Động thái của Bộ Công Thương khi căng thẳng thương mại toàn cầu leo thang

Ngày 11/2, Bộ Công Thương đã có thông tin cập nhật về diễn biến thị trường châu Âu - châu Mỹ đầu năm. Cơ quan này cho biết gần đây, thương mại thế giới nổi lên ba xu hướng rõ rệt gồm "phi toàn cầu hóa" hay phân mảnh trong thương mại quốc tế khiến cho các công cụ thuế quan được sử dụng trở lại.

Đồng thời, bảo hộ thị trường thông qua các biện pháp kỹ thuật, rào cản thương mại hay các biện pháp phòng vệ thương mại. Các động thái chính sách khó đoán định khiến chuỗi cung ứng và sản xuất bị xáo trộn, tổn thương, thậm chí đứt gãy.

Các thị trường xuất khẩu chính của Việt Nam ngày càng quan tâm nhiều đến các vấn đề phát triển bền vững, chống biến đổi khí hậu, an toàn cho người tiêu dùng...

Bên cạnh đó, các nước nhập khẩu cũng từng bước triển khai việc áp dụng những tiêu chuẩn và quy định mới liên quan đến chuỗi cung ứng, nguyên liệu, lao động, môi trường... khắt khe hơn với sản phẩm nhập khẩu.

"Những diễn biến trên thị trường quốc tế từ đầu năm đến nay càng phản ánh rõ ràng những xu hướng trên và ảnh hưởng mạnh mẽ đến đà hồi phục của thị trường thế giới đặc biệt là khu vực thị trường Âu - Mỹ vốn là địa bàn xuất nhập khẩu trọng điểm của Việt Nam", Bộ Công Thương đánh giá.

Đầu tháng 2, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã kích hoạt điều khoản về tình trạng khẩn cấp quốc gia theo Đạo luật Thẩm quyền kinh tế khẩn cấp (IEEPA) để đối phó với tình trạng người nhập cư bất hợp pháp và chất gây nghiện vận chuyển trái phép vào Mỹ.

Qua đó, làm căn cứ pháp lý cho việc áp thuế bổ sung 25% với hàng hóa nhập khẩu từ Canada và Mexico, 10% với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc. Canada và Mexico ngay sau đó đã tiến hành các cuộc đàm phán với Mỹ và tạm thời được miễn trừ mức thuế nhập khẩu trong vòng một tháng.

Tuy nhiên mức thuế và thời hạn áp dụng vẫn được giữ nguyên đối với Trung Quốc dẫn tới việc quốc gia này áp thuế trả đũa và hạn chế xuất khẩu nhiều loại khoáng sản quan trọng tới Mỹ.

Trước diễn biến phức tạp của thị trường thế giới, Bộ Công Thương cho biết đã chỉ đạo các vụ thị trường nước ngoài, hệ thống thương vụ Việt Nam ở nước ngoài nắm bắt thông tin diễn biến thị trường, biến động kinh tế, chính trị, chính sách trong khu vực và trên thế giới ảnh hưởng tới thương mại với Việt Nam nhằm kịp thời tham mưu cho Chính phủ các phản ứng chính sách phù hợp.

Đồng thời, cơ quan quản lý cũng chủ động xây dựng các kịch bản và phương án ứng xử khi căng thẳng thương mại toàn cầu leo thang. Đặc biệt, luôn kiên định chiến lược đa dạng hóa thị trường xuất nhập khẩu, ngành hàng và sản phẩm...

Đối với thị trường Mỹ, Bộ Công Thương cho biết về quan hệ kinh tế, thương mại, hai nền kinh tế mang tính chất bổ trợ, cơ cấu xuất khẩu và ngoại thương của hai nước không cạnh tranh trực tiếp mà có sự bổ sung cho nhau, phù hợp với nhu cầu nội tại của mỗi nước.

Hàng hóa Việt Nam xuất sang Mỹ chủ yếu là cạnh tranh với các nước thứ ba, không cạnh tranh trực tiếp với doanh nghiệp Mỹ trên thị trường này. Ngược lại, còn tạo điều kiện để người tiêu dùng của Mỹ được sử dụng hàng hóa giá rẻ của Việt Nam.

Trong thời gian tới, Bộ Công Thương đánh giá trụ cột kinh tế, thương mại sẽ tiếp tục phát triển ổn định trong tổng thể quan hệ đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam và Mỹ.

"Các vấn đề tồn tại trong kinh tế thương mại song phương nếu có sẽ được chủ động trao đổi thông qua cơ chế đối thoại chính sách của Hội đồng Thương mại và Đầu tư Việt Nam - Mỹ (TIFA)", cơ quan này cho biết.