Thuế suất xuất khẩu 0% đối với alumin không phải là ưu đãi?

Như đã đưa tin, tại cuộc họp báo về hai dự án bauxite Tây Nguyên là Tân Rai và Nhân Cơ do Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (Vinacomin) tổ chức sáng 16/5, ông Nguyễn Tiến Chỉnh, người phát ngôn của Vinacomin về các dự án bauxite đã tiết lộ thông tin khá bất ngờ về việc được hưởng mức thuế xuất khẩu 0%.

Thông tin của ông Chỉnh trả lời cho câu hỏi của phóng viên cho rằng, hiệu quả của hai dự án bauxite liệu có bị ảnh hưởng do khung thuế suất thuế xuất khẩu rất cao do Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định từ 15-40%. Ngoài ra, trước đó, hồi tháng 9/2011, Bộ Tài chính từng cho biết không đồng tình với việc xem xét giảm thuế xuất khẩu đối với alumin xuống mức 5%.

Sau phiên họp báo 2 ngày, Vinacomin có thông báo bằng văn bản cho biết, mức thuế suất xuất khẩu 0% áp dụng cho alumin tương đương với mức thuế suất tại các nước xuất khẩu chính sản phẩm này như Brazil, Ấn độ, Australia...

Theo thông tin phản hồi của Vinacomin, trong danh mục hàng hoá xuất nhập khẩu của các nước, sản phẩm alumin được khai báo và thống kê theo phân nhóm “ôxít nhôm” chứ không xếp vào phân nhóm “quặng nhôm và tinh quặng nhôm” (mặt hàng đang chịu thuế suất xuất khẩu 15-40%) bởi alumin là loại hàng hóa được chế biến rất sâu từ tinh quặng nhôm ra. 

Bên cạnh đó, Vinacomin cũng giải thích thêm rằng, suất đầu tư trong sản xuất alumin gấp nhiều lần so khai thác quặng nhôm hay sản xuất tinh quặng nhôm, bởi để sản xuất ra alumin từ tinh quặng nhôm, phải làm thay đổi cả cấu trúc mạng tinh thể của tinh quặng nhôm. 

Cụ thể, suất đầu tư để sản xuất ra alumin lên đến 1.000 USD/tấn trong khi suất đầu tư để khai thác quặng nhôm thô chỉ khoảng 20 USD/tấn; tinh quặng nhôm khoảng 45 - 50 USD/tấn. 

Ngoài ra, Vinacomin khẳng định, trong quá trình khai thác quặng bauxite và sản xuất alumin, Vinacomin sẽ có nghĩa vụ nộp các khoản thuế khác theo luật hiện hành như thuế và phí môi trường, thuế VAT, thuế tài nguyên, thuế thu nhập doanh nghiệp…

Phản hồi này của Vinacomin được đưa ra giữa bối cảnh một số ý kiến đã đặt vấn đề về tính khả thi trong đánh giá hiệu quả của dự án khi Vinacomin được hưởng ưu đãi thuế của Chính phủ. Tuy nhiên, Vinacomin khẳng định, hiểu thuế suất 0% theo cách như là Chính phủ ưu đãi cho Vinacomin và so sánh với mức thuế xuất khẩu quặng nhôm sẽ gây hiểu nhầm.

Trong khi đó, vào đợt gặp gỡ báo chí ngày 16/5, ông Chỉnh cho biết, mức thuế 0% chỉ được áp dụng trong bối cảnh kinh tế suy thoái và Nhà nước đồng hành, chia sẽ cùng doanh nghiệp. Khi tăng trưởng kinh tế phục hồi trở lại, mức thuế suất này sẽ được điều chỉnh tăng.

Theo tính toán của Vinacomin, hàng năm, 2 dự án Tân Rai và Nhân Cơ của Tập đoàn này sẽ nộp ngân sách bình quân khoảng 850 tỷ đồng.