Đua nhau chặt bỏ chôm chôm “đặc sản”, trồng chôm chôm ngoại

“Teo tóp” chôm chôm đặc sản

Những ngày này, các nhà vườn trồng chôm chôm tại Đồng Nai đang bước vào giai đoạn thu hoạch cuối vụ chôm chôm. Hiện, giá bán chôm chôm tróc tại các nhà vườn dao động từ 5.000-6.000 đồng/kg; chôm chôm nhãn có giá khoảng 15.000 đồng/kg và cao nhất là chôm chôm Thái với giá bán 18.000 đồng/kg.

Theo ông Phùng Thanh Tâm, Giám đốc Hợp tác xã Nông nghiệp – Dịch vụ - Thương mại Bình Lộc (xã Bình Lộc, thị xã Long Khánh, Đồng Nai), với giá bán như trên, hiện chôm chôm Thái đang là sản phẩm đem lại thu nhập cao nhất cho người nông dân.

Theo đó, với năng suất đạt khoảng 16-17 tấn/ha, hiện mỗi ha chôm chôm Thái người nông dân có thu nhập khoảng 288 đến 306 triệu đồng. Trong khi đó, đối với chôm chôm nhãn thu nhập bình quân mỗi ha đạt khoảng 240 đến 255 triệu đồng, còn chôm chôm tróc hiện mỗi ha cho thu nhập khoảng từ 100 đến 125 triệu đồng.

Cũng theo ông Tâm, trong 2 năm trở lại đây, chôm chôm Thái luôn ở thế “thượng phong” so với 2 loại chôm chôm bản địa cả về giá bán và tốc độ tiêu thụ. Cũng chính từ nguyên nhân này khiến diện tích trồng 2 loại chôm chôm nhãn và tróc đang ngày một “teo tóp”. Trong khi chôm chôm Thái lợi nhuận cao nên dân “chạy đua” tăng diện tích.

Thị xã Long Khánh là vùng trồng chôm chôm lớn nhất ở Đồng Nai với gần 2.600 ha, trong đó riêng xã Bình Lộc có hơn 1.000 ha. Năm 2013, toàn xã Bình Lộc chỉ có gần 100 ha chôm chôm Thái nhưng đến nay đã tăng lên 500 ha. Tương tự, huyện Xuân Lộc, nơi có trên 2.000 ha chôm chôm, trước đây chủ yếu là chôm chôm nhãn và tróc thì nay diện tích chôm chôm Thái chiếm 40%.

Diện tích tăng như trên không phải do người dân trồng mới (mở rộng) mà đa phần do họ chặt bỏ chôm chôm tróc để thay thế bằng chôm chôm Thái.

Ông Nguyễn Văn Quang, nông dân trồng chôm chôm tại xã Bình Lộc chia sẻ: “Cách đây 2 năm, 3 ha chôm chôm của gia đình tôi chỉ trồng 2 loại là chôm chôm tróc và chôm chôm nhãn. Tuy nhiên, 2 năm nay, giá 2 loại chôm chôm này không cao bằng chôm chôm Thái lại khó tiêu thụ nên gia đình đã chuyển hơn nửa diện tích sang trồng chôm chôm Thái”.

Chưa kịp “nâng tầm” đã lo... hết chôm chôm “đặc sản”

Tháng 6 vừa qua, chôm chôm nhãn, chôm chôm tróc Long Khánh được cấp giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý.

Với việc được liệt vào “bảng vàng” các loại trái cây đặc sản, nhiều nông dân hy vọng đây là tiền đề giúp “nâng tầm” 2 loại chôm chôm này, đưa sản phẩm xâm nhập vào các thị trường mới.

Thế nhưng, vì lợi nhuận, hiện diện tích 2 loại chôm chôm này đang ngày càng bị thu hẹp. Với đà tăng diện tích như hiện nay, nhiều người lo lắng rằng: Chưa kịp nâng tầm thì nay đã đứng trước nguy cơ hết chôm chôm đặc sản.

“Hiện đang là vụ thu hoạch chôm chôm nên tình trạng cưa chôm chôm tróc, nhãn để thay thế chưa diễn ra. Thế nhưng nhiều vườn, người trồng đã ghép sẵn mầm chôm chôm Thái trên 2 loại chôm chôm trên và chỉ đợi thu hoạch xong là cưa bỏ”, ông Tâm cho biết.

Cũng theo ông Tâm tình trạng cưa bỏ chôm chôm nhãn, tróc để thay thế bằng chôm chôm Thái ngoài lý do hiệu quả kinh tế còn do nhiều vườn chôm chôm nhãn, tróc trên địa bàn có tuổi đời quá cao (30-40 năm) nên năng suất giảm cùng với đó là khó khăn trong thu hoạch.

Trước đây, đa phần dân Đồng Nai trồng chôm chôm tróc, sau đó chuyển sang trồng chôm chôm nhãn vì thấy lợi nhuận cao và hiện nay mọi người đang chạy đua phát triển chôm chôm Thái.

Việc chuyển đổi giống cây trồng nhằm nâng cao thu nhập là tất yếu, song chôm chôm Thái là loại cây cần nhiều nước tưới, khó chăm sóc, giá không ổn định như chôm chôm bản địa, rủi ro với nông dân là rất lớn.

Theo thống kê của Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Đồng Nai, toàn tỉnh có hơn 11.000 ha chôm chôm, tập trung ở thị xã Long Khánh, huyện Xuân Lộc và Thống Nhất. Những năm qua, diện tích chôm chôm ở Đồng Nai tăng không đáng kể, song có sự thay đổi về cơ cấu, diện tích chôm chôm Thái không ngừng tăng trong khi chôm chôm nhãn, chôm chôm tróc sụt giảm.

Trước thực trạng này, Sở cũng đã khuyến cáo nông dân cần thận trọng khi chuyển đổi giống cây trồng. Hiện tại, chôm chôm nhãn và chôm chôm tróc lợi nhuận không bằng chôm chôm Thái song đây là loại cây đã được trồng lâu năm ở Đồng Nai, dễ chăm sóc, phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng của địa phương. Ngoài ra, nếu nông dân ồ ạt phát triển chôm chôm Thái sẽ dẫn đến nguồn cung tăng cũng dễ dẫn đến hiện tượng rớt giá.

Vĩnh Thủy