Siết tiêu chuẩn khí thải: Ô tô quá tuổi phải ngừng lưu hành?

Nâng tiêu chuẩn khí thải với ô tô lên mức 2

Cục Đăng kiểm Việt Nam vừa trình Bộ Giao thông Vận tải dự thảo (lần thứ 2) Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về lộ trình nâng cao mức tiêu chuẩn khí thải. Theo đề xuất mới nhất của Cục Đăng kiểm Việt Nam, đối tượng áp dụng các mức khí thải được chia làm 2 loại: ô tô nhập khẩu đã qua sử dụng và ô tô tham gia giao thông. Quy định này không áp dụng đối với ô tô của quân đội, công an phục vụ mục đích quốc phòng, an ninh.

Cụ thể, Cục Đăng kiểm đã đề xuất giảm chỉ số mức phát thải khí CO (Cacbon monoxit) đối với các xe sử dụng xăng từ 4,5 (mức 1) xuống 3,5 (mức 2); chỉ số HC (nồng độ Hydrocarbon) từ 1.200 ppm xuống còn 800 ppm; Xe sử dụng nhiên liệu dầu diesel sẽ giảm nồng độ khí thải từ 72% HSU xuống 60% HSU.

Theo ông Nguyễn Hữu Trí, Phó Cục trưởng Cục Đăng kiểm, tiêu chuẩn khí thải hiện hành của Việt Nam vẫn giữ nguyên từ 10 năm nay. Trong khi đó, số lượng ô tô trên toàn quốc đã tăng hơn 3 triệu xe, do đó, lượng khí phát thải ra môi trường tăng khoảng 2,5 lần. Một số nghiên cứu về môi trường cũng cho thấy các chỉ số chất gây ô nhiễm có trong khí thải từ ô tô như: CO, NOx (Oxit Nitơ) ở một số đô thị lớn như Hà Nội hay TPHCM đã vượt mức cho phép 1,2 - 1,5 lần.

Vì vậy, cơ quan đăng kiểm cho rằng, đến lúc phải thay đổi tiêu chuẩn khí thải với xe cơ giới để bảo vệ môi trường. Lộ trình áp dụng các mức tiêu chuẩn khí thải đối với ô tô tham gia giao thông dự kiến: Xe sản xuất trước năm 1999 tiếp tục áp dụng mức 1 tương ứng với từng loại động cơ; xe sản xuất từ năm 1999 - 2008 phải áp dụng mức 2 tương ứng với từng loại động cơ kể từ 1/1/2021; xe sản xuất sau năm 2008 phải áp dụng mức 2 từ ngày 1/1/2020.

Lộ trình áp dụng các mức tiêu chuẩn khí thải đối với ô tô nhập khẩu đã qua sử dụng dự kiến: Ô tô lắp động cơ cháy cưỡng bức (động cơ sử dụng nhiên liệu xăng, khí dầu mỏ hóa lỏng - LPG, khí tự nhiên nén - CNG và các loại tương tự) phải áp dụng mức 4 kể từ ngày 1/1/2020; ô tô lắp động cơ cháy do nén (động cơ sử dụng nhiên liệu diesel và các loại tương tự) phải áp dụng mức 3 kể từ ngày 1/1/2020.

Bên cạnh đó, Cục Đăng kiểm Việt Nam còn đề xuất áp dụng dấu hiệu nhận biết mới đối với các mẫu xe tham gia giao thông đạt mức tiêu chuẩn khí thải khác nhau. Các loại xe này sẽ được UBND thành phố trực thuộc trung ương quy định giới hạn, khu vực hoạt động theo tình hình kinh tế xã hội và bảo vệ môi trường từng nơi.

Xe khách, xe tải, xe chuyên dùng bị ảnh hưởng

Theo đánh giá của Bộ Giao thông Vận tải, đến hết năm 2019, ô tô chở người trên 9 chỗ sản xuất trước 1999 sẽ hết sử dụng, không còn được hoạt động. Như vậy tất cả các loại ô tô chở người trên 9 chỗ được hoạt động đều là loại phương tiện hiện đại, có đủ công nghệ kỹ thuật để đáp ứng được mức tiêu chuẩn 2.

Báo cáo đến tháng 5/2018, Việt Nam có 184.124 phương tiện trên 20 tuổi, trong đó có 2.613 ô tô chở người trên 9 chỗ sẽ hết hạn sử dụng. Như vậy đến hết năm 2019, sẽ có khoảng 181.151 phương tiện sản xuất trước năm 1999 vẫn còn hoạt động và được phép áp dụng mức tiêu chuẩn khí thải hiện tại (mức 1). Đây sẽ là nhóm phương tiện không bị ảnh hưởng khi áp dụng tiêu chuẩn mới.

Xét riêng nhóm phương tiện sử dụng động cơ xăng chủ yếu là ô tô con với 850.142 lượt kiểm định trong năm 2017, trong đó phương tiện có độ tuổi dưới 10, tỷ lệ không đạt tiêu chuẩn về khí thải rất thấp (dưới 1%) trong cả 2 trường hợp áp dụng tiêu chuẩn khí thải mức 1 và mức 2. Đối với ô tô khách và ô tô tải thì tỷ lệ lượt kiểm định không đạt cao nhất thuộc nhóm xe có độ tuổi trên 10 năm (khoảng 25%).

Đối với ô tô sử dụng nhiên liệu diesel, nếu áp dụng tiêu chuẩn khí thải mức 2 cho năm 2017 thì tỷ lệ xe không đạt trong lần kiểm định thứ nhất đối với phương tiện động cơ diesel là 32,9%.

Còn phân tích theo độ tuổi phương tiện, ô tô tải 16-20 tuổi, tỷ lệ không đạt mức 1 là 18,4%; với mức 2 sẽ là 46,07%. Với ô tô khách độ tuổi trên 16, tỷ lệ không đạt tương tự ô tô tải, ô tô chuyên dùng, tăng khá cao với 37,2% số lượt kiểm định không đạt mức tiêu chuẩn 2.

Các phương tiện không đạt tiêu chuẩn về khí thải cần được kiểm tra hệ thống khí thải, bảo dưỡng, sửa chữa hoặc thay thế phụ tùng. Ủng hộ việc kiểm soát khí thải từ ô tô, xe máy để giảm thiểu ô nhiễm môi trường tuy nhiên, TS Nguyễn Xuân Thủy, chuyên gia giao thông đô thị cho rằng, Bộ Giao thông Vận tải cần chọn chương trình, đề án có tính khả thi để thực hiện, có chế tài để kiểm soát việc này.

Theo: Tuấn Nguyễn

Tiền Phong