Hai cơ quan cấp sai 280 Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa

Tai Hội nghị toàn quốc sơ kết 6 tháng của Ban chỉ đạo 138/CP và Ban chỉ đạo 389 Quốc gia diễn ra tại Hà Nội sáng nay (23/7), các cơ quan công an, hải quan, quản lý thị trường, thuế, các địa phương đã nêu hàng loạt vấn đề của hoạt động phòng chống gian lận thương mại.

Theo ông Nguyễn Văn Cẩn, Tổng cục trưởng, Tổng cục Hải quan, thời gian qua lực lượng hải quan đã tịch thu và xử lý 50.000 sản phẩm xe đạp và xe đạp điện giả mạo Việt Nam xuất sang Mỹ. Ông này cho biết, nhờ sự vào cuộc kịp thời của Việt Nam mà phía Mỹ chưa xét Việt Nam vào nhóm tiếp tay cho buôn lậu, gian lận thương mại.

Đặc biệt đáng chú ý là trong 6 tháng đầu năm, Tổng cục Hải quan đã xác định được một doanh nghiệp không được các cấp có thẩm quyền cho phép cấp Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa (C/O). Tuy nhiên, doanh nghiệp này đã tự ý cấp và cấp C/O không đúng cho 30 doanh nghiệp xuất khẩu.

Tổng cục trưởng Cẩn tiết lộ: "Cơ quan hải quan đang phối với Cục cảnh sát kinh tế, Bộ Công an, cơ quan chức năng chuẩn bị đưa ra khởi tố vụ án, khởi tố doanh nghiệp nói trên".

Ngoài ra, ông Cẩn cho biết qua thực tiễn điều tra của lực lượng hải quan, Tổng cục Hải quan: "Đề nghị Bộ Công Thương, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) nhanh chóng thu hồi 280 giấy phép C/O cấp không đúng quy định".

Ông Cẩn nêu ví dụ: Doanh nghiệp kê khai sản xuất gỗ ván ép được cấp C/O xuất xứ hàng Việt Nam. Tuy nhiên, khi hải quan xác minh nguồn gốc gỗ mua từ nông trường mà doanh nghiệp khai báo, giám đốc lâm trường và chủ tịch xã thừa nhận nhận tiền để khai có cung cấp gỗ cho doanh nghiệp, thực tế lâm trường không có gỗ.

Ông Cẩn khẳng định: "Doanh nghiệp đã chấp nhận vi phạm để được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận C/O xuất hàng đi nước ngoài". 

Ngoài vấn đề vi phạm gian lận thương mại, Tổng cục trưởng, Tổng cục Hải quan cho biết vấn đề nan giải nhất hiện nay là không có quy định rõ thế nào là hàng Việt Nam và tiêu chuẩn "made in Vietnam" để cơ quan thực thi nhiệm vụ làm căn cứ pháp lý để xử phạt hành vi vi phạm.

"Chúng tôi nhận thấy hàng nước ngoài nhưng ghi made in Vietnam nhập về nước, chủ yếu xuất xứ từ Trung Quốc, lực lượng hải quan tổ chức đấu tranh mạnh ở tuyến biên giới, cửa khẩu về mặt hàng này" - ông Cẩn nói.

Tuy nhiên: "Chúng tôi đề nghị Bộ Công Thương phải có quy định chính thức thế nào là hàng made in Vietnam để lực lượng chức năng có căn cứ xử lý vi phạm. Tuy nhiên, Bộ Công Thương trả lời phải đến tháng 6/2021 mới có được quy định chính thức. Vậy, khoảng trống pháp lý hiện nay, lực lượng thực thi công vụ xử lý thế nào?

Tổng cục trưởng, Tổng cục Hải quan đề nghị: Nếu chưa có quy định rõ ràng thế nào là hàng "made in Vietnam" thì cần theo thông lệ không phân biệt hàng trong nước và hàng xuất khẩu.

Về vấn đề nổi cộm hiện nay là kho hàng ICD chưa hàng trăm nghìn sản phầm hàng giả, hàng nhập lậu. Tổng cục trưởng, Tổng cục Hải quan cho rằng sai phạm phát sinh do cho phép kinh doanh cả hàng xuất nhập khẩu tại đây. Ông Cẩn đề nghị cho phép xây hàng rào để ngăn cách hàng nhập và hàng trong nước.