Đa phần vụ kiện phòng vệ thương mại liên quan đến sắt thép

Thông tin tại Hội thảo Xu hướng mới trong pháp luật và phòng vệ thương mại Hoa Kỳ do Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) tổ chức chiều ngày 25/6, bà Nguyễn Thị Thu Trang - Giám đốc Trung tâm WTO và Hội nhập cho biết, tính đến nay, hàng hóa xuất khẩu Việt Nam đã là đối tượng của 107 vụ điều tra phòng vệ thương mại.

Trong đó, có 78 vụ điều tra chống bán phá giá, 12 vụ chống trợ cấp và 17 vụ điều tra chống lẩn tránh thuế.

"Đặc biệt, Mỹ là một trong những bạn hàng xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam nhưng cũng là nơi hàng hóa xuất khẩu Việt Nam phải đối mặt với nhiều vụ điều tra chống bán phá giá, chống trợ cấp và điều tra chống lẩn tránh thuế nhất trong số các thị trường xuất khẩu của Việt Nam", bà Trang cho biết.

Theo bà Trang, số liệu thống kê của VCCI cho thấy, khoảng 20% số vụ điều tra chống bán phá giá đối với hàng hóa Việt Nam được khởi xướng bởi Mỹ, tiếp đó là Ấn Độ, Thổ Nhĩ Kỳ và Úc...

Đáng lưu ý, một số nước cạnh chúng ta là Indonesia, Malaysia và Thái Lan trước năm 2011 chưa từng kiện chống bán phá giá Việt Nam thì từ năm 2011 đến nay những nước này đã kiện dồn dập và đây cũng là những nước bị kiện nhiều trên thế giới.

Một thống kê cũng đáng chú ý, trong số 78 vụ điều tra chống bán phá giá của Việt Nam thì có 37 vụ là liên quan đến sắt thép - chiếm gần 1/2 các loại hàng hóa. Điều tra chống trợ cấp thì lớn hơn, chiếm gần 3/4 các vụ kiện là liên quan đến mặt hàng sắt thép. Sau sắt thép,​ mặt hàng dệt sợi và nông thủy sản cũng là những mặt hàng bị kiện nhiều.

Bên cạnh các vụ kiện chống bán phá giá và chống trợ cấp, Việt Nam cũng bị kiện chống lẩn tránh thuế tất cả là 17 vụ và trong đó chủ yếu là từ EU.

Ở chiều ngược lại, Việt Nam mới chỉ là nguyên đơn 3 vụ kiện chống bán phá giá cũng là kiện các sản phẩm thép có xuất xứ từ Trung Quốc, Hàn Quốc, Malaysia, Indonesia, Đài Loan. Đã có 3 biện pháp áp thuế cao cho các vụ kiện này.

Sáu vụ kiện khác đã được Việt Nam khởi xướng đối với hàng hóa nhập khẩu mang tính kiện tự vệ để bảo vệ hàng hóa trong nước. Trong số này có hai vụ kiện tự vệ đối với mặt hàng thép, phân bón, bột ngọt, dầu thực vật, kính nổi.

Theo đại diện VCCI, các vụ kiện chống bán phá giá thường có thời hạn rất ngắn trong khi các yêu cầu về kỹ thuật lại phức tạp. "Bản thân các doanh nghiệp Việt Nam không phải luôn luôn sẵn sàng cho các vụ kiện ở nước ngoài. Chưa kể còn lạ nước lạ cái, thiếu sự hỗ trợ của luật sư", bà Trang cho biết.

Theo đó, bà Trang cho rằng, doanh nghiệp trong nước nên có sự chuẩn bị sớm để có những hiểu biết nhất định về quy trình kiện, về kiến thức, về hồ sơ, chứng từ sổ sách sao cho minh bạch đàng hoàng, rõ ràng và phù hợp để đến khi cần thì có thể chứng minh được dễ dàng hơn.

“Cùng với đó, các doanh nghiệp cùng nên thường xuyên cùng với các đối tác nhập khẩu theo dõi sát các động thái từ phía Hoa Kỳ. Trong một số trường hợp hãn hữu thì vẫn có thể tránh được những vụ kiện nếu có thể trao đổi trước được với các nhà sản xuất tại nước sở tại...", bà Trang khuyến nghị.

Phương Dung