Cựu Chủ tịch PVN Nguyễn Xuân Sơn "đút túi" hàng trăm tỷ đồng như thế nào?

Theo cáo trạng của Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, sau khi PVN ký thoả thuận trở thành cổ đông và đối tác chiến lược của Oceanbank, ông Nguyễn Xuân Sơn được PVN cử sang giữ chức vụ Tổng Giám đốc Oceanbank từ ngày vào cuối năm 2008, làm Uỷ viên HĐQT Oceanbank và đại diện phần vốn góp của PVN tại Oceanbank.

Trong quá trình công tác tại Oceanbank, lợi dụng chức vụ, quyền hạn được giao và sự phụ thuộc của Oceanbank và nguồn tiền gửi huy động từ PVN, ông Nguyễn Xuân Sơn đặt vấn đề với ông Hà Văn Thắm - Chủ tịch Oceanbank về việc để huy động được nguồn tiền gửi từ PVN, Oceanbank cần chi thêm tiền “chăm sóc khách hàng” ngoài lãi suất tiền gửi quy định.

Do Oceanbank là ngân hàng nhỏ, khó khăn về vốn, hoạt động phụ thuộc rất lớn vào nguồn vốn huy động của nhóm khách hàng dầu khí, nên Hà Văn Thắm đã chấp thuận và đồng ý để ông Sơn được toàn quyền quyết định việc chi phí; thống nhất lấy từ nguồn thu phí “dịch vụ” thông qua Công ty BSC để chi theo yêu cầu của ông Sơn.

Ngoài ra, ông Nguyễn Xuân Sơn còn chỉ đạo bà Nguyễn Minh Thu - Phó Tổng giám đốc, phụ trách khối nguồn vốn thực hiện việc thu thêm phí ngoài tỷ giá theo quy định trong hợp đồng bán ngoại tệ cho khách hàng thông qua việc yêu cầu khách hàng ký hợp đồng dịch vụ với CTCP BSC để có thêm nguồn tiền chi “chăm sóc khách hàng”.

Trong quá trình điều tra, bị can Nguyễn Xuân Sơn không thừa nhận việc yêu cầu ông Hà Văn Thắm phải chi cho ông Sơn tiền ngoài lãi suất hợp đồng tiền gửi của PVN và việc thống nhất với ông Hà Văn Thắm đưa ra chủ trương, chỉ đạo thực hiện việc thu thêm phí (ngoài lãi suất vay tiền trong hợp đồng) của khách hàng tại Oceanbank bằng việc yêu cầu phải ký hợp đồng dịch vụ với BSC.

Ông Sơn cũng không thừa nhận chỉ đạo bà Nguyễn Minh Thu triển khai thực hiện thu thêm phí ngoài tỷ giá trong hợp đồng bán ngoại tệ cho khách hàng thông qua hợp đồng dịch vụ với công ty BSC để có nguồn chi cho ông Sơn theo yêu cầu. Đồng thời, ông Sơn không thừa nhận hoặc thay đổi lời khai đối với việc nhận các khoản tiền mà Công ty BSC đã lập chứng từ chi cho ông Sơn từ nguồn thu phí dịch vụ theo chỉ đạo của ông Hà Văn Thắm.

Tuy nhiên, theo Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, với tài liệu chứng cứ thu thập được trong quá trình điều tra có căn cứ xác định ông Nguyễn Xuân Sơn đã yêu cầu ông Hà Văn Thắm và Oceanbank phải chi thêm khoản “chăm sóc khách hàng” đối với số tiền gửi của PVN dẫn đến việc PVN làm trái các quy định của Ngân hàng Nhà nước về thu phí cho vay của tổ chức tín dụng đối với khách hàng và về quản lý thị trường ngoại hối.

Từ các chủ trương và mục đích nêu trên, trong thời gian từ ngày 22/5/2009-31/1/2012, Công ty BSC đã “thu phí” được tổng số tiền hơn 68,93 tỷ đồng thông qua việc ký 721 hợp đồng dịch vụ và 80 hợp đồng mua bán tài sản có kỳ hạn (hợp đồng Repo).

Theo chỉ đạo của ông Hà Văn Thắm, số tiền trên được BSC sử dụng để chi cho ông Nguyễn Xuân Sơn theo yêu cầu chi “chăm sóc khách hàng” thể hiện qua chứng từ, sổ sách theo dõi gồm 28 khoản chi từ ngày 23/9/2009 -3/11/2010 tổng cộng 69,98 tỷ đồng. Kết quả điều tra có căn cứ xác định ông Nguyễn Xuân Sơn đã nhận được 69,38 tỷ đồng, ông Sơn được chi quá số tiền Công ty BSC thu được từ các hợp đồng dịch vụ là hơn 445 triệu đồng.

Đến tháng 1/2011, ông Sơn nhiều lần nhờ ông Nguyễn Xuân Thắng, Phó Giám đốc Khối khách hàng lớn và đối tác chiến lược (em con chú ruột của ông Sơn) đến ngân hàng để lấy tiền. Theo lời khai của ông Sơn, từ đầu năm 2009 tới 6/2014, tổng số tiền mà ông Thắng nhận từ OceanBank và Cty BSC để đưa cho Sơn khoảng 200 tỷ đồng. Trong số tiền này, ông Sơn chuyển cho ông Ninh Văn Quỳnh, kế toán trưởng PVN, khoảng 120 tỷ đồng, nhưng ông Quỳnh không thừa nhận đã nhận tiền từ ông Sơn và ông Thắng. 80 tỷ đồng còn lại, ông Sơn nhờ bà Nguyễn Thị Minh Phương, Giám đốc OceanBank - Chi nhánh Thăng Long giữ hộ (gửi tiết kiệm) khoảng 31 tỷ đồng và 900.000 USD, khi nào ông Sơn cần thì bà Phương rút ra và đưa lại cho ông Sơn. Đến đầu năm 2015, bà Phương đưa lại hết cho ông Sơn và ông Sơn sử dụng vào mục đích cá nhân.

Về việc sử dụng tiền "thu phí" tại Công ty BSC chi cho ông Nguyễn Xuân Sơn, cáo trạng của Viện Kiểm sát nhân dân tối cao cũng cho biết, ông Sơn khai đã chuyển số tiền 2 tỷ đồng để trả khoản tiền mà vợ là bà Võ Thị Thanh Xuân đặt cọc mua căn hộ thuộc dự án Star City của Tập đoàn Đại Dương, sử dụng 100.000 USD chi ngoại giao 2/9 cho Oceanbank. Đáng lưu ý, bà Nguyễn Thị Minh Phương khai thời gian làm Giám đốc CN Thăng Long, từ tháng 3/2010 đến 1/2015, ông Sơn nhiều lần đưa tiền cho bà Phương để nhờ gửi tiết kiệm tổng cộng hơn 40 tỷ đồng và 440.000 USD (gồm cả tiền ông Sơn nhận từ BSC và tiền ông Sơn đưa không rõ nguồn ở đâu).

Ông Sơn khai: Nhờ ông Thắng giữ hộ 15 tỷ đồng, sau đó dùng 10,5 tỷ đồng để mua nhà cho bố mẹ ông Sơn; lấy 10 tỷ đồng khác để đi mua đất cho một vị nguyên Phó tổng giám đốc PVN nhưng người này không nhận nên ông Sơn bán lại cho người khác và đưa tiền cho bà Nguyễn Thị Minh Phương quản lý hộ. Vẫn theo lời khai của ông Sơn, năm 2013, bị can này dự định mua nhà tại một dự án ở TPHCM nên yêu cầu ông Hà Văn Thắm chuyển 20 tỷ đồng cho một người bạn của ông Sơn để người này mua 900.000 USD, chuyển cho ông Sơn mua nhà. Nhưng sau khi nhận tiền, ông Sơn đã chi tiêu cá nhân hết…

Căn cứ kết quả điều tra, cơ quan tố tụng xác định, bị can Nguyễn Xuân Sơn phải liên đới chịu trách nhiệm về số tiền OceanBank cho vượt trần hơn 544 tỷ đồng, trong đó phải chịu trách nhiệm về số tiền hưởng lợi 246 tỷ đồng.

Ông Nguyễn Xuân Sơn (sinh năm 1962), trước khi bị khởi tố về tội lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ và cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng, ông giữ chức Chủ tịch Tập đoàn Dầu khí.

Ông Sơn công tác trong ngành dầu khí suốt 30 năm, tính cả thời gian được cử sang OceanBank làm Tổng Giám đốc. Ngay từ những ngày đầu tham gia ngành dầu khí, ông đã nhận các nhiệm vụ liên quan tới lĩnh vực tài chính. Ông từng là cán bộ Vụ Tài chính Kế toán - Tổng cục Dầu khí, rồi 5 năm công tác và lãnh đạo Công ty Tài chính dầu khí (PVFC, tiền thân của ngân hàng PVcomBank ngày nay), trước khi trở thành người đại diện phần vốn của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PetroVietnam) tại OceanBank.

Phương Dung