Phận cổ đông, tùy người “bóp, nặn…”!

Đã là cuối tháng 6/2012, nhưng nhiều Cty niêm yết vẫn muốn trì hoãn việc trả cổ tức cho cổ đông từ năm kinh doanh 2010, thậm chí hôm qua 27/6 Trung tâm lưu ký chứng khoán Việt Nam (VSD) còn công bố thông tin: Cty CP Sông Đà 7 xin giãn thời gian thanh toán cổ tức năm 2010 bằng tiền thêm nửa năm nữa…

Hoãn 2 năm vẫn xin khất tiếp

Việc quyết định trả cổ tức bao nhiêu, trả bằng gì, thậm chí chuyện chi tiêu, trả lương của DN không phải là chuyện mà các cổ đông nhỏ lẻ, nhưng chiếm số đông tại các DN có thể quyết định, dù rõ ràng họ bị chèn ép đến nghẹt thở.

Theo thống kê, đến cuối tháng 6, tại 2 sàn chứng khoán đã có trên 95% Cty niêm yết tổ chức thành công đại hội cổ đông thường niên 2012. Tranh cãi nhiều, bức xúc lắm, nhưng nóng nhất là chuyển chi trả cổ tức của năm kinh doanh 2011.

Khi quyết định rót tiền đầu tư vào cổ phiếu, nhà đầu tư kỳ vọng vào 2 nguồn lợi nhuận: cổ tức và lợi nhuận chênh lệch từ việc mua đi bán lại cổ phiếu. Tuy nhiên, do thị trường chứng khoán suy giảm, giá cổ phiếu phần lớn giảm từ 30% - 70% từ đầu năm 2011 đến giữa tháng 6/2012, khoản lợi nhuận từ chênh lệch giá hoàn toàn không có. Vì thế, điều này khiến chuyện chi trả cổ tức nóng hơn rất nhiều so với các năm trước.

Trong mùa đại hội cổ đông năm 2012, hàng vạn cổ đông của các Cty thua lỗ phải ngậm ngùi biểu quyết thông qua tỷ lệ chi trả cổ tức năm 2011 là 0% hoặc chỉ có 3-5%. Theo thống kê, năm 2011, cả 2 sàn có khoảng 120 Cty thua lỗ, kể cả một loạt các đại gia như SJS (lỗ 71 tỷ đồng, so với mức lãi 457 tỷ đồng trong năm 2010), TLH (lỗ ròng hơn 40 tỷ đồng), NVT (lỗ ròng 70,3 tỷ đồng), VSP (lỗ 535 tỷ đồng), HLA (lỗ 19,5 tỷ đồng), THV (lỗ 198 tỷ đồng), chưa kể đến nhiều Cty chỉ lãi có vài trăm triệu đồng. Lỗ nặng hoặc lãi không đáng kể, các DN này không có tiền để trả cổ tức.

Đáng buồn nữa là một loạt DN liên tục xin lùi ngày chi trả cổ tức năm 2010, có Cty xin khất nợ tới 3,4 lần với lý do chưa thu xếp được nguồn tiền, còn cổ tức năm 2011 thì quá xa xôi.

Theo thông tin mới được công bố thì Cty CP Sông Đà 4 (SD4) khất cổ tức 2 tháng, đầu năm 2012, Cty CP ông Đà 9.06 (S96) thông báo thay đổi lần thứ 2 thời gian thanh toán cổ tức năm 2010 (ngày chốt ban đầu là 12/8/2011) đến tận 29/6/2012. HĐQT Cty CP Đầu tư Tổng hợp Hà Nội (SHN) cũng quyết định trả cổ tức năm 2010 vào ngày… 30/6/2012.

 

Và, mới nhất, theo VSD công bố thì Cty CP Sông Đà 7 lẽ ra phải trả cổ tức năm 2010 vào hạn cuối là ngày 29/6 này, nhưng rồi lại xin giãn thời gian thanh toán cổ tức năm 2010 bằng tiền thêm nửa năm nữa, vào ngày 28/12/2012. Lý do mà Sông Đà 7 đưa ra là việc thu hồi tiền bán hàng, thu hồi công nợ tại các công trình Cty tham gia thi công không thực hiện được theo đúng kế hoạch nên Cty chưa thu xếp được nguồn tiền để thanh toán cổ tức.

 

Theo báo cáo của chính Sông Đà 7 thì Cty này tuy vốn điều lệ là 90 tỉ đồng, nhưng tiền thặng dư cùng lãi chia cho cổ đông lên tới hơn 200 tỉ đồng. Vậy nhưng Cty vẫn than chưa thu xếp được nguồn tiền, khiến các cổ đông bức xúc mà chẳng làm gì được.

Bức xúc, nhưng đành bó tay?

Chuyện khiến cổ đông bức xúc không kém là điều chỉnh giảm cổ tức. Các nhà đầu tư căn cứ vào mức cổ tức Cty sẽ trả mà rót tiền lao vào cuộc, nhưng rốt cuộc phát hiện mức cổ tức đó chỉ như "mồi nhử". Nhiều Cty đến cuối năm mới quyết định điều chỉnh giảm cổ tức. Điển hình là Licogi 16 (mã chứng khoán LCG) đã bất ngờ thay đổi tỷ lệ cổ tức từ 15% xuống còn 5% tại đại hội đồng cổ đông thường niên 2012.

 

Các cổ đông của Petroland (mã PTL) cũng nhận được một bất ngờ lớn khi lợi nhuận sau kiểm toán 2011 tăng hơn gấp đôi từ 48,5 tỷ đồng lên 128 tỷ đồng, trong khi điều chỉnh giảm lợi nhuận 2010 từ 156,8 tỷ đồng xuống vỏn vẹn còn 0,5 tỷ đồng. Do vậy, tỷ lệ chia cổ tức năm 2011 của PTL đã bị giảm từ 18% xuống còn 4%. Hiện PTL vẫn chưa thể chi trả cổ tức 2011 như kế hoạch (20-6) do chưa thu xếp được tiền và thông báo "ngâm" cổ tức thêm 3 tháng.

Tại đại hội đồng cổ đông năm 2012, CTCP Cáp Sài Gòn (mã CSG) cũng đã quyết định điều chỉnh giảm tỷ lệ cổ tức từ 15% xuống còn 3,5%, đến trả cổ tức bằng... căn hộ.

Cty CP Đầu tư và Xây dựng số 8 (CIC8) còn có sáng kiến lạ là chi trả cổ tức bằng căn hộ dự án, các cổ đông có thể nhận căn hộ hoặc nền đất tại các dự án do CIC8 làm chủ đầu tư với chính sách ưu đãi. Đây là một "chiêu" rất quái của CIC8, bởi vì vừa bán được căn hộ dự án đang ế ẩm vừa chia được cổ tức cho cổ đông.

Theo một quan chức của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước thì việc hoãn, giãn trả cổ tức, thậm chí DN quyết định không trả cổ tức thì luật không quản được mà đây là quyền của DN. Nếu không chấp nhận việc đó thì cổ đông có quyền lên tiếng, nhưng đó chỉ là quyền có ý kiến còn nếu muốn phủ quyết được thì phải là cổ đông hoặc nhóm cổ đông nắm giữ cổ phần chi phối. Theo các chuyên gia tài chính thì việc thực hiện đúng cam kết về trả cổ tức, thậm chí trả mức cao hơn cam kết thể hiện sức mạnh, uy tín của DN.  Nếu không tuân thủ được cam kết, điều này sẽ ảnh hưởng đến uy tín, hình ảnh lâu dài của DN.

Theo H.Đăng - H.Vượng