Jack Ma đang ở đâu và lý do đằng sau cú lao dốc của cổ phiếu Alibaba

Tỷ phú Jack Ma là người đồng sáng lập của Alibaba Group, một trong những doanh nghiệp thương mại điện tử lớn nhất thế giới. Theo Bloomberg, tại thời điểm 6/5, ông là người giàu thứ 30 thế giới với tổng tài sản ròng 35,7 tỷ USD.

Một năm sau khi rời khỏi chức Chủ tịch Alibaba, tháng 11/2020, tỷ phú người Trung Quốc này đã gần như biến mất khỏi công chúng trong hơn 2 tháng. Người ta cho rằng lý do đằng sau sự "mất tích" này do những lời phát biểu mang tính chỉ trích của ông. Kể từ đó, tung tích của ông được công chúng theo dõi sát sao.

Mới đây, thị trường công nghệ Trung Quốc lại rúng động bởi thông tin từ Đài truyền hình trung ương Trung Quốc (CCTV) rằng một người đàn ông họ Ma đã bị "cưỡng chế hình sự". Thông tin này ngay lập tức đã khiến cổ phiếu Alibaba lao dốc và gây ra biến động trên thị trường công nghệ Trung Quốc.

Chính xác điều gì đã xảy ra?

Doanh nghiệp mới nhất của tỷ phú Ma là Ant Group, một công ty công nghệ tài chính (fintech) thành lập vào năm 2014. Thông qua ứng dụng ngân hàng di động Alipay, doanh nghiệp này đang kiểm soát lĩnh vực thanh toán điện tử của Trung Quốc. Công ty này cũng đang có ý định từ bỏ quyền kiểm soát đối với mảng tài chính ở Trung Quốc.

Trước đó, ngày 24/10/2020, phát biểu tại Hội nghị Thượng đỉnh Bến Thượng Hải, ông Ma đã chỉ trích các quy định giám sát tài chính của Trung Quốc đã lỗi thời, đồng thời cho rằng các quy tắc ngân hàng toàn cầu như một "câu lạc bộ của những người già". Ông tiếp tục nhấn mạnh sự cần thiết phải thay đổi ngành ngân hàng Trung Quốc vốn đang ảnh hưởng tiêu cực đến các doanh nhân.

Sau bài phát biểu này, ngày 3/11, đế chế tài chính của ông Ma Ant Group đã bị đình chỉ đợt chào bán cổ phần lần đầu ra công chúng ngay trước vài ngày dự định ra mắt với lý do thay đổi trong môi trường pháp lý.

Sau đó, các nhà quản lý Trung Quốc đã có các quy định siết chặt hơn đối với lĩnh vực fintech và đặt Alibaba vào diện kiểm soát chặt chẽ.

"Biến mất" 

Từ tháng 11/2020 đến cuối tháng 1/2021, Jack Ma đã không hề xuất hiện trước công chúng. Các tin đồn rằng ông có thể bị quản thúc tại gia, bị giam giữ hoặc thậm chí là đã bị tử hình.

Tuy nhiên, hơn 2 tháng sau đó, ngày 20/1/2021, ông Ma đã tái xuất lần đầu tiên trong một video ngắn quay về một sự kiện từ thiện. Hồi cuối tháng 5/2021, ông đã xuất hiện tại sự kiện AliDay của Alibaba tại Hàng Châu. Tháng 10/2021, ông đã có chuyến viếng thăm tới các học viện ở Hà Lan.

Hồi tháng 1, tờ South China Morning Post đưa tin Jack Ma đã xuất hiện tại một trường tiểu học ở Hải Nam để tổ chức lễ kỷ niệm hàng năm sáng kiến giáo viên nông thôn do ông sáng lập.

Những lần xuất hiện hiếm hoi của vị tỷ phú nổi tiếng nhất Trung Quốc này vẫn chỉ đếm trên đầu ngón tay. Ông cũng không còn xuất hiện trên Twitter kể từ lần biến mất đầu tiên. Dòng tweet cuối cùng ông chia sẻ là từ tháng 10/2020.

Bài báo gây hiểu nhầm khiến cổ phiếu Alibaba "bốc hơi" 9,4%

Hồi đầu tuần, đài truyền hình nhà nước Trung Quốc đã đưa tin một cá nhân họ Ma đã bị bắt giữ với cáo buộc gây nguy hiểm cho an ninh quốc gia. Sau thông tin này, cổ phiếu của Alibaba đã lao dốc mất hơn 9,4% tại sàn giao dịch chứng khoán Hồng Kông. Vốn hóa của công ty "bay" mất 26 tỷ USD chỉ vì một sự hiểu lầm đơn giản này.

Đài CCTV đã lập tức bác bỏ tin đồn này và cho rằng đó không phải là tỷ phú sáng lập Alibaba - Jack Ma. Tuy nhiên, điều đó đã không thể ngăn được việc Alibaba mất 9,4% giá trị thị trường chỉ trong vài giờ.

Tờ Global Times đưa tin, nghi phạm bị đề cập trong bản tin là một người làm việc trong một công ty công nghệ và đã tạo một nhóm ẩn danh online để chống phá nhà nước. Theo tờ này, tên của nghi phạm gồm 3 ký tự, trong khi Jack Ma chỉ có 2 ký tự.

Sau khi sự thật được làm sáng tỏ, cổ phiếu Alibaba đã phục hồi và lấy lại được phần lớn khoản lỗ vào cuối ngày. Tuy nhiên, sự hoảng loạn từ một bài báo trên CCTV cho thấy mức độ nhạy cảm của lĩnh vực công nghệ ở Trung Quốc.