KOL sẽ phải xác minh thông tin, bồi thường nếu quảng cáo sai sự thật

Sáng 12/11, tại Tọa đàm “Luật Quảng cáo 2025: Những điểm mới cho doanh nghiệp, KOL và các nền tảng số" do Báo Pháp luật TPHCM tổ chức, các nhà quản lý, chuyên gia và doanh nghiệp đã cùng phân tích những điểm mới cũng như vướng mắc cần được hướng dẫn thêm tại Luật này.

Buộc KOL xác minh thông tin quảng cáo

Bà Phạm Đắc Mỵ Trân, Đại diện Sở Văn hoá - Thể thao TPHCM, cho biết Luật quảng cáo 2025 sẽ chính thức có hiệu lực từ 1/1/2026. Một trong những điểm quan trọng nhất được quy định trong Luật sửa đổi là việc xác định rõ trách nhiệm của người nổi tiếng/người có ảnh hưởng khi tham gia quảng cáo.

Theo luật mới, nếu các cá nhân này tham gia quảng cáo sai sự thật, gây thiệt hại, họ có thể bị xử phạt, buộc cải chính hoặc bồi thường.

Luật cũng yêu cầu KOL phải xác minh thông tin, chịu trách nhiệm nếu quảng cáo sai và phải công khai việc quảng cáo, siết chặt hình thức quảng cáo ngầm (không phân biệt rõ nội dung quảng cáo và thông thường).

Phạm vi của quảng cáo cũng được mở rộng, bao gồm cả hoạt động trên mạng xã hội, livestream và các nền tảng số. Các nền tảng này sẽ có trách nhiệm lớn hơn, phải phân biệt nội dung quảng cáo với nội dung thường và phối hợp gỡ bỏ quảng cáo vi phạm trong thời hạn ngắn.

Ngoài ra, Luật 2025 cũng siết chặt thời lượng quảng cáo trên truyền hình và nội dung số. Đơn cử về thời lượng, Luật quy định kênh miễn phí không quá 10% tổng thời lượng phát sóng/ngày, kênh trả tiền không quá 5%.

Đối với ngắt chương trình, chương trình dưới 5 phút không được ngắt quảng cáo. Chương trình từ 5-15 phút được ngắt một lần. Đối với quảng cáo chạy chữ/hình ảnh, diện tích quảng cáo dạng chạy chữ hoặc hình ảnh động không được vượt quá 10% màn hình.

Bên cạnh đó, Luật Quảng cáo mới cũng xác định rõ nội dung quảng cáo không bao gồm tài liệu, thông tin, hình ảnh mô tả sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ và sản phẩm, hàng hoá được tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh cung cấp để thực hiện hoạt động khuyến mại, trưng bày, giới thiệu hàng hoá, dịch vụ và hội chợ, triển lãm thương mại.

Các quy định này trừ thực phẩm chức năng, thực phẩm dùng cho chế độ ăn đặc biệt thực hiện theo quy định của pháp luật về an toàn thực phẩm. Ngoài ra, nội dung quảng cáo không bao gồm nội dung bắt buộc phải thể hiện trên nhãn hàng hóa, bao bì sản phẩm theo quy định của pháp luật về nhãn hàng hóa.

Điểm mới thứ năm là Luật đã cấm quảng cáo trên nền tảng vi phạm pháp luật và siết trách nhiệm của nền tảng.

Theo đó doanh nghiệp/đơn vị thực hiện quảng cáo sẽ không đặt sản phẩm quảng cáo vào trong, bên cạnh, liền sau hoặc trước nội dung vi phạm pháp luật và không quảng cáo trên trang thông tin điện tử, mạng xã hội, ứng dụng trực tuyến, nền tảng số vi phạm pháp luật.

Bà Trân cũng dẫn một ví dụ thực tế về một ca sĩ vừa bị xử phạt vì trong MV có xuất hiện "ngầm" về quảng cáo cá độ.

Doanh nghiệp cũng không hợp tác quảng cáo với tổ chức, cá nhân, trang thông tin điện tử, mạng xã hội, ứng dụng trực tuyến, trang cộng đồng... đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền công khai thông báo vi phạm pháp luật.

Các nền tảng phải thực hiện việc ngăn chặn, gỡ bỏ thông tin vi phạm pháp luật theo yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Đơn vị cũng phải cung cấp thông tin về tổ chức, cá nhân liên quan tới hoạt động quảng cáo trên mạng có dấu hiệu vi phạm pháp luật theo yêu cầu của cơ quan nhà nước.

Song song đó, Luật quy định rộng hơn về quyền người tiêu dùng và người tiếp nhận quảng cáo.

Nhiều KOL "quảng cáo lố" ảnh hưởng đến quyền lợi người tiêu dùng

Bà Nguyễn Thị Diễm Nhi, Phó Phòng Quản lý Thương mại Sở Công Thương TPHCM, bày tỏ trăn trở về thực trạng quảng cáo chưa đúng sự thật của người nổi tiếng (KOL) trên mạng xã hội đang gây ảnh hưởng đến quyền lợi người tiêu dùng và tạo cạnh tranh không lành mạnh.

Theo bà, hiện Sở Công Thương TPHCM đã và đang tiếp nhận phản ánh, phối hợp với các sở ngành liên quan để xem xét mức độ vi phạm.

Đối với hoạt động khuyến mại (giảm giá, bốc thăm, quà tặng), doanh nghiệp phải tuân thủ Luật Thương mại 2005 và Nghị định 81/2018. Bà Nhi nhấn mạnh việc nắm rõ quy định là cần thiết để bảo vệ uy tín doanh nghiệp và quyền lợi người tiêu dùng. Đáng chú ý, một số thủ tục hành chính đã được đơn giản hóa. Từ 1/12/2024, Sở Công Thương TPHCM đã miễn thông báo cho một số hình thức như phát mẫu thử, tặng quà, giảm giá và tri ân khách hàng.

Tuy nhiên, doanh nghiệp vẫn bắt buộc thông báo đối với các chương trình khuyến mại mang tính may rủi (như bốc thăm, quay số), đặc biệt là khi giải thưởng có giá trị trên 100 triệu đồng hoặc các chương trình khách hàng thân thiết.

Sở Công Thương có thẩm quyền xử lý các hành vi vi phạm như không thông báo chương trình bắt buộc, hoặc khuyến mãi vượt quá 50%. Các vi phạm sẽ bị xử phạt theo Nghị định 98/2020.

Để đảm bảo cạnh tranh lành mạnh trong môi trường trực tuyến, Sở cũng đề xuất siết chặt quy định quảng cáo trên các nền tảng thương mại điện tử, yêu cầu các nền tảng đặt tiêu chuẩn mô tả sản phẩm rõ ràng, gỡ bỏ nhanh chóng nội dung quảng cáo sai lệch, đồng thời tăng cường giám sát hoạt động thương mại điện tử xuyên biên giới.