Ông Lê Hải Trà lên tiếng về nghi vấn có "đường lệnh riêng" trên sàn HSX

Liên quan đến tình trạng nghẽn lệnh với cổ phiếu niêm yết trên sàn giao dịch TP.HCM (HSX), một vấn đề đang gây bức xúc và tạo nên băn khoăn lớn cho giới đầu tư đã được đặt ra, đó là nghi vấn về việc xuất hiện "đường lệnh riêng", có sự phân biệt giữa các công ty chứng khoán thành viên.

Trong cuộc trả lời phỏng vấn trên sóng Đài truyền hình Việt Nam (VTV) hôm nay (25/3), ông Lê Hải Trà - CEO HSX - cho biết: Hiện sàn này đang có 74 công ty chứng khoán (CTCK) là thành viên và tác động của việc nghẽn lệnh đến mỗi công ty là không giống nhau. Các CTCK trong top 20, 30 vốn dĩ là các CTCK có thị phần lớn, có số lượng lệnh giao dịch lớn nhất trên thị trường thì sẽ chịu tình trạng bị quá tải sớm nhất trên thị trường.

"Điều này liên quan đến thiết kế và thuật toán về mặt phân bổ lệnh của hệ thống giao dịch hiện tại. Ở đây chúng tôi muốn nói một điều rất rõ ràng, là cơ chế phân bổ lệnh đó là thuộc tính của thiết kế và tính năng của hệ thống giao dịch. Đó là điều mà hiện nay đội ngũ IT của chúng ta không thể can thiệp để có thể thay đổi" - ông Trà giải thích.

Đối với các CTCK nhỏ hơn, khi lượng lệnh phân bổ gần 3.000 lệnh ngay từ đầu ngày có thể công ty chưa dùng hết. Do vậy, khi tình trạng nghẽn diễn ra ở một số công ty chứng khoán lớn thì tại một số các công ty chứng khoán nhỏ hơn, nhà đầu tư vẫn có thể đặt lệnh giao dịch bình thường.

Để giải quyết tình trạng nghẽn lệnh, theo ông Lê Hải Trà, khi tính đến việc nâng lô giao dịch, điều cần lưu ý là khoảng thị giá. Làm sao để xác định thị giá nào áp dụng lô 1.000 và thị giá nào vẫn là lô 100.

"Nếu chúng ta đặt một cái mức thị giá quá thấp cho lô 1.000 thì tác động của giải pháp không hề lớn. Theo tính toán của chúng tôi, nếu tất cả đều áp dụng lô 1.000 chúng ta sẽ giảm được khoảng 40 đến 50 % số lượng lệnh, nghĩa là hệ thống chúng ta gần như tăng gấp đôi" - ông Trà cho hay.

Nếu áp dụng lô 1.000 cho cổ phiếu có thị giá dưới 30.000 đồng/cổ phiếu thì HSX sẽ giảm được khoảng hơn 20% số lượng lệnh.

CEO HSX cho rằng, khó có giải pháp tình huống nào mang tính chất trọn vẹn. Vậy nên, rất có thể Sở sẽ phải áp dụng nhiều biện pháp tình huống cùng một lúc, "mỗi thứ đỡ một chút" thì có thể sẽ giải quyết hiệu quả hơn tình trạng quá tải hệ thống.

Liên quan đến hệ thống giao dịch dự phòng do HSX và FPT xây dựng, theo ông Lê Hải Trà, đây là một giải pháp sử dụng phần mềm hệ thống giao dịch đang được sử dụng tại Hà Nội và sẽ triển khai trên một nền tảng hạ tầng tại TPHCM để có thể thay đổi hệ thống khớp lệnh của HSX.

Hệ thống này không tác động, không đặt ra những yêu cầu thay đổi đối với các CTCK. Giải pháp này mang tính chất tối ưu bởi thời gian triển khai cũng như các rủi ro về góc độ hệ thống. Giữa HSX, HNX, Trung tâm lưu ký và các đơn vị IT của Bộ Tài chính, Ủy ban Chứng khoán cũng đã có những đánh giá, phân tích về giải pháp này.

"Với tất cả những phân tích, đánh giá, khảo sát cụ thể thì FPT đang tự tin đưa ra một giải pháp đâu đó khoảng 3 đến 4 tháng. Hiện nay chúng tôi đang đặt một cái kế hoạch tương đối là tham vọng. Chúng tôi gọi là kế hoạch 100 ngày" - ông Lê Hải Trà cho biết.

Dự kiến khoảng một tuần hay 10 ngày nữa thì có thể bắt đầu tiến hành thử nghiệm phiên bản đầu tiên.

Đây là những thử nghiệm về tính năng của hệ thống khớp lệnh và chỉ dừng lại trong nội bộ để đảm bảo rằng, các tính năng đó của hệ thống được thực hiện một cách trôi chảy.

Mục tiêu mà HSX đặt ra là một hệ thống phải giải quyết được khoảng 3 triệu đến 5 triệu lệnh/ngày.