Món quà Giáng sinh độc lạ của Warren Buffett và bài học tiền đẻ ra tiền

Trong thế giới tài chính, Warren Buffett không chỉ là một huyền thoại sống với khối tài sản ước tính hơn 150 tỷ USD mà còn là một người thầy vĩ đại về tư duy quản lý tiền bạc. Câu chuyện về cách ông tặng quà Giáng sinh cho gia đình, được con dâu cũ Mary Buffett tiết lộ mới đây, đã trở thành một bài học thực tiễn thú vị về sự khác biệt giữa tư duy tiêu dùng và tư duy tích sản.

Theo lời kể của bà Mary Buffett - người từng kết hôn với Peter Buffett (con trai út của Warren Buffett), trong quá khứ, Giáng sinh tại gia đình tỷ phú này luôn đi kèm với một phong bì dày cộm. Chủ tịch Berkshire Hathaway thường tặng mỗi thành viên trong gia đình 10.000 USD tiền mặt. Những tờ 100 USD mới cứng, thơm mùi mực in là món quà mà bất kỳ ai cũng ao ước.

Tuy nhiên, vấn đề nằm ở cách người nhận sử dụng chúng. "Vừa về đến nhà là chúng tôi tiêu sạch số tiền đó, nhanh ơi là nhanh", bà Mary thừa nhận trong một cuộc phỏng vấn.

Với nhiều người, 10.000 USD là một khoản tiền lớn để mua sắm, du lịch hay tận hưởng cuộc sống. Nhưng dưới con mắt của một nhà đầu tư giá trị như Warren Buffett, việc "đốt" tiền vào những thứ phù phiếm, mất giá trị theo thời gian là một sự lãng phí tài nguyên khủng khiếp.

Ông nhận ra rằng, nếu tiếp tục tặng tiền mặt, ông đang gián tiếp khuyến khích thói quen tiêu xài ngắn hạn thay vì xây dựng nền tảng tài chính bền vững.

Cú "quay xe" chiến lược: Trao cần câu thay vì con cá

Sự thay đổi đến vào một mùa Giáng sinh, khi chiếc phong bì quen thuộc không còn chứa tiền mặt. Thay vào đó là một lá thư kèm theo thông báo: Ông đã mua tặng mỗi người số cổ phiếu trị giá 10.000 USD của một công ty mà ông vừa rót vốn (như quỹ tín thác Coca-Cola hay sau này là Wells Fargo). Kèm theo món quà là một lời dặn dò đậm chất Buffett: “Các con có thể bán lấy tiền mặt ngay bây giờ, hoặc giữ lại nó”.

Đây là một bài kiểm tra tâm lý tài chính kinh điển. Nếu bán ngay, họ vẫn có 10.000 USD để tiêu xài như mọi năm. Nhưng nếu giữ lại, họ sẽ trở thành cổ đông, được hưởng lợi tức và sự tăng trưởng giá trị tài sản theo thời gian.

Mary Buffett, có lẽ nhờ thẩm thấu tư duy của bố chồng, đã chọn phương án 2. "Tôi nghĩ, những cổ phiếu này còn đáng giá hơn cả 10.000 USD. Thế là tôi giữ chúng và giá trị của chúng cứ thế tăng lên", bà kể.

Quyết định này đã được thời gian chứng minh là sáng suốt. Lấy ví dụ với Wells Fargo - một trong những mã cổ phiếu Buffett từng tặng. Theo dữ liệu cập nhật, cổ phiếu này đã tăng trưởng hơn 200% trong vòng 5 năm qua. Riêng trong năm nay, mã này vẫn duy trì đà tăng ấn tượng gần 22%. Nếu Mary bán số cổ phiếu đó để mua túi xách hay đồ hiệu, giá trị món đồ giờ đây có thể chỉ còn một nửa. Nhưng nhờ giữ cổ phiếu, tài sản của bà đã nhân lên gấp nhiều lần.

Hơn thế nữa, món quà này đã kích hoạt tư duy đầu tư của người nhận. Mary cho biết sau này, mỗi khi ông Buffett mua mã nào, bà cũng dùng tiền riêng để mua theo vì tin vào tầm nhìn của ông. Từ một người nhận quà thụ động, bà trở thành một nhà đầu tư chủ động.

Bài toán tặng quà cho tỷ phú và ý nghĩa của sự tự lập

Câu chuyện còn thú vị ở chiều ngược lại: Bạn sẽ tặng gì cho một người đàn ông 95 tuổi, sở hữu hơn 150 tỷ USD và có thể mua bất cứ thứ gì trên đời?

Gia đình Buffett cũng từng đau đầu với câu hỏi này. Và câu trả lời của Mary Buffett lại một lần nữa cho thấy sự tinh tế trong tư duy tài chính. Bà nhận ra món quà quý giá nhất với Warren Buffett không phải là vật chất, mà là sự an tâm về thế hệ kế cận.

Thay vì mua quà xa xỉ, Mary tặng ông Bảng cân đối kế toán của công ty âm nhạc mà bà đang điều hành. "Tôi không biết phải mua gì cho ông, nên tôi quyết định cho ông thấy chúng tôi đang kiếm được tiền, công ty đang làm ăn có lãi", bà chia sẻ.

Đối với một nhà đầu tư lão luyện, nhìn thấy con cái tự lập, gây dựng sự nghiệp vững chắc và biết quản lý tài chính chính là "lợi nhuận" lớn nhất của cuộc đời. Nó chứng minh rằng những bài học và giá trị cốt lõi ông truyền tải đã được tiếp nối.

Xu hướng "Đại chuyển giao tài sản": Tiền mặt hay cổ phiếu?

Câu chuyện nhà Buffett không chỉ là giai thoại của giới siêu giàu mà còn phản ánh một xu hướng lớn đang diễn ra trên toàn cầu: Làn sóng "đại chuyển giao tài sản" (Great Wealth Transfer).

Theo báo cáo từ UBS, ước tính khoảng 83.000 tỷ USD sẽ được chuyển giao từ thế hệ lớn tuổi sang thế hệ trẻ trong vòng 20-25 năm tới. Dữ liệu từ SunLife (Anh) cũng cho thấy xu hướng tặng tiền mặt đang phổ biến, với mức trung bình hơn 40.000 USD cho các dịp đặc biệt hoặc hỗ trợ mua nhà.

Tuy nhiên, cách làm của Warren Buffett đặt ra một câu hỏi lớn cho các bậc phụ huynh hiện đại: Nên tặng con cái "tiền tươi thóc thật" để giải quyết nhu cầu trước mắt như mua nhà, sửa cửa, tiêu dùng, hay tặng các tài sản đầu tư như cổ phiếu, vàng, bất động sản để giáo dục về lãi suất kép và tư duy dài hạn?

Trong bối cảnh lạm phát và biến động kinh tế, tiền mặt có xu hướng mất giá, trong khi các tài sản chất lượng thường tăng trưởng vượt trội. Việc tặng cổ phiếu hay các công cụ tài chính không chỉ là trao tặng giá trị vật chất, mà còn là trao tặng một bài học giáo dục tài chính thực tế.

Từ phong bì 10.000 USD bị tiêu sạch trong nháy mắt đến danh mục đầu tư tăng trưởng hàng trăm phần trăm, câu chuyện Giáng sinh của Warren Buffett là minh chứng rõ ràng nhất cho triết lý: "Đừng tiết kiệm những gì còn lại sau khi tiêu, hãy tiêu những gì còn lại sau khi tiết kiệm".

Mùa lễ hội năm nay, thay vì những món quà tiêu sản đắt tiền, có lẽ một tài khoản tiết kiệm, một chỉ vàng hay một vài mã cổ phiếu tiềm năng sẽ là gợi ý quà tặng "độc lạ" nhưng mang lại giá trị bền vững trọn đời cho những người thân yêu.