Đề xuất đưa cả khoản lỗ của EVN vào giá điện, Bộ Công Thương giải thích gì?

Bộ này cho rằng nếu không có quy định cụ thể về việc xem xét thu hồi lỗ sản xuất kinh doanh điện trong quá khứ sẽ có thể ảnh hưởng đến khả năng phát triển và bảo toàn vốn Nhà nước của EVN.

Còn trước ý kiến cho rằng việc hạch toán khoản lỗ (chênh lệch tỷ giá, lỗ kinh doanh…) của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) là không phù hợp, đại diện Cục Điều tiết Điện lực (Bộ Công Thương) đã có thông tin làm rõ hơn. 

Theo Cục này, cơ sở để đề xuất quy định cho thu hồi lỗ sản xuất kinh doanh điện của EVN trong tính toán giá điện tại dự thảo quyết định thay thế Quyết định 24/2017 về cơ chế điều chỉnh mức giá bán lẻ điện bình quân đã được xem xét dựa trên quy định của pháp luật và tình hình thực tế, cũng như ý kiến của các bộ, ngành...

Theo đó, Điều 4 Quyết định 24 quy định các thành phần cấu thành lên giá bán lẻ điện bình quân hàng năm bao gồm chi phí của các khâu trong chuỗi sản xuất - cung ứng điện (phát điện, truyền tải điện, phân phối - bán lẻ điện, điều độ hệ thống điện và điều hành giao dịch thị trường điện lực, chi phí dịch vụ phụ trợ hệ thống điện, chi phí quản lý chung của EVN) và các khoản chi phí khác chưa được tính vào giá điện.

Các khoản chi phí khác chưa được tính vào giá điện bao gồm cả chênh lệch tỷ giá đánh giá lại chưa được phân bổ được đưa vào giá thành sản xuất kinh doanh điện năm N (năm tính giá) do Bộ Công Thương, Bộ Tài chính xem xét, quyết định hàng năm.

Quyết định 24 quy định việc các khoản chi phí đã phát sinh nhưng chưa được tính vào giá điện trong các lần điều chỉnh trước đây sẽ được xem xét để tính toán phân bổ vào giá điện của kỳ đang tính toán.

Trong giai đoạn trước khi ban hành Quyết định 24, chênh lệch tỷ giá là khoản chi phí lớn nhất thường bị treo chưa hạch toán vào giá thành sản xuất kinh doanh điện, cũng như giá điện hoặc chỉ được hạch toán phân bổ một phần tùy tình hình tài chính của mỗi năm.

Từ giữa quý I/2022, giá nhiên liệu thế giới đã tăng cao do ảnh hưởng của tình hình địa chính trị thế giới, dẫn đến làm tăng chi phí mua điện từ các nhà máy điện sử dụng nhiên liệu nhập khẩu hoặc có giá nhiên liệu tham chiếu theo giá thị trường.

Chi phí mua điện tăng nhưng giá bán lẻ được giữ ổn định nên năm 2022, EVN lỗ hơn 26.000 tỷ đồng (đã tính đến các khoản doanh thu và thu nhập khác từ hoạt động cho thuê cột điện và hoạt động tài chính). Giá nhiên liệu năm 2023 dù đã bớt căng thẳng hơn năm 2022 nhưng vẫn ở mức cao so với giai đoạn trước, ảnh hưởng đến cân bằng tài chính của EVN. 

Theo cơ quan điều hành, giá điện cần đảm bảo bù đắp đủ chi phí thực tế hợp lý và có lợi nhuận phù hợp. Quyết định 24 đã có quy định về việc cho phép phân bổ các khoản chi phí khác chưa được tính vào giá điện trong tính toán giá điện hằng năm để đảm bảo giá điện phản ánh được đúng giá thành (và sau đó là có khoản lợi nhuận phù hợp).

Dự thảo quyết định thay thế Quyết định 24 cần có cơ chế để đảm bảo các chi phí chưa được thu hồi đủ trong các lần điều chỉnh giá điện thì được xem xét thu hồi trong các lần điều chỉnh tiếp theo.

Giá điện kế hoạch ngoài việc đảm bảo thu hồi chi phí giá thành điện cho giai đoạn kế hoạch còn cần đảm bảo thu hồi chi phí giá thành điện thực tế đã phát sinh hợp lý, hợp lệ trong quá khứ nhưng chưa được thu hồi đầy đủ dẫn đến hoạt động sản xuất - kinh doanh của doanh nghiệp bị lỗ trong quá khứ.

"Nếu không có quy định cụ thể về việc thu hồi lỗ sản xuất - kinh doanh điện trong quá khứ có thể ảnh hưởng đến khả năng phát triển và bảo toàn vốn Nhà nước của EVN", đại diện Cục Điều tiết điện lực nhấn mạnh.

Bộ Công Thương cho biết sẽ chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính, Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp rà soát phương án phân bổ các khoản chi phí chưa được tính vào giá điện do EVN đề xuất để báo cáo Thủ tướng xem xét, đảm bảo sự thống nhất trong quản lý, điều hành kinh tế vĩ mô mà giá điện là một yếu tố trong đó.