Thất thu trên 4.000 tỷ đồng tiền thuế vì thuốc lá lậu

Những thông tin trên được Hiệp Hội thuốc lá Việt Nam (HHTL) đưa ra trong hội nghị triển khai công tác chống buôn lậu thuốc lá điếu, sản xuất kinh doanh thuốc lá giả. Theo đó, trong năm 2013, lượng thuốc lá nhập lậu vào nước ta chiếm khoảng 22% (khoảng 900 triệu gói) trên tổng lượng thuốc lá tiêu thụ trong nước. Đường đi của thuốc lá lậu chủ yếu qua đường biên giới Tây Nam đưa vào TP.HCM và đồng bằng sông Cửu Long. Trong đó, thuốc JET và HERO chiếm 90% tổng số thuốc nhập lậu.

Chỉ tính 8 tháng đầu năm 2013, đã có trên 500 triệu bao thuốc lá lậu tuồn vào nội địa, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người sử dụng, phá hoại nền sản xuất trong nước, gây thấy thu nghiêm trọng tiền thuế của nhà nước.

Cũng trong khoảng thời gian này, nhiều lực lượng chức năng đã ra quân trấn áp thuốc lá lậu với hàng loạt chuyên án lớn nhỏ. Nhưng vì lợi nhuận thu được mà đường dây này vừa bị triệt phá, lập tức “hang ổ” mới lại “nở rộ”. Trong đó phải kể đến khu vực biên giới Tây Nam, thuốc lá lậu thường được chuyển bằng đường tiểu ngạch từ khu vực Đức Hoà (tỉnh Long An) vào TPHCM.

Điển hình, vụ đại lý gas Thanh Danh (ấp Phước Lộc (xã Phước Thạnh, huyện Củ Chi) do Nguyễn Thị Thanh (43 tuổi, ngụ huyện Củ Chi), khi Cảnh sát kinh tế cùng công an huyện Củ Chi tiến hành đột kích đại lý gas này đã phát hiện và thu giữ trên 40.000 gói thuốc lá lậu. Do đại lý gas có vị trí “đắc địa” nằm giáp ranh huyện Trảng Bàng (Tây Ninh) và khu vực Lộc Giang của huyện Đức Hòa (Long An) nên Thanh đã tập kết thuốc lá lậu từ biên giới về rồi phân cho hàng trăm “nài” chuyển bằng xe máy đến các điểm tiêu thụ bằng đường ĐT787 ra đường Xuyên Á để về Phước Thạnh hoặc theo tỉnh lộ 7 về Phước Thạnh, chỉ cần phát hiện có người đeo bám, “nài” xe lập tức chuyển hàng sang Trảng Bàng hoặc Đức Hòa...

Thông thường những điểm nhận thuốc lá lậu trong thành phố cũng đều là những “chân rết” hoặc mối làm ăn thân quen của các đường dây buôn bán thuốc lá lậu xuyên biên giới. Khi nhận được hàng, nhiều đối tượng đã đào hầm cất giấu, chia nhỏ thuốc lậu nhằm qua mắt sự kiểm soát của các lực lượng chức năng.

Theo tìm hiểu của PV Dân trí, giá gốc của một gói thuốc lá nhập lậu chỉ có 3.000 – 3.500/gói đồng nhưng đưa vào Việt Nam bán tới 16.000 - 17.000đ/gói. Khảo sát thực tế trên thị trường, có vô số điểm bán thuốc lá nhập lậu. Dù các quy định đã được ban hành khá rõ ràng đối với người sử dụng thuốc lá những xem ra vẫn chưa mang lại hiệu quả.

Theo HHTL Việt Nam, thuốc lá nhập lậu thường có kiểu dáng hấp dẫn lôi kéo người sử dụng, trên bao bì không có bất kỳ sự khuyến cáo nào như thời gian sử dụng, tác hại đến sức khỏe bằng chữ và hình ảnh. Điều đáng lo ngại hiện nay là không ít thuốc lá nhập lậu là thuốc giả có chứa các hóa chất độc hại ảnh hưởng nghiêm trọng sức khỏe người tiêu dùng như: dư lượng thuốc bảo vệ thực vật trong sợi thuốc, nấm mốc, hàm lượng nicotin cao…

Không chỉ gây thất thu ngân sách nhà nước hơn 4.000 tỷ đồng tiền thuế mà thuốc lá lậu còn kéo theo lượng nguyên liệu mất khoảng 17.000 tấn/năm (tương đương với diện tích trồng là 9.000ha cây thuốc lá), gây khó khăn cho người trồng thuốc và cũng kéo theo mất việc làm của gần 40.000 lao động thời vụ.

Thời điểm cuối năm cũng là dịp “nở rộ” của các hoạt động kinh doanh thuốc lá lậu. Không khó để bắt gặp hình ảnh, đội ngũ nài xe chở thuê thuốc lá lậu ồ ạt “đại náo”, chạy xe với tốc độ cực cao, lạng lách, đánh võng qua nhiều cùng đường bất chấp sự nguy cho người tham gia giao thông. Nhằm ngăn chặn tệ nạn này và thực hiện chiến dịch kiểm tra kiểm soát do Bộ Công Thương, Ban chỉ đạo 127 TW và ban chỉ đạo 127, Tổ kiểm tra thị trường cơ động Cục Quản lý thị trường (QLTT) đã phối hợp với phối hợp chi cục QLTT TP.HCM, Cảnh sát điều tra kinh tế cùng lực lượng chức năng địa phương ra quân truy quét hàng lậu, hàng cấm.

Tuy nhiên, một khó khăn khá lớn trong việc truy quét thuốc lá lậu lại nằm ở chính các quy định của pháp luật. Theo Cục Quản lý thị trường – QLTT (Bộ Công Thương), nguyên nhân chính dẫn đến tình hình buôn lậu thuốc lá gia tăng và diễn biến phức tạp là do lợi nhuận từ hoạt động buôn lậu thuốc lá điếu ngoại cao, gấp 30 lần so với kinh doanh thuốc lá hợp pháp. Trong khi đó, quy định pháp luật chỉ truy cứu trách nhiệm hình sự với đối tượng buôn lậu từ 1.500 bao trở lên, nên nhiều đối tượng xé nhỏ hàng để lách luật.