"Hợp đồng bảo hiểm dày 100 trang, đến chuyên gia còn không hiểu hết"

Sáng 31/5, Quốc hội thảo luận tại hội trường về tình hình kinh tế - xã hội. Đại biểu Nguyễn Thị Thủy (tỉnh Bắc Kạn) tập trung nêu 4 vấn đề liên quan đến bảo hiểm nhân thọ.

Cụ thể, về diễn biến của thị trường này, đại biểu Thủy khẳng định về bản chất, bảo hiểm nhân thọ mang tính nhân văn cao, giúp con người giảm thiểu mất mát, thiệt hại trước những rủi ro liên quan đến tính mạng, sức khỏe.

Tuy nhiên, sau nhiều kiện cáo của khách hàng được đăng tải công khai thời gian vừa qua, dư luận không khỏi nghi ngại về bảo hiểm nhân thọ. Nhiều người kiểm tra lại hợp đồng của mình và hoang mang, người thì mang hợp đồng đến công ty bảo hiểm hỏi nhưng lại nhận được thông tin hoàn toàn khác so với những gì nhân viên tư vấn. Nhiều người đang có kế hoạch mua bảo hiểm nhân thọ đã tạm gác lại chuyện này với sự cảnh giác cao.

Theo đại biểu tỉnh Bắc Kạn, từ những phản ánh, cần nghiêm túc xem xét vấn đề liên quan đến bảo hiểm nhân thọ, để những giá trị cốt lõi, nhân văn của sản phẩm này không bị ảnh hưởng bởi những đối tượng cố tình vi phạm để trục lợi.

Thứ hai, về hợp đồng bảo hiểm nhân thọ, thông thường, một bộ hợp đồng dày 70-100 trang, là sản phẩm tài chính phức tạp với nhiều thuật ngữ chuyên ngành mà thua thiệt sẽ chủ yếu thuộc về người mua nếu gặp phải tư vấn viên không có tâm. Ngay cả những chuyên gia tài chính, pháp luật không chuyên về bảo hiểm cũng gặp khó trong việc tiếp cận. Nhiều chuyên gia cho biết chỉ hiểu khoảng 70% hợp đồng.

Hơn thế nữa, các hợp đồng bảo hiểm nhân thọ thời gian gần đây thường có dạng liên kết đầu tư, tức là một phần tiền khách hàng được đưa vào các quỹ chứng khoán, trái phiếu, cho nên càng phức tạp. Nhiều người chia sẻ dù có đọc kỹ đến mấy vẫn không thể hiểu nổi sự linh hoạt của các gói bảo hiểm, nếu thanh lý hợp đồng sau 3 năm, 5 năm hay 10 năm thì sẽ nhận lại được bao nhiêu số tiền đã đóng.

Liên quan đến đội ngũ tư vấn viên, đại biểu Thủy cho rằng đây là mấu chốt dẫn đến nhiều kiện cáo thời gian vừa qua. Chính vì tính chất rất phức tạp của hợp đồng bảo hiểm nhân thọ nên mới cần đến đội ngũ tư vấn viên, tuy nhiên, không ít người cố tình tư vấn mập mờ, thậm chí sai lệch về hợp đồng bảo hiểm để nhanh chóng chốt đơn. Theo quy định của Bộ Tài chính, tỷ lệ hoa hồng tối đa mà tư vấn viên được hưởng lên tới 40% trong năm đầu tiên.

Để nhận được hoa hồng hậu hĩnh, tư vấn viên cố tình tư vấn sai lệch, khiến khách hàng lầm tưởng mình đang tham gia một loại hình đầu tư sinh lãi cao, vừa được bảo vệ sức khỏe, được đền bù khi có chuyện không may xảy ra và khi kết thúc hợp đồng, lại còn nhận được toàn bộ tiền đã đóng cộng lợi nhuận.

Thực tế không như vậy, với một số hợp đồng liên kết đầu tư, lợi nhuận là kỳ vọng, hoàn toàn phụ thuộc vào thị trường. Chính công ty bảo hiểm mang số tiền của khách hàng đi đầu tư, cũng không thể chắc chắn khoản này sẽ sinh lời. Bên cạnh đó, có tư vấn viên chỉ nói cho khách hàng về quyền lợi họ được hưởng, chứ không chỉ rõ những điều khoản ràng buộc, bất lợi khi thanh lý sớm hợp đồng…

"Đây chính là nguồn cơn dẫn đến những bức xúc vừa qua do sự thiếu minh bạch trong tư vấn. Điều này cũng làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến đội ngũ tư vấn viên được đào tạo chuẩn chỉ, làm việc có tâm, có trách nhiệm", bà Thủy nói.

Cuối cùng là vấn đề của công ty bảo hiểm, đại lý bảo hiểm. Theo Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam, năm 2022 qua thanh tra đã phát hiện 3.100 đại lý bảo hiểm có sai phạm, trong đó có lỗi cố tình tuyên truyền sai về sản phẩm bảo hiểm. Dư luận cũng đặt câu hỏi: Có hay không chuyện công ty bảo hiểm biết nhưng cố tình bỏ qua lỗi của tư vấn viên và công ty bảo hiểm gây bất lợi cho khách hàng? Các công ty bảo hiểm phải làm thế nào để khách ngay cả khi không nhận được bảo hiểm cũng cảm thấy tâm phục, khẩu phục?

Đại biểu tỉnh Bắc Kạn kiến nghị Bộ Tài chính sớm thanh tra toàn diện thị trường bảo hiểm nhân thọ, trong đó tập trung vào loại hình liên kết đầu tư; kiến nghị Bộ Công an xác minh, làm rõ có hay không có của tội lừa dối khách hàng, nếu có thì đề nghị khởi tố điều tra; kiến nghị các công ty bảo hiểm rà soát lại toàn bộ khâu của quá trình bảo hiểm: thiết kế hợp đồng, tư vấn bảo hiểm, ký kết hợp đồng và giải quyết khiếu nại của khách hàng.