Sau đồ ăn nhanh, người Việt trẻ ngày càng chuộng "thời trang ăn liền"
(Dân trí) - Giống như fast food, fast fashion - thời trang nhanh, hay còn gọi là thời trang ăn liền, là dòng quần áo bình dân mà các hãng bán lẻ thường sản xuất hàng loạt với giá tầm trung, phù hợp với đại đa số người tiêu dùng đang ngày càng được ưa chuộng tại thị trường Việt Nam.
Mai Phương, 27 tuổi, hiện đang là nhân viên văn phòng tại Hà Nội với mức lương trung bình khoảng 15 triệu đồng/tháng. Mỗi tháng cô mua thêm khoảng 5-7 chiếc áo váy từ các hãng thời trang bình dân nước ngoài như Zara, H&M hay Uniqlo qua một số người bạn kinh doanh hàng hiệu xách tay.
"Mẫu mã thay đổi liên tục, nhiều mẫu mua tháng này mà tới tháng sau đã hết "hot" rồi. Nhiều cái thậm chí chưa kịp giật tag (mác) đã hết mốt, nhiều cái mặc 1, 2 lần và gần như vẫn mới nguyên", Phương chia sẻ.
Để đáp ứng nhu cầu của những khách hàng như Phương, ngày càng có nhiều người kinh doanh mặt hàng xách tay xuất hiện. Đặc biệt, cùng với sự phát triển mạnh mẽ của Facebook, những người kinh doanh trong lĩnh vực này càng có nhiều cơ hội mở rộng kinh doanh và tiếp cận với nhiều đối tượng khách hàng.
Hoàng M.T, một người kinh doanh hàng xách tay cho hay: "Những nhãn hàng thời trang bình dân phổ biến như Zara, H&M, Mango... luôn được ưa chuộng bởi mức giá vừa phải, liên tục thay đổi mẫu mã và thường xuyên giảm giá. Có những khách hàng mua gối đầu liên tục, mẫu này chưa về đã đặt mua mẫu tiếp theo, họ gần như là có hết những mẫu mới ra của các nhà mốt này".
Làn sóng “thời trang nhanh”
Trên đây chỉ là một minh chứng nhỏ cho sự phổ biến của "fast fashion" đối với người tiêu dùng trẻ Việt Nam. Đáng lưu ý, không dừng lại ở việc tiếp cận với hàng xách tay như kể trên, nhận thấy tiềm năng quá lớn, thời gian qua, hàng loạt hãng thời trang nhanh đã gia nhập thị trường Việt Nam và gây lên những cơn sốt thực sự.
Trên thực tế, từ sau cơn sốt Zara, thị trường thời trang Việt Nam lại có cơ hội xôn xao khi Hennes & Mauritz AB (H&M) chính thức ra mắt ngay tại TPHCM trong tháng 9/2017. Độ phủ của hai thương hiệu này không còn xa lạ với những fashionista (tín đồ thời trang) trong nước, chưa kể đến việc Uniqlo lừng danh Nhật Bản cũng đã có kế hoạch thâm nhập thị trường trong thời gian tới.
Theo hãng tư vấn dịch vụ bất động sản Savills, Việt Nam luôn được đánh giá cao về sức tiêu thụ hàng ngoại nhập, bất kể nền kinh tế đang cộng hay trừ. Bên cạnh đó, Việt Nam đang trong giai đoạn chuyển dịch kinh tế, với những thay đổi sâu sắc trong hành vi tiêu dùng của khách hàng.
Cách đây khoảng 4-5 năm, các khảo sát từ nhiều đơn vị uy tín quốc tế đã nhận định rằng, thị trường bán lẻ Việt Nam cần 1 thập kỉ để phát triển. Nhưng đến nay, nhiều chuyên gia đã thật sự bất ngờ với những gì họ đang chứng kiến.
Savills, cho rằng, bước đột phá đầy ấn tượng của thị trường xuất phát từ nhu cầu mua sắm hàng ngoại nhập giá bình dân bị dồn nén, và sự thỏa mãn nhỏ giọt từ hàng xách tay. Minh chứng cho điều này chính là doanh thu của Zara Việt Nam hiện nằm trong top 5 cửa hàng bán tốt nhất toàn cầu của hãng và thứ bậc trên cũng tạo thêm động lực mạnh mẽ cho các nhà mốt khác như Uniqlo, Forever21… gia nhập vào thị trường Việt.
Cạnh tranh nội – ngoại: vấn đề muôn thuở
"Thời trang nhanh” với đặc trưng nổi bật là giá cả hợp lý hiện đang là ngành hàng phát triển mạnh nhất, vượt trên các ngành hàng khác như rạp chiếu phim, giải trí và ẩm thực hiện cũng đang trên đà phát triển.
Tuy nhiên, nhìn một cách tổng quát, thị trường bán lẻ đã có sự mở cửa nhưng cánh cửa này vẫn chưa thật sự đủ rộng rãi, để nhằm mục tiêu bảo vệ các nhà bán lẻ nội địạ.
Theo ước tính của Hội Siêu thị Hà Nội, khoảng 50% thị phần bán lẻ Việt Nam thuộc về doanh nghiệp nước ngoài. Nghe có vẻ khá khiêm tốn nhưng trên thực tế, con số này được ước lượng cao hơn. Trên cơ sở đó, trong tương lai, hoạt động của các doanh nghiệp bán lẻ nội nói chung, và doanh nghiệp nội trong lĩnh vực thời trang nói riêng, có khả năng bị thu hẹp hơn do thiếu kinh nghiệm, quy mô đầu tư và nguồn nhân lực.
Theo Savills, để lý giải cụ thể cho vấn đề này, cần xét tới một thực tế là các nhà bán lẻ hiện đại Việt Nam rất dè chừng về quy mô và số lượng, và điều này lại tỉ lệ nghịch với năng lực của doanh nghiệp. Mặt khác, dù tốc độ triển khai dự án của doanh nghiệp nước ngoài rất nhanh, song không phải dự án nào cũng đáp ứng kỳ vọng kể cả những tên tuổi lớn.
Trong khi doanh nghiệp trong nước đang loay hoay tìm lối đi, nguồn vốn… thì doanh nghiệp nước ngoài lại bỏ qua bớt các bước này mà nhắm tới thị phần – điều tưởng chừng như khá “xa xỉ” đối với doanh nghiệp trong nước.
"Bởi việc khẳng định vị thế, chỗ đứng còn đầy chật vật thì chiếm lĩnh thị phần là một điều ngoài tầm với. Song song đó, sự ứng phó với “cơn sóng doanh nghiệp ngoại” của các doanh nghiệp trong nước luôn chỉ gói gọn trong các bước: ngồi lại bên nhau – dự báo khả năng đối thủ - bàn bạc giải pháp", Savills nhìn nhận.
Theo Savills, sự trao đổi - rút kinh nghiệm nhưng thiếu hẳn sự đoàn kết và gắn bó trong một mục tiêu phát triển chung thì sẽ mất một khoảng thời gian rất dài để có thể tìm được hướng đi, thoát khỏi tư thế “chung bàn mà chẳng chung mâm” hiện tại.
Mặt trái của "thời trang nhanh"
Tạp chí Fortune từng có bài viết phân tích, sự phổ biến của dòng thời trang nhanh trên thực tế mang lại nhiều mặt trái khi người tiêu dùng xem quần áo giá rẻ gần như là hàng dùng một lần rồi bỏ. Việc các nhà sản xuất liên tục tung ra sản phẩm mới với số lượng lớn, giá rẻ đã gián tiếp dẫn đến ô nhiễm môi trường thông qua các loại vải hay sợi tổng hợp rẻ tiền và thuốc nhuộm hóa học. Việc quần áo bị vứt bỏ quá sớm cũng gây lãng phí lượng lớn tài nguyên như điện, nước và hóa chất được dùng để sản xuất ra chúng.
Báo cáo của trang web môi trường Ecowatch năm 2015 cho thấy, thời trang là ngành công nghiệp gây ô nhiễm thứ hai thế giới, chỉ sau dầu khí. Còn theo Cơ quan Bảo vệ môi trường Mỹ (EPA), có đến 84% quần áo bỏ đi tại nước này thường trở thành rác thải và bị chôn lấp như những chất thải thực phẩm. Giống như nhiều loại rác thải khác, quần áo cũ cũng góp phần tạo ra khí metan gây tình trạng khí nhà kính khi chúng phân hủy.
“Các sợi tự nhiên sẽ được nhuộm, sấy và trải qua nhiều quá trình phi tự nhiên khác trước khi trở thành những bộ quần áo chúng ta mặc hàng ngày. Khi "thời trang ăn liền" ngày càng phổ biến, việc mua quần áo giá rẻ ngày càng dễ dàng thì số lượng quần áo bị vứt bỏ sẽ càng tăng lên”, Jason Kibbey – Giám đốc Liên minh thời trang bền vững quan ngại.
Với những phân tích trên, thời trang vẫn được cho là một trong những ngành công nghiệp gây ô nhiễm hàng đầu thế giới. Tuy nhiên, ngành này đang có những chuyển theo xu hướng thân thiện với môi trường.
Theo đó, với việc ngày càng nhiều thương hiệu thời trang hoạt động theo mô hình kinh doanh phát triển bền vững trong thời gian gần đây, rất có thể xu hướng “thời trang bền vững”, “thời trang sinh thái” hay “thời trang thân thiện với môi trường” sẽ trở thành tương lai của ngành công nghiệp thời trang thế giới. Xu hướng này được nhìn nhận có thể sẽ là một trong những yếu tố giúp kìm hãm lại đà tăng trưởng của thời trang nhanh.
Phương Dung