Lo ngại thuế TNCN trần 35% kém cạnh tranh, chuyên gia kiến nghị giảm

Tại dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (TNCN) mới nhất, Bộ Tài chính trình Chính phủ mức thuế tối thiểu 5% tương ứng với thu nhập tính thuế trong tháng là 10 triệu đồng (sau khi giảm trừ gia cảnh, chi phí tính thuế khác). Thuế suất tối đa là 35%, với thu nhập tính thuế trên 100 triệu đồng. 

Tuy nhiên tại bảng tổng hợp ý kiến, tiếp thu, giải trình ý kiến góp ý về Dự án luật Thuế Thu nhập cá nhân (sửa đổi), các chuyên gia và doanh nghiệp đề nghị bỏ mức thuế suất trần 35% như hiện hành và nâng ngưỡng áp dụng thuế suất cao nhất lên mức 200 triệu đồng/tháng.

Cụ thể, đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Nghệ An đồng ý quy định 5 bậc thuế như phương án 2. Tuy nhiên đơn vị này đề nghị mức thuế suất cao nhất chỉ nên dừng ở 25%, qua đó sẽ khuyến khích, động viên người nộp thuế.

Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Sơn La cũng đề xuất cần tiếp tục rà soát, đánh giá tác động của từng mức lũy tiến đặc biệt là 2 mức áp thuế là 30% và 35%, bởi lẽ đây là các mức khá cao sau khi trừ gia cảnh. Các đại biểu cho rằng phải tính kỹ ảnh hưởng đến thu nhập và hành vi của người nộp thuế để hạn chế tình trạng trốn, tránh thuế.

Trong khi đó, Hội Tư vấn thuế và Đại lý thuế TPHCM ủng hộ bỏ mức thuế suất 35% và chỉ giữ tối đa 30%. Lý do là mức thuế cao sẽ làm giảm sức cạnh tranh của môi trường lao động, ảnh hưởng tới việc thu hút nhân tài và chuyên gia nước ngoài. Các ý kiến này đồng thời đề nghị giãn rộng hơn khoảng cách tại bậc 1 và bậc 2, tăng thêm từ 10-15 triệu đồng so với dự thảo.

Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) đưa ra kiến nghị điều chỉnh ngưỡng chịu thuế ở bậc 2 và bậc 3 để phản ánh đúng thực tế lạm phát những năm qua. 

Ngân hàng đề xuất bậc 2 điều chỉnh thành 15-45 triệu đồng (hoặc làm tròn 50 triệu đồng), bậc 3 từ 45-75 triệu đồng (hoặc làm tròn 80 triệu đồng). Với các bậc cao hơn (bậc 4 và 5), ngân hàng này cho rằng cũng cần điều chỉnh theo hướng nâng mức chịu thuế để đảm bảo đánh vào thu nhập cao đến rất cao.

Về thiết kế thuế suất, ngân hàng này nhấn mạnh cần tạo sự cách biệt rõ ràng giữa nhóm thu nhập thấp và nhóm thu nhập cao, thay vì giãn cách đều 5% như quy định hiện hành. Mục tiêu là tập trung đánh thuế vào đối tượng có thu nhập cao đến rất cao, đồng thời giảm áp lực cho nhóm thu nhập trung bình.

Theo đó, việc gộp bậc 2 và bậc 3 cũ thành bậc 2 mới như trong dự thảo, Ngân hàng Vietcombank đề nghị áp dụng thuế suất như bậc 2 cũ, tức 10% hoặc thấp hơn, thay vì mức 15%. Tương tự, đối với việc gộp bậc 4 và bậc 5 cũ thành bậc 3 mới, Ngân hàng này đề xuất nên áp dụng thuế suất như bậc 4 cũ, tức 20% hoặc thấp hơn, thay vì 25% như thiết kế hiện nay.

Đáng chú ý, Ngân hàng Vietcombank dẫn chứng nhiều nước Đông Nam Á đặt ngưỡng thuế suất cao nhất ở mức gấp nhiều lần GDP bình quân đầu người. Cụ thể, Philippines là 17 lần, Malaysia là 36 lần. Với Việt Nam, ngân hàng đề xuất lấy tỷ lệ trung bình 20-25 lần GDP/người. Nếu tính theo GDP bình quân đầu người hiện nay khoảng 4.600 USD/năm, ngưỡng bắt đầu của bậc 5 tương ứng khoảng 200 triệu đồng/tháng.