Tắc đường về, ô tô nhập khẩu tăng cả trăm triệu

Anh Trung Kiên, nhà ở quận 1, TP.HCM buồn rầu cho biết anh mới nhận được thông báo của đại lý rằng mẫu xe anh đặt mua phải đến tận tháng 4/2018 mới giao, dù anh chấp nhận trả thêm gần 50 triệu đồng do nguồn xe khan hiếm.

“Tưởng Tết này có xe mới chở gia đình đi chơi Tết, ai dè mua xe nhập lại khó khăn đến vậy. Lúc trước có người bạn khuyên tôi nên mua thời điểm tháng 10, 11 vì thời điểm đó giá xe xuống thấp. Khi đó tôi lưỡng lự và có tâm lý chờ giá xe giảm nữa mới mua, ai ngờ bây giờ muốn mua cũng không có” - anh Kiên nói vẻ tiếc rẻ.

Không chỉ anh Kiên mà nhiều khách hàng khác cũng cho hay không mua được mẫu ô tô nhập khẩu mà mình thích. “Tôi không rõ đây có phải là chiêu trò do các nhà nhập khẩu tung ra để thổi giá, giải phóng hàng tồn hay không nhưng thực tế là một số đại lý đã hủy đơn hàng giao xe trong tháng 1 và 2-2018” - anh Minh Quý, nhà ở quận Tân Bình, TP.HCM nói.

Tạm dừng nhập khẩu ô tô

Tại khu vực cảng Hải Phòng, Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Hải Phòng khu vực I được xem là đơn vị có số lượng ô tô nhập khẩu làm thủ tục nhiều nhất trong thời gian qua. Thế nhưng hiện nay hoạt động nhập khẩu ô tô đang rất èo uột. Trao đổi với báo chí, đại diện Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Hải Phòng khu vực I cho hay những tháng trước đây, thông thường đơn vị này thu được khoảng 1.000 tỉ đồng tiền thuế từ mặt hàng ô tô nguyên chiếc nhập khẩu.

Song từ tháng 10 đến nay, việc nhập khẩu mặt hàng này có dấu hiệu đi xuống mạnh nên đơn vị chỉ còn thu được trên 100 tỉ đồng tiền thuế từ ô tô. Bước sang tháng 11, mặt hàng này đã tạm ngừng nhập khẩu tại chi cục. Trong tháng 12 này, các doanh nghiệp (DN) cũng chưa làm thủ tục nhập khẩu ô tô trở lại.

Một số nhà nhập khẩu giải thích việc dừng nhập khẩu ô tô thời điểm này là do đang chờ thuế nhập khẩu xe từ các nước ASEAN vào Việt Nam giảm từ 30% xuống 0% từ ngày 1-1-2018. Tuy nhiên, nguyên nhân chính là do quy định mới tại Nghị định 116/2017 buộc các DN nhập ô tô phải yêu cầu đối tác nước xuất khẩu cung cấp giấy chứng nhận chất lượng kiểu loại ô tô nhập khẩu được cấp bởi cơ quan, tổ chức có thẩm quyền của nước ngoài. Trong khi đó lại chưa có hướng dẫn cụ thể về vấn đề này và phía nước ngoài cũng chưa cấp loại giấy trên nên hoạt động nhập khẩu tắc nghẽn.

Do các DN không nhập khẩu, thiếu xe nên buộc các đại lý cũng phải lỡ hẹn với người tiêu dùng. Nhận đặt mấy mẫu xe mới nhập khẩu từ Thái Lan cho khách hàng, ông Bùi Xuân Trường, Giám đốc Công ty Ô tô Trường Thành (Hà Nội), cho hay các đại lý đều phải hủy đơn hàng của khách vì không thể giao xe ngay trong thời điểm đầu năm 2018.

“Hiện nay các đại lý đã hết những mẫu xe nhập khẩu nguyên chiếc như Everest, Explorer, Fortuner, Ranger… Tuy nhiên, nhiều mẫu vẫn còn” - ông Trường cho hay.

Không chỉ khan hiếm mà giá xe nhập khẩu còn tăng, khách hàng mua xe phải trả thêm vài chục triệu đến cả trăm triệu đồng cho mỗi xe. Chủ đại lý Hiền Toyota tại TP.HCM giải thích nhu cầu khách đặt xe nhập khẩu trong những tháng cuối năm tăng mạnh, song thủ tục xe nhập hiện đang bị ách lại, hiếm hàng đẩy giá tăng lên. Như mẫu xe Fortuner, khách mua hiện phải trả thêm 100 triệu đồng/xe mới mua được.

“Trả thêm tiền nhưng vẫn phải chờ đợi lâu mới nhận được xe. Bởi khoảng tháng 3-2018 đơn vị nào làm nhanh nhất và suôn sẻ thì xe mới về tới Việt Nam. Như vậy giấc mơ được mua ô tô nhập khẩu giá rẻ đã bị… chặn lại” - chủ đại lý trên nói thêm.

Nhập khẩu xe khó khăn hơn

Bà Nguyễn Thị Hiền, phụ trách hệ thống ô tô đã qua sử dụng Toyota tại TP.HCM, cho rằng Nghị định 116 có hiệu lực từ ngày 17-10 vừa qua đưa ra nhiều quy định khiến không ít DN gặp khó trong việc nhập ô tô. Ví dụ quy định buộc phải kiểm định mẫu xe theo lô, một mẫu xe nhưng nhập nhiều đợt cũng vẫn phải kiểm định. Chi phí mỗi lần kiểm định, thử nghiệm DN phải trả vài chục đến cả trăm triệu đồng, chưa kể chi phí lưu kho. Tất cả sẽ cộng vào giá khi bán ra cho khách hàng.

Ông Trần Tấn, Tổng Giám đốc một công ty kinh doanh ô tô nhập khẩu tại TP.HCM, cho biết thêm theo quy định mới tại Nghị định 116, đơn vị nhập khẩu cần có giấy chứng nhận chất lượng kiểu loại xe cơ giới do nước ngoài cung cấp. Điều kiện này khó khả thi bởi lẽ có nhiều nước trên thế giới không cung cấp loại giấy tờ trên cho xe xuất khẩu.

“Những hãng xe nhập khẩu chủ yếu từ châu Âu vào Việt Nam có thể nhập về sớm vì các nước châu Âu cấp giấy chứng nhận chất lượng trên. Song những xe nhập từ các nước ASEAN gặp khó vì các nước này chỉ chứng nhận cho xe nội địa. Đặc biệt, các xe Thái Lan sản xuất cho thị trường trong nước tay lái ô tô bên phải, trong khi sản xuất cho Việt Nam tay lái bên trái nên rất mất thời gian, phải chờ đợi lâu” - ông Tấn chia sẻ.

Hơn nữa, theo chuyên gia ô tô Nguyễn Minh Đồng, hiện nay chỉ có khoảng 20 chủng loại xe được sản xuất, lắp ráp trong khu vực ASEAN. Trong đó những mẫu xe đạt tỉ lệ nội địa hóa nội khối 40% và có đủ sản lượng để được hưởng thuế suất ưu đãi 0% từ đầu năm tới không nhiều.

“Do vậy, kỳ vọng làn sóng xe nhập giá rẻ ồ ạt vào Việt Nam năm 2018 là không cao. Điều đó ảnh hưởng đến quyền lợi người tiêu dùng, họ chịu thiệt nhiều nhất vì giá xe không giảm” - ông Đồng dự báo.

Theo Quang Huy
Pháp luật TPHCM