Giá cá tra tăng cao kỷ lục trong vòng 10 năm qua

Đến cù lao Tân Lộc (phường Tân Lộc, quận Thốt Nốt, TP Cần Thơ) - địa phương một thời được mệnh “cù lao cá tra” của TP Cần Thơ gặp ông Chương Văn Khanh - người có 18 năm theo nghề nuôi cá tra, cho biết: Hiện tôi có 5 ha mặt nước nuôi cá tra. Có thể nói chưa khi nào người nuôi cá tra gặp thuận lợi như hiện nay, vì cá bán được giá cao, có bao nhiêu cá là doanh nghiệp đến thu mua hết. Với giá bán hiện tại 31.000 đồng/kg, người nuôi đã lời từ 5.000 - 6.000 đồng/kg.

Ông Khanh cũng cho biết thêm, trước đây người dân “cù lao cá tra” trải qua nhiều đợt thăng trầm với con cá này, nhất là mấy năm qua, cá tra dội chợ, xuống dốc, nhiều người nợ nần bỏ ao chuyển sang nghề khác. Số còn lại chiếm phần nhiều là các hộ tính đường “cầm chắc” theo hợp đồng gia công với doanh nghiệp. Bây giờ thị trường cá tra sống dậy, người nuôi thấy ham nhưng ít có mấy người dám phiêu lưu, vì ngại vốn đầu tư lớn, rủi ro cao. Hơn nữa lúc này tìm mua được cá giống đạt chất lượng thật chẳng dễ.

Một chủ hộ nuôi cá tra ở phường Thới An, quận Ô Môn (TP Cần Thơ) cho biết, trước tết một số hộ nuôi cá dọc theo bờ sông Hậu thu hoạch xong, vệ sinh ao chờ qua mùng ba tết gọi điện các trại giống thân quen, tìm tới cơ sở nuôi cá tra đặt mua nhưng không có cá mua. Hiện tại, giống cá tra rất khan hiếm, vì thế, giá bán cá tra giống cũng tăng cao. Cụ thể, trước tết giá cá giống 50.000 đồng/kg (cỡ cá 30 con/kg) đến nay tăng lên 70.000 đồng/kg.

Ông Nguyễn Văn Tấn - một hộ nuôi cá tra ở huyện Châu Phú, tỉnh An Giang, cho biết: “Tôi và nhiều hộ dân khác đang khổ vì nuôi cá tra trong chuỗi liên kết mà UBND tỉnh An giang phê duyệt năm 2014. Trong hai năm đầu người dân, ngân hàng và công ty Thuận An hợp tác rất tốt. Nhưng đến tháng 11/2016 thì công ty Thuận An ôm tiền bỏ trốn. Dân chúng tôi vừa tức vì bị ngân hàng đến siết nợ, vừa tiếc vì không có vốn tiếp tục nuôi cá nên bây giờ giá cá tra tăng cao mà không có cá bán”.

Theo ông Tấn, hiện tại, đối với cá có trọng lượng từ 600-700g được thương lái mua 32.000đ ồng/kg, nhưng loại này người nuôi rất ít bán. Còn đối với với cá có trọng lượng trên 1kg, hiện được thương lái mua với giá trên 29.000 đồng/kg. Đây là mức giá cao nhất trong khoảng 10 năm qua. Vì giai đoạn 2009 - 2010, giá cá tra nguyên liệu cao nhất cũng chỉ đạt 29.000 đồng/kg. Thời gian sau đó giá cá tra giảm dần và nằm ở mức từ 17.000 - 25.000 đồng/kg (tùy thời điểm).

Giải thích về sự khan hiếm cá tra giống hiện nay, ông Tấn cho rằng, một mặt cơ quan chức năng đang siết lại việc ương cá, tiến tới theo mô hình sản xuất giống cá tra 3 cấp chất lượng cao cho vùng ĐBSCL. Mặt khác, thời điểm hiện tại nắng nóng nên việc ương cá tra giống vô cùng khó khăn, tỷ lệ đạt rất thấp.

Từ nhiều năm trước, hầu hết các hộ nuôi cá tra trong vùng mua cá giống chủ yếu từ các cơ sở ương nuôi cá ở 2 tỉnh đầu nguồn Đồng Tháp và An Giang. Trải qua những năm tháng khi đắt hàng lúc dội chợ, vì khó đoán để bắt nhịp nguồn cung nên thường xảy ra tình trạng cá giống mất cân đối cung - cầu. Có lúc cá tra giống dư thừa, từ cá bột ương nuôi tới lớn 2 - 3 phân mà không có người mua.

Mặt khác về yếu tố chất lượng con giống phụ thuộc rất lớn vào đàn cá bố mẹ, nhưng thời gian qua đàn cá tra bố mẹ chưa được ngành chức năng chú trọng. Ngày 24/3/2017, tại buổi làm việc với lãnh đạo tỉnh An Giang, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã đồng ý chủ trương đầu tư xây dựng dự án giống cá tra 3 cấp chất lượng cao. Trên cơ sở hỗ trợ của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT), UBND tỉnh đã tích cực xây dựng dự thảo “Đề án liên kết sản xuất giống cá tra 3 cấp chất lượng cao vùng ĐBSCL tại An Giang”, lấy ý kiến 9 tỉnh ĐBSCL (có vùng sản xuất cá tra giống), các bộ, ngành trung ương, các chuyên gia, nhà khoa học, doanh nghiệp, hộ dân trước khi trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Bà Võ Thị Thanh Vân - Phó Giám đốc Sở NN&PTNN tỉnh An Giang cho biết: “Tổng diện tích nuôi cá tra trên địa bàn tỉnh An Giang, tính đến tháng 2/2018 là 770,6 ha bằng 93,75% so với năm 2017. Sản lượng trong 2 tháng đầu năm đạt 49.000 tấn, bằng 102,18% so với năm 2017. Một điều làm người dân nuôi cá tra phấn khởi là từ giữa năm 2017 và 2 tháng đầu năm 2018, giá cá tra thương phẩm luôn ở mức cao, dao động từ 31.000 - 32.000 đồng/kg. Kéo theo đó, giá cá tra giống cũng tăng cao, loại 2 phân (khoảng 30con/kg) từ 60.000 - 70.000 đồng/kg.

Ngoài ra, bà Vân còn cho biết thêm, trong năm 2018, ngành nông nghiệp tỉnh tiếp tục thực hiện mục tiêu phát triển thủy sản theo hướng bền vững từ nay đến 2020 và định hướng đến 2025; triển khai thực hiện qui hoạch việc nuôi, chế biến cá tra và qui hoạch nuôi thủy sản trên các tuyến sông. Đặc biệt là triển khai các nội dung trong Đề án liên kết sản xuất giống cá tra 3 cấp chất lượng cao vùng ĐBSCL theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Nhiều chuyên gia cho rằng, giá cá tra liên tục "leo thang" trong mấy tháng gần đây là do thị trường Trung Quốc và Hồng Kong tiêu thụ mạnh. Nhưng các chuyên gia cảnh báo đây là thị trường chưa ổn định, vì thế người nuôi hết sức thận trọng khi thấy giá cá tăng cao... đào ao nuôi cá rồi lại treo ao như những năm về trước.

Nguyễn Hành