Động lực mới thúc đẩy tài chính số toàn diện

Tài chính số là những dịch vụ tài chính được cung ứng thông qua điện thoại di động, máy tính cá nhân, mạng internet hoặc thẻ được liên kết với một hệ thống thanh toán số đáng tin cậy. Để có thể sử dụng dịch vụ, khách hàng cần có tài khoản tại ngân hàng, có số dư nhất định để có thể thanh toán, nhận tiền thông qua các cổng thanh toán số như điện thoại thông minh, máy tính cá nhân, hoặc mạng internet. Với các nước đang phát triển, ngân hàng là đầu mối chính, nhưng tại các nền kinh tế năng động hơn, fintech hay các công ty sở hữu hệ sinh thái số đa dạng mới là những người nắm giữ chủ yếu hệ thống giao dịch này.

Theo WB, tài chính số mang lại nhiều tác động tích cực, đóng góp rất lớn cho sự phát triển của tài chính toàn diện, sự gia tăng bao trùm của dịch vụ tài chính tới các khu vực phi tài chính, và sự mở rộng của các dịch vụ cơ bản tới các cá nhân và hộ gia đình. Sự phát triển hiện đại nhưng với chi phí thấp của loại hình tài chính này cũng giúp người nghèo, người thu nhập tiếp cận thuận tiện và an toàn hơn. Không những thế, tài chính số còn giúp tăng GDP, cung cấp nền tảng công nghệ cho cơ quan quản lý hành chính.

Việt Nam là một trong những quốc gia có mức độ tăng trưởng về sử dụng Internet và điện thoại thông minh nhanh chóng. Theo Hiệp hội Internet Việt Nam, năm 2008, Việt Nam đạt mốc 20 triệu người dùng Internet, chiếm khoảng 24% dân số. Đến năm 2014, Việt Nam có hơn 40% dân số sử dụng Internet. Đến tháng 1/2024, số lượng đã lên tới 78,44 triệu người và dự kiến đạt 100 triệu người vào năm 2029. Riêng với smartphone, số liệu tính đến tháng 7/2024 của Bộ Thông tin và Truyền thông công bố cho biết trong 120 triệu thuê bao di động tại Việt Nam có 100,7 triệu sử dụng smartphone, tăng 0,1% so với cùng kỳ năm ngoái.

Theo khảo sát từ Visa, 85% người tiêu dùng Việt Nam sở hữu ít nhất một ví điện tử hoặc ứng dụng thanh toán. Trong đó, hơn 42% người tiêu dùng sử dụng thanh toán thông qua thiết bị di động.

Tuy nhiên, theo thống kê của BIDV, trong khi Đề án phát triển thanh toán không dùng tiền mặt tại Việt Nam giai đoạn 2021 - 2025 đã xác định đến hết năm 2025, tốc độ tăng trưởng bình quân giá trị giao dịch qua kênh điện thoại di động phải đạt đến 80-100%/năm, thì đến hết năm 2023, tốc độ này mới chỉ đạt bình quân 63,53%/năm, thấp hơn khoảng 16,5 điểm phần trăm so với mục tiêu cần đạt ở mức độ thấp nhất và khoảng 36,5 điểm phần trăm so với mục tiêu cần đạt ở mức độ cao nhất. Do đó, sự phát triển của các doanh nghiệp cung cấp loại hình thanh toán này là một trong những yếu tố quan trọng hàng đầu để Việt Nam đạt được chỉ tiêu về tài chính số.

Đứng trước yêu cầu của thị trường, một số doanh nghiệp sở hữu nền tảng viễn thông - công nghệ - dịch vụ số lớn của Việt Nam đã nhanh chóng tham gia thị trường thông qua các thỏa thuận hợp tác quan trọng, nhằm thúc đẩy tài chính số toàn diện, đồng thời góp phần xây dựng một hệ sinh thái thanh toán hiện đại, an toàn và tiện lợi hơn cho nền kinh tế số Việt Nam.

Mới nhất, tại Hội nghị Di động Thế giới MWC 2025, Tổng công ty Dịch vụ số Viettel (Viettel Digital) đã ký kết thỏa thuận hợp tác với Visa - tập đoàn công nghệ thanh toán hàng đầu thế giới. Theo đó, Viettel Digital và Visa sẽ phối hợp triển khai các hoạt động như: tối ưu hóa thanh toán không tiền mặt, mở rộng mạng lưới chấp nhận thanh toán, và hỗ trợ số hóa dịch vụ cho nhiều đối tượng, từ người dân, doanh nghiệp nhỏ và vừa đến chính quyền địa phương và chính phủ.

Với lợi thế từ nền tảng Viettel Money và hệ sinh thái khách hàng rộng lớn, Viettel Digital sẽ tạo điều kiện để Visa mở rộng sự hiện diện tại Việt Nam cũng như các thị trường tiềm năng. Ngược lại, Visa sẽ cung cấp các giải pháp thanh toán toàn cầu, giúp nâng cao khả năng kết nối, bảo mật và tối ưu trải nghiệm người dùng trên các nền tảng của Viettel Digital.

Trước đó, NAPAS đã ra mắt dịch vụ thanh toán di động Tap & Pay - giải pháp số hóa thẻ NAPAS trên ứng dụng ngân hàng (Mobile Banking App), giúp khách hàng có thể sử dụng điện thoại thông minh thực hiện các giao dịch thanh toán thay vì phải mang theo chiếc thẻ vật lý. Hay gần đây, Visa và VNPT-Media hợp tác chiến lược thúc đẩy chuyển đổi số và tài chính toàn diện tại Việt Nam.