Liên Bộ không quyết định giá bán xăng dầu cho từng doanh nghiệp

Trong thời gian qua, khi Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) công bố báo cáo tài chính trong Quý III/2013, một số cơ quan báo chí đã có phản ánh về kết quả kinh doanh của Petrolimex có ảnh hưởng tới công tác điều hành giá. Trước việc này, ông Nguyễn Anh Tuấn, Cục trưởng Cục Quản lý giá (Bộ Tài chính) đã có chia sẻ về những vấn đề liên quan đến công tác điều hành giá của Liên Bộ Tài chính - Công Thương.

Ông Nguyễn Anh Tuấn cho biết, giá xăng dầu hiện nay đang được điều hành theo quy định tại Nghị định số 84 với nguyên tắc cơ bản là: “Giá bán xăng dầu được thực hiện theo cơ chế thị trường có sự quản lý của Nhà nước”. Theo đó, thương nhân kinh doanh xăng dầu đầu mối được quy định giá bán xăng dầu trong biên độ giới hạn nhất định, theo quy trình và nguyên tắc quy định. Nhà nước thực hiện giám sát, kiểm soát và điều tiết giá xăng dầu thông qua việc quy định công thức tính giá cơ sở, thời gian tối thiểu giữa hai lần điều chỉnh giá để các doanh nghiệp có căn cứ tính toán và đăng ký mức giá với cơ quan Nhà nước.

“Ở nước ta, xăng dầu tiêu thụ trong nước chủ yếu phải nhập khẩu (khoảng 70%), nên giá xăng dầu trong nước phụ thuộc vào biến động giá xăng dầu thế giới, trực tiếp là sự biến động của giá xăng, dầu thành phẩm”, ông Tuấn nhấn mạnh.

Còn việc xây dựng giá cơ sở quy định tại Nghị định 84 được làm căn cứ để điều hành giá bán xăng dầu trong nước trong từng thời kỳ. Giá cơ sở được xác định là mức giá mang tính trung bình tiên tiến để điều hành, xem xét mức độ chênh lệch giữa giá cơ sở và giá bán hiện hành từ đó tiến hành xử lý mức giá cụ thể và áp dụng các biện pháp bình ổn giá.

“Mức giá cơ sở được tính bình quân 30 ngày (phù hợp số ngày dự trữ lưu thông) có thể trùng, có thể cao hơn và cũng có thể thấp hơn giá vốn thực tế tại từng thời điểm của doanh nghiệp. Liên Bộ Tài chính - Công Thương không quyết định giá bán cụ thể của từng doanh nghiệp, mà chỉ tính toán và đưa ra mức tăng giá tối đa (đối với trường hợp tăng giá) và mức giảm tối thiểu (đối với trường hợp giảm giá)”, ông Tuấn cho biết.

Bởi theo lý giải của ông Tuấn, việc quy định như vậy sẽ có tác dụng tích cực tác động đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp vì: sẽ khuyến khích doanh nghiệp lựa chọn bạn hàng, thời cơ giá nhập tốt, tổ chức mạng lưới kinh doanh hợp lý, tiết kiệm chi phí... để có giá vốn thực tế thấp hơn giá cơ sở thì có thể sẽ có lợi nhuận cao hơn mức lợi nhuận định mức quy định (300 đồng/lít,kg). Ngược lại cũng sẽ tạo ra sức ép đối với các doanh nghiệp nếu nhập với giá cao, kinh doanh chưa hợp lý... có giá vốn cao hơn giá cơ sở thì lợi nhuận sẽ thấp hơn lợi nhuận định mức, thậm chí không có lợi nhuận, bị lỗ.

Trước dư luận cho rằng, việc điều hành giá xăng dầu trong nước tại một số thời điểm chưa sát diễn biến giá xăng dầu thế giới. Đại diện Bộ Tài chính cho hay: Việc điều hành giá xăng dầu trong nước phải căn cứ vào giá cơ sở (công thức tính, chu kỳ tính giá, tần xuất điều chỉnh giá). Do vậy vừa qua, mặc dù giá xăng dầu thế giới diễn biến phức tạp trong nhiều thời điểm xu hướng tăng là chủ yếu và dao động ở mức cao, nhưng giá bán xăng dầu trong nước đã không phải điều chỉnh tăng hoặc tăng ở mức độ kiềm chế.

Thay vào đó, Nhà nước bình ổn giá thông qua các công cụ tài chính (sử dụng Quỹ bình ổn giá xăng dầu, việc điều hành thuế, điều chỉnh lợi nhuận định mức trong cơ cấu giá cơ sở) nhằm giữ ổn định, không tăng giá hoặc không để giá tăng quá cao, gây tác động bất lợi đến phát triển kinh tế xã hội, đến mục tiêu kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô và an sinh xã hội.

Ông Tuấn lấy ví dụ, trong dịp điều hành ngày 26/2, đáng nhẽ giá xăng dầu phải tăng do doanh nghiệp lỗ từ 1.000 đồng/lít - 2.300 đồng/lít(kg) nhưng Liên Bộ đã yêu cầu các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đầu mối không tăng giá xăng dầu trong nước thay vào đó là sử dụng Quỹ Bình ổn giá và các doanh nghiệp phải chia sẻ bằng việc cắt giảm lợi nhuận định mức trong cơ cấu giá cơ sở (300 đồng/lít,kg)…

Theo khẳng định của đại diện Bộ Tài chính, điều hành giá xăng dầu trong nước vừa qua được thực hiện bám sát diễn biến giá xăng dầu thế giới và phù hợp với tình hình kinh tế, xã hội trong nước, đảm bảo hài hòa lợi ích của người tiêu dùng, doanh nghiệp và góp phần cân đối ngân sách nhà nước.

Về định hướng điều hành giá xăng dầu trong thời gian tới, ông Tuấn cho hay: Liên Bộ Tài chính - Công Thương sẽ tiếp tục kiên trì thực hiện điều hành giá xăng dầu theo cơ chế thị trường có quản lý của Nhà nước.

“Việc điều hành giá có tăng, có giảm tùy theo diễn biến của tình hình thị trường thế giới, tuy nhiên để bình ổn giá xăng dầu trong nước rất cần chủ động, linh hoạt điều hành đồng bộ các biện pháp về giá, Quỹ Bình ổn giá. Trong một số trường hợp có thể điều chỉnh lợi nhuận định mức của doanh nghiệp trong cơ cấu giá cơ sở nhằm góp phần thực hiện mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát; bình ổn giá cả thị trường; đảm bảo hài hòa lợi ích người tiêu dùng, doanh nghiệp”, đại diện Bộ Tài chính khẳng định.