Giá lương thực toàn cầu tăng vọt, tiếp theo có thể là gạo

Giá nhiều loại lương thực - từ lúa mì và các loại ngũ cốc khác cho đến thịt, dầu ăn - đều tăng vọt. Điều đó được thúc đẩy bởi một loạt yếu tố như giá phân bón và năng lượng tăng cao trong năm qua cùng với đó là cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine.

Ngoài ra, việc Ấn Độ cấm xuất khẩu lúa mì, Indonesia cấm xuất khẩu dầu cọ và gián đoạn nghiêm trọng xảy ra ở "giỏ bánh mì châu Âu" Ukraine đối với các sản phẩm như lúa mì, yến mạch, đường và các mặt hàng khác… cũng góp phần khiến giá lương thực toàn cầu tăng vọt.

Cuộc xung đột Nga - Ukraine đã thúc đẩy giá lúa mì tăng cao, vì đây là hai nước xuất khẩu lúa mì lớn của thế giới. Chiến sự đã làm gián đoạn việc canh tác và chặn việc xuất khẩu ngũ cốc của Ukraine khiến cho giá lúa mì tăng hơn 50% so với một năm trước đó.

Và gạo có thể là mặt hàng tăng giá tiếp theo.

Chỉ số giá lương thực của Tổ chức Nông lương Liên Hợp Quốc trong tháng 5 vừa công bố cho thấy giá gạo trên thị trường quốc tế đã tăng tháng thứ 5 liên tiếp, đạt mức cao nhất trong 12 tháng.

Các chuyên gia cho rằng, mặc dù sản lượng gạo vẫn dồi dào, nhưng do giá lúa mì và chi phí canh tác nói chung tăng cao nên giá gạo cần được theo dõi trong thời gian tới. "Chúng ta cần theo dõi giá gạo trong thời gian tới bởi giá lúa mì tăng có thể làm tăng nhu cầu đối với gạo và giảm lượng dự trữ hiện có", bà Sonal Varma, nhà kinh tế trưởng tại Nomura, nhận định.

Tuy nhiên, bà cho rằng rủi ro đối với gạo vẫn ở mức thấp do tồn kho gạo trên toàn cầu vẫn dồi dào và Ấn Độ dự kiến bội thu trong mùa hè này.

Song ông David Laborde, chuyên gia nghiên cứu cấp cao tại Viện Nghiên cứu Chính sách Lương thực, cho rằng ông lo ngại Ấn Độ sẽ ban hành lệnh cấm xuất khẩu gạo trong những tuần tới như đã từng thực hiện với lúa mì.

Theo ông, tăng giá còn tốt hơn là cấm xuất khẩu. "Chúng ta nên phân biệt sự khác nhau thực sự giữa tăng giá để bù đắp chi phí và có lợi cho công nhân (giúp họ sản xuất) hơn là lệnh cấm xuất khẩu để đẩy giá trên thị trường thế giới nhưng lại dìm giá trong nước", ông nói.

Ông Nafees Meah, đại diện khu vực Đông Nam Á của Viện Nghiên cứu Lúa gạo Quốc tế, cũng cho rằng giá năng lượng, đang tăng trên toàn cầu, chiếm phần lớn trong chi phí sản xuất lúa gạo.

"Vì vậy, nếu thị trường tăng giá thì tại sao nông dân lại không được hưởng lợi từ sự tăng giá này". Ông Nafees nói với CNBC.

Tuy nhiên, giá gạo tăng sẽ ảnh hưởng xấu đến nhiều quốc gia ở châu Á, nơi tiêu thụ gạo lớn nhất. Vì vậy, theo ông Nafees, các nước trong khu vực Đông Nam Á như Đông Timor, Lào, Campuchia và kể cả Indonesia, quốc gia đông dân, sẽ bị ảnh hưởng khá nặng nề nếu giá gạo tiếp tục tăng và giữ ở mức cao.