Người giàu nhất Hồng Kông không biết về phe ai: Trung Quốc hay phương Tây?

Trong bối cảnh Bắc Kinh “đụng độ” với các chính phủ phương Tây trong các vấn đề từ Hồng Kông đến thương mại và dịch bệnh, đế chế của tỉ phú 91 tuổi Lý Gia Thành (Li Ka-shing) trở thành "bài kiểm tra" quan trọng nhất cho việc liệu doanh nghiệp quốc tế có đủ sức chống chọi với giai đoạn này - thời kỳ nhiều người gọi là Chiến tranh lạnh mới.

Phép thử quan trọng

Trên thị trường chứng khoán, công ty CK Hutchison Holdings, mảnh ghép lớn nhất trong đế chế của ông Lý, hiện đang giao dịch chưa đến một nửa giá trị ròng của mình. Đây là mức giao dịch thấp nhất của CK Hutchison kể từ khi tái cấu trúc năm 2015.

Giá cổ phiếu đã giảm 30% trong năm qua, trong khi chỉ số Hang Seng Hong Kong chỉ giảm 5%. Đó là lý do tập đoàn chịu sự giám sát chính trị mạnh mẽ hơn hầu hết công ty đa quốc gia nào có mặt tại Trung Quốc và các nước phương Tây khác.

Bloomberg nhận định tấm gương từ ông Lý đang trở thành bài thử quan trọng xem các doanh nghiệp quốc tế có thể chiều lòng cả 2 phía hay không.

Tỷ phú Lý gắn bó mật thiết với Hồng Kông và Trung Quốc đại lục, nhưng 80% doanh thu của CK Hutchison lại đến từ nước ngoài, phần lớn từ ngành công nghiệp năng lượng, viễn thông, cơ sở hạ tầng và cảng.

“Đây là sự cân bằng mỏng manh. Ông ấy không muốn bị các nhà làm luật phương Tây xem là gắn bó mật thiết với chính phủ Trung Quốc”, giảng viên chiến lược quản lý Jackie Yan của ĐH Hồng Kông cho biết.

Tuy nhiên, hồi tháng 5, CK Hutchison không trúng thầu xây dựng một nhà máy khử mặn bước biển ở Israel. Nhà máy ước tính tạo ra doanh thu 85 triệu USD/năm, tương đương 2,1 tỷ USD trong suốt vòng đời.

Theo tờ báo lớn nhất Israel, Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ Mike Pompeo đã cảnh báo Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu về việc CK Hutchison tham gia đấu thầu. “Chúng tôi không muốn Trung Quốc có quyền truy cập cơ sở hạ tầng của Israel”, ông Pompeo nhấn mạnh.

Đây không phải thất bại đầu tiên của tập đoàn này. Năm 2018, CK Hutchison đã bị chặn khỏi dự án nhà vận hành đường ống dẫn khí của Úc vì một quan ngại an ninh quốc gia tương tự.

Giới quan sát nhận định ông đã đầu hàng trước áp lực phải ủng hộ các động thái của Bắc Kinh tại Hồng Kông. Một ngày sau khi thua đấu thầu của Israel, ông Lý đã công khai lên tiếng ủng hộ luật an ninh quốc gia Hồng Kông của Bắc Kinh.

Nên về phe ai?

Tuy nhiên, theo Bloomberg, mối quan hệ giữa tỷ phú Lý và giới cầm quyền đại lục dường như đã kém thân thiết kể từ khi Chủ tịch Tập Cận Bình lên nắm quyền hồi đầu năm 2013.

Kể từ năm 2015, 3 công ty hàng đầu của CK Group, CK Hutchison, CK Asset và CK Architectural, đã thực hiện và lên kế hoạch đầu tư và mua lại với tổng trị giá gần 60 tỷ USD trên toàn cầu. Chỉ 1,6% trong số đó là ở Trung Quốc hoặc Hồng Kông, theo dữ liệu của Bloomberg.

Kể từ năm 2015, khoảng 60% tài sản của các công ty này đã bị bán hoặc nằm trong kế hoạch bán nằm ở Trung Quốc hoặc Hồng Kông.

Giữa phong trào biểu tình năm 2019 ở Hồng Kông, ông Lý một mặt kêu gọi chính phủ khoan dung với những người trẻ tuổi khi đối phó với tình trạng bất ổn. Mặt khác, ông kêu gọi giới trẻ nhìn vào bức tranh rộng hơn.

Tháng 5 năm nay, CK Hutchison dự đoán doanh thu bán lẻ toàn cầu của hãng sẽ giảm 50% trong nửa đầu năm vì dịch Covid-19, nhưng cho rằng “thu nhập từ các cửa hàng ở Hồng Kông và châu Á có thể bù đắp mất mát ở châu Âu”.

Hương Vũ

Theo Bloomberg