Tăng thuế BVMT xăng dầu kịch khung: Người dân "than vãn", Bộ Tài chính lên tiếng

Mới đây, Bộ Tài chính đã có văn bản gửi các bộ ngành và địa phương để xin ý kiến dự thảo Nghị quyết của Ủy ban thường vụ quốc hội về biểu thuế bảo vệ môi trường, trong đó có đề nghị tăng thuế đối với một số hàng hóa và đề xuất có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2018.

Cụ thể theo dự thảo, từ ngày 1/7/2018, mức thuế bảo vệ môi trường đối với các mặt hàng xăng dầu được đề xuất tăng lên kịch khung quy định của luật. Cụ thể, xăng: Đề nghị tăng từ 3.000 đồng/lít lên mức trần 4.000 đồng/lít. Dầu diesel: Đề nghị tăng từ 1.500 đồng/lít lên mức trần 2.000 đồng/lít. Dầu mazut, dầu nhờn từ 900 đồng/lít lên mức trần 2.000 đồng/lít. Mỡ nhờn: từ 900 đồng/kg lên mức trần 2.000 đồng/kg.

Ngay sau khi dự thảo được công bố, nhiều chuyên gia khuyến cáo, việc tăng kịch khung thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu sẽ tác động tiêu cực đến hoạt động sản xuất kinh doanh, làm giảm năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp và người tiêu dùng lãnh đủ. Không ít người dân bày tỏ lo lắng khi loại thuế này tăng lên, bày tỏ sự không đồng tình.

Trao đổi với báo chí về vấn đề này, ông Phạm Đình Thi, Vụ trưởng Vụ Chính sách thuế (Bộ Tài chính) cho biết, đề xuất tăng thuế nói trên nhằm thực hiện chủ trương của Đảng, Nhà nước, đặc biệt là Nghị quyết của Bộ Chính trị về giải pháp cơ cấu lại ngân sách nhà nước (NSNN) đảm bảo an toàn nợ công, đảm bảo nền tài chính quốc gia an toàn bền vững, trong đó có giải pháp là cơ cấu lại nguồn thu NSNN.

Cùng với đó là thực hiện Nghị quyết 25/2016/QH14 về kế hoạch tài chính 5 năm quốc gia giai đoạn 2016-2020 của Quốc hội cũng đưa ra một giải pháp cơ cấu lại NSNN là phải hoàn thiện cơ cấu lại nguồn thu NSNN, phải khai thác tốt các nguồn thu từ tài sản, tài nguyên và môi trường.

"Tại phiên họp lần thứ 14 của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự thảo Luật sửa đổi bổ sung Luật thuế Bảo vệ môi trường, ngoài một số ý kiến cho rằng, cần thiết phải mở rộng đối tượng chịu thuế thì có ý kiến cho rằng phải làm rõ để xem xét mở rộng khung", ông Thi nói.

Ông Thi cũng cho biết thêm, có ý kiến đề nghị trong lúc khung thuế bảo vệ môi trường của Quốc hội còn cho phép thì cần thiết Chính phủ điều chỉnh thuế này.

"Bộ Tài chính đã báo cáo Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ. Thủ tướng đã có ý kiến thông báo Bộ Tài chính phối hợp với Bộ Tư pháp và các ngành liên quan nghiên cứu đề xuất điều chỉnh thuế bảo vệ môi trường", ông Thi thông tin.

Cũng theo vị này, đề xuất tăng thuế còn xuất phát từ thực tế hiện nay Việt Nam đã hội nhập sâu với thế giới, đã tham gia 11 FTA. Nhất là xăng, mức thuế cam kết trong WTO là nhập khẩu 40%, tuy nhiên mức thuế ưu đãi chỉ có 20%.

Theo lộ trình thực hiện các FTA thì Việt Nam còn phải giảm dần mức thuế nhập khẩu đối với xăng dầu. Mức ưu đãi nhất là cả xăng và dầu đều về 0%. Từ 2015, trong ATIGA thì dầu đã về 0% rồi, ông Thi nói thêm.

Tăng thuế để… bảo vệ môi trường?

Lý do tiếp theo ông Thi đề cập tới khi đề xuất tăng thuế, đó là khắc phục hạn chế của Biểu thuế Bảo vệ môi trường hiện hành. Ví dụ với túi nilon, mặc dù Biểu đã quy định một mức nhất định nhưng lượng tiêu thụ túi nilon vẫn rất lớn nên lần này, một số hàng đề nghị tăng kịch trần.

"Xét trên giác độ bảo vệ môi trường có thể thấy, xăng dầu cũng như túi nilon, HCFC là những mặt hàng khi sử dụng gây tác động rất xấu đến môi trường. Bản thân các mặt hàng này, không chỉ nước ta mà các nước trên thế giới đều quy định riêng sắc thuế với xăng dầu để khuyến khích người dân sử dụng các sản phẩm thân thiện với môi trường. Nói đến xăng, từ 1/1/2018, Việt Nam không sử dụng xăng A92 nữa mà sử dụng xăng E5. Đó là một cách bảo vệ môi trường", ông Thi nhấn mạnh.

Mặt khác, theo vị này, giá xăng dầu của chúng ta hiện nay so với các nước có chung đường biên giới, các nước châu Á cũng như một số nước thế giới ở mức thấp. Theo xếp hạng 167 nước thì Việt Nam đứng thứ 45 từ thấp đến cao. Như vậy, giá bán lẻ của chúng ta thấp hơn 122 nước.

Ông Thi cho biết, theo tính toán của Bộ Tài chính, toàn bộ các mặt hàng dự kiến tăng thuế sẽ làm số thu tăng khoảng gần 15,6 nghìn tỷ đồng, trong đó riêng xăng là gần 8 nghìn tỷ đồng. Theo Luật Ngân sách nhà nước, tất cả nguồn thu từ thuế đều tập trung vào NSNN. Trên cơ sở đó phân bổ chi cho các nhiệm vụ theo dự toán Quốc hội quyết định, trong đó có nhiệm vụ bảo vệ môi trường.

"Theo Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật thì sau khi đề án được nghiên cứu xây dựng thì trong thời gian xin ý kiến bộ ngành địa phương, thẩm định, báo cáo Chính phủ...thời gian cần tới hơn 6 tháng mới hoàn thành được.

Bộ Tài chính đang đề nghị Nghị quyết này trình Ủy ban thường vụ Quốc hội và nếu được thông qua Nghị quyết sẽ có hiệu lực từ 1/72018. Để đảm bảo thời gian thì phải đưa ra dự thảo từ bây giờ", ông Thi cho hay.

Nguyễn Khánh