Thủ tướng mừng khi thấy quần áo Việt ở cửa hàng con gái Tổng thống Trump

Từ cái kim, sợi chỉ cũng phải nhập

Báo cáo tại buổi làm việc giữa Tổ công tác Chính phủ do Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng làm tổ trưởng với Tập đoàn Dệt May Việt Nam (Vinatex), ông Phạm Văn Tân - Giám đốc điều hành công tác kế hoạch Vinatex cho biết, dệt may là ngành xuất khẩu chủ lực, chiếm khoảng 16% kim ngạch xuất khẩu, đóng góp trên 10% giá trị sản xuất công nghiệp.

Tuy nhiên, theo ông Tân, có 65% doanh nghiệp sản xuất gia công, sản xuất nội địa chưa đáp ứng được nhu cầu nội địa và xuất khẩu, các doanh nghiệp vẫn phải phụ thuộc nhiều vào vải nhập khẩu từ các nước. Bên cạnh đó, ngành dệt may hiện đang bộc lộ sự mất cân đối giữa các công đoạn sản xuất, mạnh về khâu gia công xuất khẩu nhưng lại yếu và thiếu tập trung ở khâu dệt nhuộm. vì vậy nhập khẩu vải từ các quốc gia khác.

"Ngay cả khi thế mạnh là cắt may thì phương thức gia công xuất khẩu vẫn là chủ yếu, các phương thức mang lại giá trị gia tăng cao chiếm tỉ lệ không đáng kể. Do vậy, các đơn hàng sản xuất phụ thuộc vào chủ hàng nước ngoài từ thiết kế, nguyên liệu, số lượng đơn vị trực tiếp làm việc với khách hàng rất ít", ông Tân nói.

Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng cho rằng, Vinatex đã có sự phát triển rất tốt về thị trường, tạo việc làm cho người lao động.

"Vừa rồi Thủ tướng đi Mỹ, khi vào gian hàng của Ivanka Trump thấy bán hàng "Made in Vietnam” nhưng nếu không xem tem, mác thì nghĩ là hàng sản xuất ở châu Âu chứ không ai nghĩ sản xuất ở Việt Nam... Hay khi sang Nhật, Thủ tướng tới Osaka vào thăm siêu thị Aeon của Nhật, gian hàng may mặc bán nhiều hàng “Made in Vietnam”, thậm chí, có ông Tổng thống sang Việt Nam còn mua 2 tải quần áo của May 10 vì rẻ quá, đẹp quá”, Bộ trưởng Dũng chia sẻ.

Tuy nhiên, theo Bộ trưởng, từ năm 2016 tập đoàn gặp nhiều khó khăn, đặc biệt khi Mỹ có thay đổi trong chính sách thương mại.

"Tinh thần Thủ tướng quyết tâm cao nhất, để làm sao các ngành có mức tăng trưởng tốt, thúc đẩy tăng trưởng bằng các nhóm giải pháp đồng bộ, giữ thị trường khó tính, truyền thống và cạnh tranh các nước. Hiện dệt may cạnh tranh các nước như Trung Quốc, Ấn Độ và Bangladesh cực kỳ khó khăn. Quan trọng là nói phải làm được", Bộ trưởng nói.

Theo đó, Bộ trưởng cho biết, Thủ tướng yêu cầu Vinatex đẩy mạnh sản xuất kinh doanh, thúc đẩy xuất khẩu đồng thời, đẩy nhanh tiến độ đầu tư các dự án, mục tiêu có hiệu quả. Hiện tập đoàn đang đầu tư 41 dự án, 19 dự án sợi, 17 dự án may, 6 dự án nâng cấp sửa chữa. Tuy nhiên, mới chỉ đang làm tốt 2 khâu: sợi – may (đầu – cuối), còn rất nghẽn phụ trợ ngành dệt may, nhuộm cũng rất khó khăn.

"Từ cái kim, sợi chỉ, khuy... cũng phải nhập. Phải nội địa hoá thế nào? Đề nghị tập đoàn đẩy nhanh sớm đầu tư, tổng mức đầu tư trên 5.000 tỷ đồng. Thủ tướng yêu cầu không để các dự án đầu tư dở dang, thất thoát vốn", Bộ trưởng nói.

Cổ phần hoá sâu, tư nhân hoá ngành dệt may

Đồng thời, Bộ trưởng cũng dẫn chỉ đạo của Thủ tướng yêu cầu Vinatex đẩy mạnh cổ phần hoá, tư nhân hoá doanh nghiệp may toàn ngành.

"Đây là vấn đề mấu chốt bởi thực tế lâu nay ngành may không có cổ phần hoá sâu. Đơn cử, may Nhà bè, may Việt Tiến không cổ phần hoá sớm thì sẽ không thể phát triển được. Trong khi đó, hiện nay trong tập đoàn vẫn có những thành viên mà Vinatex nắm giữ 70-80% vốn. Dệt may không cần giữ vốn cao thế, thoái sâu nữa đi, lấy tiền làm cái khác, đầu tư cái khác", ông Dũng nhấn mạnh.

Ông cũng chỉ đạo thêm rằng: "Cơ quan chủ quản là Bộ Công Thương phải chỉ đạo quyết liệt cổ phần hoá, còn nếu như hiện nay thì không đáp ứng chỉ đạo của Thủ tướng. Dệt may đã có những thị trường quan trọng như Mỹ, EU, Nhật... những thị trường khó tính, đã làm được nhưng các thị trường truyền thống Nga, Ấn Độ, Trung Quốc, khu vực AEC lại khó vào. Nếu không đổi mới, cổ phần hoá thì sẽ không đáp ứng được tiếp cận, nhu cầu thị trường".

Ngoài ra, theo Bộ trưởng, Thủ tướng yêu cầu ngành dệt may có giải pháp tốt tiếp cận vốn sản xuất, thay vì gia công thì phải tạo chuỗi giá trị sản phẩm cao hơn. Ngành may đã kết hợp, liên kết với các nhà cung cấp nước ngoài để tạo ra sản phẩm giá trị. Tuy nhiên, giá trị xuất khẩu lớn nhưng không làm được theo chuỗi khép kín nên thực tế giá trị thu về không cao.

Đồng thời, ngành dệt may phải tiếp cận nhanh nhất, tốt nhất cuộc cách mạng công nghiệp 4.0. Hiện nhiều doanh nghiệp may đang áp dụng nhiều công nghệ phần mềm trong quản lý sản xuất, quản trị doanh nghiệp... nhưng công nghệ luôn thay đổi, ngành dệt may cũng phải đi đầu trong tiếp cận thiết bị hiện đại nhất.

Cuối cùng, Vinatex phải cải cách hành chính, trong đó có yếu tố liên quan tới hải quan, thuế... giảm bộ máy cồng kềnh, lương quản lý cao nhưng lương công nhân thấp.

"Nếu ta không tự cứu chúng ta, đổ lỗi cho thị trường, không có cải tiến và cải cách hành chính thì rất kẹt. Ngoài ra cần cải thiện khâu đào tạo lao động, cần giao cho doanh nghiệp đào tạo nhanh và hiệu quả nhất, thay vì đưa tiền xuống đoàn thể mà không hiệu quả", ông nói thêm.

Phương Dung