Đất vàng nhà máy nước xây cao ốc: Thanh tra Chính phủ điểm mặt sai phạm

Toà cao ốc được biết đến trên thị trường với tên gọi Hanoi Aqua Central được xây trên ô đất của Nhà máy nước Yên Phụ, có diện tích sử dụng đất 6.800 m2; tổng mức đầu tư 2.594 tỷ đồng; thời gian thực hiện dự án Quý 1/2016 - Quý 1/2018; tiền sử dụng đất phải nộp là 462.158,252 triệu đồng.

Tại thời điểm thanh tra, dự án đã hoàn thiện toàn bộ 3 tầng hầm và đang thi công phần thân công trình.

Nguồn gốc đất dự án trước khi chuyển mục đích do Công ty Kinh doanh Nước sạch Hà Nội quản lý, sử dụng từ năm 2005.

Năm 2007 Công ty Kinh doanh Nước sạch Hà Nội (sau này là Công ty TNHH MTV Nước sạch Hà Nội) và Công ty cổ phần Đầu tư và thương mại Hà Nội ký hợp đồng hợp tác liên doanh, các bên thống nhất thành lập Công ty cổ phần Tháp nước Hà Nội thực hiện dự án.

Sau đó, năm 2015 UBND thành phố Hà Nội cho phép chuyển mục đích sử dụng đất để thực hiện dự án.

Để thực hiện dự án, Công ty TNHH MTV Nước sạch Hà Nội góp vốn 30%, tương đương 59,34 tỷ đồng, Công ty cổ phần Đầu tư và Thương mại Hà Nội góp vốn 70% và được huy động từ các nhà đầu tư khác tương đương 138,46 tỷ đồng. Số vốn này sẽ được góp vào Công ty CP Tháp nước Hà Nội để thực hiện dự án Hanoi Aqua Central.

Theo kết luận thanh tra, ngày 12/01/2017, Công ty TNHH MTV Nước sạch Hà Nội có văn bản gửi UBND thành phố Hà Nội về việc đầu tư bổ sung vốn nhà nước tại Công ty cổ phần Tháp nước Hà Nội. Tuy nhiên, tại thời điểm này, theo quy định tại Nghị định 91/2015/NĐ-CP ngày 13/10/2015 của Chính phủ thì Công ty TNHH MTV Nước sạch Hà Nội không được góp vốn hoặc đầu tư vào lĩnh vực bất động sản, trường hợp đã góp vốn, đầu tư phải thoái vốn.

Đối với việc thực hiện nghĩa vụ tài chính từ đất của dự án, theo kết luận thanh tra, tiền thuê đất và tiền chậm nộp còn nợ trước khi chuyển mục đích sử dụng đất từ hình thức thuê đất sang hình thức giao đất có thu tiền sử dụng đất để thực hiện dự án tính đến 31/01/2017 là 64,23 tỷ đồng. Tuy nhiên, theo Thanh tra Chính phủ, đến thời điểm thanh tra, số tiền trên vẫn chưa nộp vào ngân sách nhà nước.

Đối với tiền sử dụng đất ở có diện tích 3.298m2 (462.158,25 triệu đồng), đến thời điểm thanh tra, Công ty CP Tháp nước Hà Nội còn nợ 362.158,25 triệu đồng. Sau khi kết thúc thanh tra, công ty này đã thực hiện nộp đủ số trên vào ngân sách nhà nước.

Đáng chú ý, về việc xác định tiền sử dụng đất phải nộp của dự án, theo kết luận thanh tra, Sở Tài nguyên và Môi trường trình UBND thành phố Hà Nội phê duyệt tiền sử dụng đất dự án đã không loại khoản thu nhập chịu thuế tính trước 5,5% trong suất đầu tư khi xác định chi phí xây dựng.

Ngoài ra, Sở này cũng đưa khoản chi phí kiểm định và chứng nhận phù hợp chất lượng công trình (1%) chi phí xây dựng vào tổng chi phí phát triển để giảm trừ khi xác định giá thu tiền sử dụng đất.

Theo kết luận thanh tra, các nội dung trên là không đúng quy định tại Thông tư số 36/2014/TT-BTNMT với số tiền tạm tính là hơn 52,1 tỷ đồng.

Tại dự án này, Sở Quy hoạch kiến trúc đã chấp thuận quy hoạch tổng mặt bằng và phương án kiến trúc cho chủ đầu tư xây dựng công trình đối với 3 tầng hầm vượt chỉ giới xây dựng 4,5m phía đường Yên Phụ, vi phạm Nghị định của Chính phủ về quản lý không gian xây dựng ngầm đô thị.

Tổng Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội chỉ đạo Công ty TNHH MTV Nước sạch Hà Nội cần rút kinh nghiệm trong việc chỉ đạo người đại diện phần vốn nhà nước khi biểu quyết tăng vốn tại Công ty CP Tháp nước Hà Nội để thực hiện dự án tại 44 đường Yên Phụ và thực hiện thoái vốn theo đúng quy định của pháp luật.

Đối với dự án, chỉ đạo các cơ quan chức năng kiểm tra, rà soát việc miễn tiền thuế đất trong thời gian tạm ngừng xây dựng, tạm ngừng hoạt động; tính tiền và ký hợp đồng thuê đất mới đối với diện tích 2.168m2 đất làm sân đường nội bộ và 466m2 đất làm vườn hoa mở phục vụ cho dân trong khu vực sau khi chuyển đổi mục đích sử dụng đất để thực hiện dự án theo đúng quy định pháp luật.

Phương Dung