Người gửi tiền sẽ được bảo hiểm tới 200 triệu đồng?

Chiều 23/5, Quốc hội đã thảo luận ở hội trường về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự thảo Luật bảo hiểm tiền gửi. Bên lề Quốc hội, báo giới đã có cuộc trao đổi với ông Đinh Xuân Thảo, Viện trưởng Viện nghiên cứu lập pháp của Quốc hội về vấn đề này.

Bảo hiểm tiền gửi hiện nay mới chỉ quy định bảo hiểm cho VND. Theo ý kiến của một số đạo biểu Quốc hội, Luật nên quy định bảo hiểm cho cả ngoại tệ và vàng. Ý kiến ông về vấn đề này thế nào?

Chủ trương của Đảng và Nhà nước là không bảo hiểm đô la và vàng. Pháp lệnh về ngoại hối quy định người Việt Nam dùng đồng Việt Nam trên đất nước Việt Nam, cũng giống như các nước trên thế giới đều có quy định phải sử dụng đồng bản địa.

Nền kinh tế của chúng ta đang bị đô la hóa và vàng hóa, Luật chỉ quy định bảo hiểm tiền đồng là góp phần cùng với các văn bản pháp quy khác để củng cố lại việc người Việt Nam trên đất nước dùng tiền Việt Nam.

Hiện có tới trên 90% lượng tiền gửi vào ngân hàng là tiền Việt, nên nếu như có sự sụp đổ của một ngân hàng nào đó thì sẽ mất đi một lượng tiền rất lớn của dân. Còn đối với vàng và ngoại tệ, mức tỷ lệ huy động không lớn, nên khả năng để mà chi trả cho những trường hợp đó khi có sự cố xảy ra thì sẽ giải quyết đơn giản hơn.

Tuy nhiên, cũng có ý cho rằng, khi đã cho phép gửi vàng, ngoại tệ thì ngân hàng sẽ phải có trách nhiệm với tài sản của người dân?

Chúng ta phải phân biệt, cho phép gửi và bảo hiểm là hai việc khác nhau. Cho phép gửi là chúng ta tôn trọng quyền sở hữu tài sản của người dân và Nhà nước có các dịch vụ đáp ứng các yêu cầu bảo đảm tài sản hợp pháp của người dân.

Trong Pháp lệnh Ngoại hối cũng quy định rõ: Nhà nước nghiêm cấm việc dùng đồng ngoại tệ để thực hiện các giao dịch và thanh toán kinh tế trên lãnh thổ Việt Nam.

Vậy theo ông, hạn mức bảo hiểm tiền gửi của người dân được tính như thế nào là phù hợp với điều kiện hiện nay?

Loại hình bảo hiểm này khác với dạng bảo hiểm khác. Bảo hiểm khác là người mua bảo hiểm sẽ là người được trực tiếp thanh toán tất cả các khoản còn người mua bảo hiểm trong trường hợp này không phải là người gửi tiền mà lại là người nhận tiền. Thế nên người gửi tiền tiết kiệm không cần quan tâm đến mức phí là bao nhiêu. Nhưng nếu khi xảy ra sụp đổ ngân hàng thì người bồi thường lại là cơ quan bảo hiểm tiền gửi.

Theo Pháp lệnh hiện hành quy định hạn mức chi trả là 50 triệu đồng là từ năm 1999, sau đó mỗi giai đoạn Nhà nước có điều chỉnh. Lần này chắc chắn phải nâng lên, có thể là gấp đôi. Trong các phiên thảo luận cũng có đại biểu cho rằng nên tối thiểu là 100 triệu đồng, cao hơn là 150 đến 200 triệu đồng. Ở Hoa Kỳ trước đây quy định là 100 nghìn USD, nhưng sau khủng hoảng họ tăng lên 200 nghìn USD.

Trong phiên thảo luận về dự thảo Luật, nhiều đại biểu băn khoăn nên để Bảo hiểm tiền gửi là cơ quan độc lập hay trực thuộc Ngân hàng Nhà nước. Quan điểm của ông về vấn đề này?

Quan điểm của tôi ngay từ đầu là nên để cơ quan bảo hiểm tiền gửi độc lập để có tính chủ động, sáng tạo, có trách nhiệm vừa tư vấn cho người gửi tiền, vừa tư vấn cho cả ngân hàng khi phát hiện ra các nguy cơ đổ vỡ, nhất là các ngân hàng thương mại.

Nếu để tại ngân hàng, sẽ không có một ngân hàng nào công bố mình sắp chết để khách hàng không gửi tiền vào mình nữa. Nhưng nếu độc lập thì cơ quan bảo hiểm tiền gửi sẽ là nơi tư vấn cho khách hàng để bảo vệ quyền lợi của người gửi tiền tránh những rắc rối về sau.

Bởi ngay trong hệ thống ngân hàng, Ngân hàng Nhà nước có thể không phát hiện ra được thì chính cơ quan bảo hiểm lại là người phát hiện. Vì nếu để xảy ra hiện tượng gì đó thì chính bảo hiểm là người bị thiệt nên họ phải có trách nhiệm hơn. Bảo hiểm sẽ là một cơ quan hoàn toàn độc lập. Hiện trên thế giới có hơn 100 nước cơ quan bảo hiểm tiền gửi độc lập với Ngân hàng Trung ương, hy hữu mới có nước cơ quan bảo hiểm tiền gửi trực thuộc ngân hàng nhưng sau khủng hoảng họ đã tách ra và hoạt động độc lập.

Nếu ở Việt Nam, cơ quan này độc lập được là tốt nhất. Còn nếu chưa được thì theo tôi nên để cho Bộ Tài chính quản lý còn tốt hơn. Bộ Tài chính sẽ có trách nhiệm giám sát cơ quan này.

- Xin cảm ơn ông!

Nguyễn Hiền