Chỉ thu mua nông sản… còn non
Phong trào thương lái thu mua nông sản còn non đã xuất hiện trên địa bàn các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) trong mấy năm trở lại đây. Hầu hết việc thu mua đều do thương lái người Việt đảm trách nhưng đằng sau đều là những thương nhân người Trung Quốc. Cách thu mua nông sản rất lạ đời toàn là những thứ còn non như: hoa thanh long, cau non, cam non…
Nhiều người lo ngại việc thu mua hoa có thể làm giảm năng suất của thanh long Cách đây mấy năm đã rộ lên phong trào mua hoa thanh long ở các tỉnh như: Long An, Tiền Giang, Trà Vinh… Sau một thời gian lắng dịu thì gần đây lại xuất hiện rầm rộ. Bà Nguyễn Thị Hoa, ngụ xã Quơn Long (Chợ Gạo, Tiền Giang) cho biết: “Tôi trồng 4 công thanh long vừa cắt tỉa hoa mới trổ bán cho thương lái với giá 2.500 đồng/kg. Trước đây và mùa nông dân đều cắt tỉa hoa để loại bỏ những hoa xấu, tỉa bớt những nhánh có nhiều hoa và để tại gốc để giữ ẩm. Tuy nhiên, gần đây toàn bộ hoa đều bỏ đi đều được bán cho thương lái để kiếm chút ít tiền”.
Theo bà Hoa, việc bán hoa thanh long không ảnh hưởng đến năng suất vì toàn nhưng hoa xấu, hoa tỉa bớt…
Thương lái thu mua hoa thanh long ở Tiền Giang
Gần đây nhất, thương lái đến các tỉnh như Hậu Giang, TP Cần Thơ, Trà Vinh, Vĩnh Long… để thu mua cau non, cam non. Mới đầu, nông dân còn thấy lạ lẫm nhưng từ từ cũng quen với cách mua bán này vì cũng kiếm được chút tiền từ những thứ tưởng như bỏ đi. Ông Võ Châu Nhu, ngụ xã Phú Hữu (Châu Thành, Hậu Giang) cho biết: “Ban đầu những thương lái thu mua chỉ với giá 700 đồng/kg cam rụng bé xíu chỉ bằng quả tắc, quả chanh nhưng cũng được nhiều người bán vì toàn là những thứ rụng, bỏ đi”.
Ông Nhu và nhiều nhà vườn ở đây thấy có thương lái mua thì bán chứ không biết họ mua về để làm gì.
Hầu hết thương lái thu mua những thứ còn non sau đó sơ chế để bán cho thương lái người Trung Quốc hoặc xuất sang Trung Quốc. Nhiều thương lái thuê đất để sơ chế nông sản sau đó chở về Trung Quốc tiêu thụ.
Tại địa bàn xã Quơn Long (Chợ Gao, Tiền Giang) thương lái thuê đất để làm nơi tập kết, sơ chế hoa thanh long. Thương lái tên Thiện, thu mua hoa thanh long tại đây cho biết: “Thanh long sau khi mua xong sẽ sấy khô rồi sau đó xuất bán sang Trung Quốc. Loại hoa này sẽ được dùng để pha trộn với một số loại trà vì sau khi sấy có mùi thơm ngọt đặc trưng. Ngoài việc làm trà và nước giải khát, hoa thanh long sau khi sấy cũng có thể làm dưa để hầm với thịt heo, hoặc dùng thay thế như một món rau, rất ưa chuộng tại Trung Quốc”.
Theo ông Thiện, ông chỉ đứng ra thu mua, sơ chế do người đàn ông Trung Quốc đứng ra thuê sau đó đưa về bên kia tiêu thụ.
Những quả cam rụng bé xíu cũng được thương lái thu mua
Dọc theo tuyến Quốc lộ 54 qua địa bàn huyện Trà Ôn (Vĩnh Long), Cầu Kè (Trà Vinh) có nhiều biển thu mua cam non, cam rụng và kế bên là những dãy sân phơi cam non xắt mỏng như phơi… lúa. Thương lái thu mua cam non tên T. cho biết: “Tôi mua cam non với giá 2.000 đồng/kg sau đó xắt mỏng, phơi khô trong 3 nắng bán lại cho chủ vựa với giá 12.000 đồng/kg. Nghe nói họ xuất bán sang Trung Quốc để làm thuốc gì đó cũng không rõ lắm”.
Tuyên truyền và quản lý chặt
Trước tình trạng mua bán nông sản còn non, ngành nông nghiệp, chính quyền một số địa phương cũng đã tuyên truyền, ngăn chặn nhằm tránh thiệt hại cho nông dân. Ông Đinh Văn Tiến, Chủ tịch UBND xã Quơn Long (Chợ Gao, Tiền Giang) cho biết: “Địa phương thường xuyên nhắc nhở nhà vườn nên cảnh giác, chỉ bán những hoa thanh long xấu được tỉa bỏ chứ dứt khóa không bán hoa thanh long tốt dù với bất cứ giá nào”.
Cam còn non được thương lái thu gom sau đó xắt mỏng, phơi khô để xuất bán sang Trung Quốc
Ông Trần Quang Hành, Trưởng phòng NNPTNT huyện Châu Thành (tỉnh Hậu Giang) cho biết: “Ngành nông nghiệp vừa lập biên bản một chủ vựa thu mua cam non tại xã Đông Phước. Mỗi ngày cơ sở này thu mua khoảng 300 kg cam rụng với giá 600 đồng/kg cam rụng sau đó bán lại kiếm lời”.
Theo ông Hành, chủ vựa này có người thân bên thị xã Bình Minh (Vĩnh Long) giới thiệu có người muốn mua cam non nên người này mới đi thu gom trong dân. Tuy nhiên, họ mua cam non để làm gì thì không ai biết.
Nhà vườn chỉ tận dụng những trái cam đã rụng hoặc cho trái nghịch mùa đem bán nhưng về lâu dài, với tâm lý ham lợi nhuận nguy cơ người dân sẽ hái cam non đem bán, giảm nguồn cung ra thị trường. Vì vậy, ngoài việc quản lý chặt còn ra sức tuyên truyền để người dân hiểu không hám lợi trước mắt mà dính bẫy của thương lái Trung Quốc.
Cơ quan chức năng đang ra sức tuyên truyền, ngăn chặn việc thu gom nông sản lạ đời của thương lái
Theo chuyên gia trong ngành Nông nghiệp, việc cắt bỏ bớt hoa thanh long hay tỉa thưa cam non là hoạt động thường xuyên trong quá trình chăm sóc và cũng là biện pháp kỹ thuật can thiệp, giúp cây sinh trưởng tốt hơn, đạt hiệu quả cao hơn. Tuy nhiên, nhiều người đặt câu hỏi nếu họ nâng giá lên cao hơn nữa thì nhiều nông dân sẽ bán hết những hoa, trái non thì năng suất chắc chắn sẽ giảm, thiệt hại chính là nông dân. Vì vậy, việc cảnh giác vẫn không thừa khi trước đây nông dân đã từng nhiều lần dính bẫy thu mua nông sản lạ đời của thương lái Trung Quốc.
Minh Giang