Thị trường tài chính chung ASEAN - đích tới còn xa

Trả lời báo chí ngày 1/4, Thứ trưởng Tài chính Trần Xuân Hà cho biết: Tại Hội nghị thượng đỉnh ASEAN 13, các Nguyên thủ quốc gia ASEAN đã thông qua Kế hoạch Tổng thể để xây dựng Cộng đồng kinh tế ASEAN- AEC vào năm 2015.

Vì vậy lộ trình phát triển thị trường vốn, tự do hoá tài khoản vốn, tự do hoá dịch vụ tài chính sẽ được rút ngắn từ năm 2020 xuống năm 2015 để phủ hợp

Thứ trưởng Trần Xuân Hà cũng cho biết, ba nội dung lớn được thảo luận tại hội nghị lần này là “Hội nhập và phát triển thị trường vốn, Tiến trình tự do hóa thương mại và tự do hóa tài khoản vốn”.

Thứ trưởng Hà cho rằng, các ủy ban công tác trên 3 lĩnh vực này phải có sự phối hợp chặt chẽ với Ban Thư ký ASEAN để xác định vấn đề và có sự điều phối hợp lý. Vì khi đã ký cam kết thì các nước đều phải có trách nhiệm thực thi, điều chỉnh chính sách cho phù hợp.

Cho đến nay, trên thực tế việc tự do hóa trong khu vực ASEAN gần như mới thực sự thực thi ở việc bãi bỏ visa cho việc di chuyển giữa các nước trong khối. Còn trong các lĩnh vực khác như đầu tư và dịch vụ tài chính thì vẫn chưa có nhiều tiến bộ.

Điều này cũng dễ hiểu vì tài chính vốn là khu vực phức tạp và dễ gây nên sự tổn thương với các nước đang phát triển. Chẳng hạn như vịêc tự do hóa tài khoản vốn, một trong ba nội dung lớn của chương trình làm việc.

Tự do hóa tài khoản vốn cũng có nghĩa là cho phép tài sản tài chính trong nước tự do chuyển đổi thành tài sản tài chính ở nước ngoài và ngược lại theo tỷ giá hối đoái do thị trường quy định.

Quá trình này cho phép vốn tự do luân chuyển giữa các và tạo sự linh hoạt cho nền kinh tế. Song, nó cũng làm cho nền kinh tế trở nên dễ bị tổn thương.

Do vậy việc tự do hoá tài khoản vốn thường bị hạn chế tại những nước đang phát triển để giữ lại tiết kiệm trong nước và phục vụ cho đầu tư trong nước, cũng như hạn chế tác động của các cuộc khủng hoảng từ bên ngoài.

Tuy nhiên, tự do hóa tài khoản vốn trở thành một đòi hỏi tất yếu sẽ nảy sinh khi quá trình đầu tư trực tiếp nước ngoài và đầu tư gián tiếp phát triển mạnh. Khi thúc đẩy quá trình chuyển đổi tài sản tài chính ở nước ngoài thành tài sản tài chính ở trong nước được chấp nhận, tự nhiên các nước này bị đòi hỏi phải chấp nhận cả chiều ngược lại với lý do bảo vệ lợi ích của các nhà đầu tư nước ngoài.

Một tương lai dễ nhìn thấy của ASEAN, với tốc độ tăng trưởng khoảng 7-8% hiện nay, nếu duy trì được, sau 10 năm nữa Việt Nam sẽ là một tiếng nói đáng kể, một vị thế “anh cả” tại ASEAN cùng với Singapore. Do vậy việc có một cái nhìn rõ ràng về thị trường khu vực và vị thế của Việt Nam trong tương lai, cho dù không gần, chắc chắn sẽ rất quan trọng.

Khánh Hồng