Vấn đề kinh tế trong tuần:

PVN nói không có "quỹ đen", lao động nghèo "sợ" mức lương tối thiểu

(Dân trí) - Sự kiện đáng chú ý nhất trong tuần là các doanh nghiệp (DN), giới chuyên gia đều phản đối chủ trương tăng hàng loạt thuế của Bộ Tài chính. Khi bàn về hiệu quả của chính sách lương tối thiểu vùng, bằng các nghiên cứu thực chứng, các chuyên gia, nhà kinh tế chỉ rõ nghịch lý, đưa ra minh chứng về sự không hiệu quả của lương tối thiểu đối với người lao động.

"Tham tép, bỏ tôm", Bộ Tài chính bị chê tơi tả vì tăng thuế VAT

Đời sống kinh tế trong tuần nóng lên khi các góc nhìn, đánh giá và phản biện của cộng đồng doanh nghiệp về đề xuất tăng nhiều loại thuế của Bộ Tài chính. Tuyên bố cứng rắn nhất phải kể đến ngành bia rượu và nước giải khát khi họ chịu tác động lớn của cả việc tăng thuế VAT, lẫn thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) cho mặt hàng nước ngọt.

Hiệp hội Bia rượu và nước giải khát Việt Nam (VBA) đã tuyên bố "rắn" rằng, Bộ Tài chính đưa ra các cơ sở tăng thuế thiếu thuyết phục và nhiều khái niệm mập mờ, không có chuyên môn.

Chuyên gia kinh tế phản đối đề xuất tăng thuế VAT và TTĐB của Bộ Tài chính
Chuyên gia kinh tế phản đối đề xuất tăng thuế VAT và TTĐB của Bộ Tài chính

Cũng về chủ đề tăng thuế phí này, không đồng tình với cách đánh thuế VAT được cho là "vô lý" đối với việc chuyển quyền sử dụng đất (sổ đỏ) khi bán, mua và chuyển nhượng theo đề xuất của Bộ Tài chính, ông Nguyễn Mạnh Hà, Phó Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam khẳng định: Nếu đánh thuế chuyển nhượng nhà đất có thể khiến giá đất tăng thêm khoảng 12%, khiến thị trường nhà đất ngày càng đen tối hơn.

Lương tối thiểu không bảo vệ lao động nghèo

Báo cáo về Năng suất lao động và lương tại Việt Nam của Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách (VEPR), các nhà nghiên cứu đưa con số khoảng 50% lao động làm việc không được ký hợp đồng lao động.

Theo quy định, lương tối thiểu không áp dụng cho các đối tượng này, chính vì vậy, mục tiêu công bằng trong chính sách lương của Nhà nước qua lương tối thiểu không đạt kết quả đồng thời tăng lương tối thiểu cao hơn so với tăng năng suất lao động làm nảy sinh tăng chi phí cho doanh nghiệp, gây mất việc làm cho lao động Việt Nam trong tương lai.

Mức lương tối thiểu vùng được cho là không bảo vệ được người lao động nghèo
Mức lương tối thiểu vùng được cho là không bảo vệ được người lao động nghèo

Chính ngay đối tượng thụ hưởng chính sách lương tối thiểu theo vùng là người lao động đã đưa ra những hạn chế của chính sách nói trên. PGS Vũ Quang Thọ, Viện trưởng Viện Công nhân và Công đoàn nêu: Theo kết quả khảo sát ngẫu nhiên của 816 hộ gia đình 4 người, có 2 vợ chồng là công nhân và 2 người ăn theo. Trung bình họ chi tiêu hết 9 triệu đồng/tháng, trong lúc đó thu nhập trung bình của người lao động thuộc nhóm này là 4,7 triệu đồng/tháng. Như vậy, số tiền tích lũy của gia đình nhỏ chỉ còn khoảng 400.000 đồng/tháng.

Viện Công nhân và Công đoàn khẳng định: Mức tăng lương tối thiểu hiện đang được áp dụng trên phạm vi toàn quốc chỉ mới đáp ứng được khoảng 90% mức sống tối thiểu của người lao động (NLĐ). Đồng thời các DN đã lạm dụng mức lương này để trả lương cho hầu hết NLĐ, là căn cứ đóng bảo hiểm xã hội cho NLĐ.

Đánh thuế vào tiền lãi của người giàu gửi tiền

Cùng trong chủ đề tăng thuế phí, một mặt phản đối chính sách ngắn hạn, tủn mủn và có phần thiếu thuyết phục của Bộ Tài chính về 5 loại thuế hiện nay, Luật sư Trương Thanh Đức, Chủ tịch Công ty Luật Basico tại Hà Nội cho rằng: Các đề xuất tăng thuế hiện nay có cơ sở thuyết phục hạn chế, đa phần nhắm đến các đối tượng yếu thế, phần đông trong xã hội. Đặc biệt các chính sách đánh thuế VAT cao hơn, đánh thuế TTĐB đối với nước ngọt, dụng cụ y tế, giáo dục...

Tuy nhiên, một loại thu nhập cao hơn khác lại không được đánh thuế đó là lãi tiền gửi tiết kiện của những người giàu. Vị luật sư có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực ngân hàng này cho rằng, nên đánh thuế với khoản tiền lãi suất tiền gửi tiết kiệm khi khoản lãi này vượt 2 lần mức thu nhập chịu thuế thu nhập cá nhân, nhằm đảm bảo công bằng cho xã hội.

Đại án OceanBank: PVN nói không chủ trương lập "quỹ đen"

Xung quanh vụ đại án Oceanbank đang được xét xử, ngày 13/9/2017, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an quyết định khởi tố 3 vụ án hình sự lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản tại 3 đơn vị và khởi tố bổ sung đối với ông Ninh Văn Quỳnh - nguyên Kế toán trưởng, nguyên Phó Tổng giám đốc của PVN.

Vụ các bị cáo khai chi quỹ đen chi cho các sếp trong đại án OceanBank, PVN phủ nhận có chủ trương lập quỹ đen
Vụ các bị cáo khai chi quỹ đen chi cho các "sếp" trong đại án OceanBank, PVN phủ nhận có chủ trương lập quỹ đen

Trước đó, trong quá trình xét xử tại tòa án, bị cáo Nguyễn Xuân Sơn, cựu Tổng Giám đốc OceanBank khai đã nhiều lần chuyển tiền cho ông Quỳnh số tiền hàng chục tỷ đồng. Những khoản tiền này được bị cáo Sơn khai là khoản chi đối ngoại dịp lễ tết.

Tuy nhiên, trong thông báo cho truyền thông mới đây Tập đoàn dầu khí Việt Nam (PVN) phủ nhận thông tin trên và nói PVN không có chủ trương lập "quỹ đen".

Hợp tác chặn chuyển giá, quản vốn vay đại dự án thua lỗ

Một vấn đề quan trọng trong tuần là phát biểu của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tại Hội nghị Bộ trưởng các nền Kinh tế các nước thành viên APEC bàn về chủ đề doanh nghiệp nhỏ và vừa khẳng định: Việt Nam mong nhận được sự hợp tác của APEC về tăng cường năng lực hệ thống thuế nhằm khuyến khích sản xuất kinh doanh, cạnh tranh lành mạnh, công bằng, đồng thời ngăn chặn vấn nạn về chuyển giá, “tránh” nộp thuế,… của một số nhà đầu tư nước ngoài.

Báo cáo các khoản vay ngân hàng của 12 đại dự án thua lỗ nghìn tỷ đồng
Báo cáo các khoản vay ngân hàng của 12 đại dự án thua lỗ nghìn tỷ đồng

Cũng trong tuần, chỉ đạo quan trọng được Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đưa ra là Ngân hàng Nhà nước phải báo cáo tình hình vay vốn của 12 đại dự án, doanh nghiệp thua lỗ nghìn tỷ đồng.

Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Công Thương phối hợp với các bộ liên quan dự thảo Báo cáo Thường trực Ban Bí Thư, Quốc hội về tình hình xử lý các tồn tại, yếu kém đối với 12 dự án, doanh nghiệp thuộc ngành công thương thời gian vừa qua, trình Thủ tướng Chính phủ trước ngày 30/9/2017.

Trong thời gian qua, Chính phủ đau đầu vì giải quyết các dự án đầu tư hàng nghìn tỷ đồng nhưng thua lỗ, thậm chí nhiều dự án trước đó là con cưng của các tập đoàn, doanh nghiệp cỡ lớn của Nhà nước được vay vốn nhiều tỷ đồng từ các tổ chức tín dụng trong và ngoài nước.

Việc thua lỗ, thậm chí đứng trên bờ vực phá sản của các DN, dự án đã và đang khiến nhiều ngân hàng trong nước phải gánh chịu những hệ quả nhãn tiền. Điều này đặt ra thách thức đối với quá trình tái cơ cấu, bán các dự án Nhà nước nhằm vừa ổn định kinh tế vĩ mô, vừa không gây tổn hại đến hệ thống tài chính.

Choáng vì đại hạ giá, tăng thuế, xe nhập bắt đầu "ngại về" Việt Nam

Từ vị thế là kẻ khơi mào cuộc chiến giảm giá xe tại Việt Nam, nhưng giữa lúc cuộc chiến giá xe quyết liệt nhất đang diễn ra, xe nhập từ nhiều thị trường đã giảm mạnh về Việt Nam. Sự lạ này được một số doanh nghiệp (DN) và giới chuyên gia lý giải, việc giảm giá hàng trăm triệu đồng/chiếc ô tô đã khiến họ choáng, bên cạnh đó những đề xuất tăng hàng loạt thuế phí nội địa với ô tô bán tải, xe nhập càng làm nản chí của thương nhân.

Nguyễn Tuyền (Tổng hợp)