Đại biểu: Giá đấu thầu thuốc ngày càng thấp và không bảo đảm được chất lượng

Giá đấu thầu thuốc càng ngày càng thấp

Góp ý vào dự thảo Luật Đấu thầu sửa đổi sáng 15/11, nhiều ý kiến đại biểu đã nêu tới vấn đấu thầu trong y tế.

Đại biểu Phạm Khánh Phong Lan (đoàn TPHCM), nguyên Phó giám đốc Sở Y tế TPHCM, cho rằng, Luật Đấu thầu được Quốc hội khóa XIII ban hành cho tới thời điểm này đã bộc lộ rất nhiều khiếm khuyết trên thực tế cần phải được sửa đổi.

Các mặt hàng, nhóm sản phẩm sử dụng ngân sách đều phải đấu thầu, nhưng có thể chấp nhận chậm lại để không xảy ra tiêu cực. Tuy nhiên, có một số nhóm mặt hàng, đặc biệt trong lĩnh vực y tế, việc cứu chữa người bệnh, ảnh hưởng tới sức khỏe người bệnh không thể chậm trễ.

"Việc đấu thầu trong y tế nên có một chương riêng. Trong chương 5 của dự thảo luật có một số điều, nhưng các điều đề cập về lĩnh vực đấu thầu thuốc, đặc biệt là đấu thầu thuốc chưa đủ", bà Lan nêu và đề xuất phải xem xét đa dạng hóa các phương thức để có được hàng hóa, dịch vụ, có được thuốc cho người bệnh, không chỉ có hình thức đấu thầu.

Bên cạnh đó, theo bà, thuốc là mặt hàng thiết yếu, khi đấu thầu sẽ có tình trạng các đơn vị dự thầu từ chối không tham gia thầu hoặc hủy thầu. Trong trường hợp này, bà Lan cho rằng cần có cách giải quyết đặc biệt để có thuốc phục vụ điều trị cho bệnh nhân. Như vậy dẫn đến giá đấu thầu thuốc càng ngày càng thấp và không bảo đảm được chất lượng.

Ngoài ra, đại biểu Phạm Khánh Phong Lan cho rằng, quy định về chọn giá kế hoạch cần phải rõ ràng. Theo đó, phải căn cứ theo thị trường thực tế, không thể căn cứ vào giá trúng thầu của năm trước để làm giá kế hoạch của năm sau. Điều này dẫn đến giá đấu thầu thuốc càng ngày càng thấp và không bảo đảm được chất lượng.

Bên cạnh đó, mục tiêu của đấu thầu là chọn giá rẻ nhất, nhưng giải pháp nào để giá rẻ chất lượng phải bảo đảm, nhất là trong đấu thầu thuốc. Trong tiêu chí đấu thầu thuốc thiếu một tiêu chí rất quan trọng đó là đánh giá của bác sỹ điều trị đánh giá về thuốc, sử dụng thế nào, hiệu quả ra sao.

"Tôi đồng ý đây là vấn đề khó, cảm tính, và sau này nếu cơ quan kiểm tra điều tra có thể kết luận tại sao không chọn thuốc rẻ hơn mà chọn thuốc này đắt hơn, cho nên cần có quy định cụ thể. Đừng có nhìn ai cũng là tội phạm, bởi bản thân một bác sĩ với quá trình ăn học và lương tâm nghề nghiệp và lời thề trong công tác, ưu tiên đầu tiên của bác sĩ khi lựa chọn thuốc cho bệnh nhân đó chính là hiệu quả điều trị cho người bệnh. Đồng ý vẫn có những tiêu cực, nhưng chúng ta vẫn phải xem xét làm sao để đảm bảo chất lượng thuốc vẫn là quan trọng nhất", bà Lan nhấn mạnh.

Đề xuất áp dụng chỉ định thầu rút gọn với trang thiết bị y tế

Giám đốc Sở Y tế Hà Nội Trần Thị Nhị Hà (đoàn TP Hà Nội) cho biết, các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh thường xuyên được nhận viện trợ tài trợ, máy móc, trang thiết bị y tế hiện đại. Trong quá trình vận hành máy móc phải sử dụng các dịch vụ phi tư vấn do cần phải đảm bảo tính tương thích về công nghệ, bản quyền nên không thể mua từ các nhà cung cấp khác.

Bà Hà đề nghị đối với trường hợp trang thiết bị nhận được từ viện trợ tài trợ cần phải được sửa đổi theo hướng gói thầu cung cấp dịch vụ phi tư vấn phải mua từ nhà thầu từ nhà cung cấp theo nguồn tài trợ viện trợ đã thực hiện trước đó do cần phải đảm bảo tính tương thức về công nghệ bản quyền mà không thể mua được từ nhà thầu khác; gói thầu cung cấp hóa chất sinh phẩm, linh kiện, phụ kiện thay thế trong trường hợp trang thiết bị, máy móc chỉ sử dụng được loại hóa chất sinh phẩm, linh kiện, phụ kiện thay thế này mới đảm bảo yêu cầu về mặt chuyên môn.

Về chỉ định thầu trong mua sắm trang thiết bị y tế đặc chủng, bà đề xuất bổ sung thêm trường hợp chỉ định thầu dành cho việc thực hiện mua một số loại trang thiết bị y tế đặc chủng trên thế giới chỉ có 1 hoặc 2 nhà sản xuất chế tạo và bán thương mại trên thị trường.

Về chỉ định thầu rút gọn, bà Hà cũng đề nghị dự thảo cần quy định về chỉ định thầu rút gọn trong trường hợp cấp bách thiên tai, dịch bệnh, mở rộng các trường hợp áp dụng chỉ định thầu rút gọn gồm cả trang thiết bị y tế, vật tư tiêu hao sinh phẩm, hóa chất xét nghiệm và thuốc.

Bà Hà cho rằng, hoạt động đấu thầu thuốc tập trung có nhiều điểm khác. Do đó, bà đề nghị Ban soạn thảo cần đưa ra nguyên tắc xác định nguồn vốn căn cứ lập kế hoạch đối với gói thầu mua sắm thuốc tập trung trong quá trình đấu thầu, chủ đầu tư, bên mời thầu.

Về tháo gỡ những vướng mắc trong hoạt động đấu thầu, mua sắm thuốc, trang thiết bị y tế, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng chia sẻ và tán thành với nhiều ý kiến đại biểu Quốc hội cần có quy định rõ ràng, cụ thể về nội dung này. Dự thảo Luật đã thiết kế chương có quy định về vấn đề này và có một số điều khoản ở các chương khác quy định những vấn đề liên quan đến y tế. Bộ trưởng cho biết sẽ rà soát lại để đầy đủ, bao quát tạo thuận lợi trong quá trình mua sắm các trang thiết bị y tế.