Độc đáo giống lúa mùa nổi cao 7 mét của nông dân miền Tây

Giống lúa “ăn” theo mùa lũ

Khi thu hoạch xong lúa mùa nổi, nông dân tận dụng phần rơm rạ để trồng hoa mùa, tăng thêm thu nhập

Ông Nguyễn Văn Nào, ở ấp Vĩnh Lợi canh tác 5 ha lúa mùa nổi (giống Bông Sen) cho biết: Trước đây, diện tích đất nơi đây nhiễm phèn nặng nên không làm được các giống lúa thuần nông, chỉ làm lúa mùa nổi. Tuy năng suất chỉ ở mức 1 – 1,2 tấn/ha và canh tác một vụ/năm nhưng loại này nông dân không cần phải bỏ chi phí đầu tư phân bón, thuốc BVTV nên mỗi hecta cho lợi nhuận khoảng 8 – 9 triệu đồng.

Với giá lúa đứng ở mức 12.000 – 13.000 đ/kg cao hơn rất nhiều so với lúa hàng hóa, trừ đi chi phí nông dân thu lãi trên dưới 10 triệu đồng/ha. Còn các loại rau màu trồng trên nền đất rạ như mì, kiệu, bí hồ lô…mỗi hecta cho thu nhập vài chục triệu đồng nên lợi nhuận cao hơn rất nhiều so với canh tác 3 vụ lúa/năm.

Lợi nhuận kép

Cũng theo ông Nào, năm nay mặc dù lũ nhỏ, nước rút sớm nhưng năng suất lúa vẫn không thua năm vừa rồi. Là một loại lúa sạch không phân thuốc nên sản phẩm SX ra được nhiều công ty đến bao tiêu. Việc trồng một vụ lúa mùa nổi, kết hợp với việc trồng màu như khoai mì, kiệu, dưa…sẽ cho lợi nhuận từ 35 – 40 triệu đồng/ha.

Canh tác lúa nổi không sử dụng thuốc BVTV, phân bón khiến lúa nổi là sản phẩm hữu cơ có lợi cho sức khỏe. Việc duy trì canh tác lúa nổi còn tạo nên sự đa dạng sinh học. Ngoài ra, việc SX còn tạo không gian lưu trữ trong 4 tháng mùa vụ, điều này giúp giảm nguy cơ vỡ đê, các thảm họa liên quan đến lũ lụt ở khu vực hạ lưu, nhất là trong những năm lũ lớn.

Ông Severin Peters, chuyên gia cố vấn kỹ thuật cao cấp Chương trình quản lý tổng hợp vùng ven biển (ICMP), cho biết: “Canh tác lúa mùa nổi trong thời gian qua được nâng lên và mang lại nhiều lợi ích cho nông dân. Đây là loại lúa có nhiều tiềm năng khi kết hợp với việc trồng màu. Quá trình canh tác hạn chế sử dụng thuốc BVTV nên rất an toàn cho người sử dụng. Vùng SX lúa mùa nổi như một vùng trữ nước nên hạn chế lượng nước đổ xuống hạ nguồn. Đến khi nước rút thì nước được rút từ từ, đẩy lượng nước mặn ra biển, mang lại lợi ích về môi trường, kinh tế…Dự án tiếp tục hỗ trợ, nhân rộng thêm một số diện tích trong và ngoài An Giang. Đồng thời, tăng cường cải thiện chất lượng, giá trị và thị trường cho lúa mùa nổi”.

Ông Nguyễn Sĩ Lâm, Phó Giám đốc Sở NN &PTNN tỉnh An Giang, Hiện nay cây lúa mùa nổi là loại đặc sản ở vùng tứ giác Long Xuyên, diện tích khoảng gần 100 ha chủ yếu tập trung nhiều ở xã Vĩnh Phước và Lương An Trà, huyện Tri Tôn.  Đây là loại lúa thích ứng với vùng biến đổi khí hậu. Đa phần người dân trồng lúa mùa nổi không dùng phân, thuốc BVTV, chủ yếu dựa vào thiên nhiên, nên hạt gạo đạt độ dinh dưỡng rất cao và an toàn cho người tiêu dùng.

Theo dự kiến đến 2016 diện tích lúa mùa nổi tăng 200ha, đến 2030 trên 500ha. Để bảo tồn cây lúa mùa nổi ngành nông nghiệp kết hợp với Trường ĐH An Giang và các ban ngành để bảo tồn, duy trì và cải thiện giống lúa đang canh tác tại địa phương. Tăng cường năng lực cho nông dân áp dụng KHKT trong canh tác, hướng tới thương mại hóa lúa mùa nổi và cải thiện thu nhập cho nông dân, tuy nhiên để đạt mục tiêu đó cần có sự tham gia tích cực từ nhiều phía.