Chỉ “chặt cây làm đường, lấp hồ xây nhà” thì không ai đồng ý!

Ý kiến ban đầu của doanh nghiệp, chưa nên vội phản đối

Thưa ông, vừa qua có thông tin Hà Nội có thể sẽ di dời, chặt hạ 1.300 cây xanh trên tuyến đường vành đai 3 đoạn từ cầu vượt Mai Dịch tới cầu Thăng Long, hay như trước đó có thông tin doanh nghiệp đề xuất lấp một phần hồ Thành Công để xây chung cư. Là một đại biểu Quốc hội của TP Hà Nội, quan điểm của ông về vấn đề này như thế nào?

-Tôi cho rằng những việc này nếu chỉ nghe đơn thuần là “chặt cây xanh đi để làm đường”, hay “lấp hồ để xây nhà” thì hết sức phản khoa học, phản nhân sinh quan, đi ngược lại với mục tiêu bảo vệ môi trường nên sẽ không một ai đồng tình.

Tuy nhiên, theo tôi, chúng ta phải xem xét vấn đề trong một mối quan hệ biện chứng hơn. Chẳng hạn như với một tuyến đường buộc lòng phải mở rộng mà trên tuyến đó có một số cây phải di dời và không có phương án lựa chọn nào khác, thậm chí việc di dời còn tốn hơn trồng cây mới thì tôi cho rằng việc này phải cân nhắc kỹ.

Riêng việc chặt và di chuyển 1.300 cây xanh mở rộng đường Phạm Văn Đồng, nhiều người mới chỉ nghe tới phương án bắt buộc phải chặt bỏ, đánh chuyển chứ không thấy đưa ra phương án khác biết đâu phương án nào là tối ưu, phương án nào không?

-Phương án này tôi cho là sẽ động chạm đến nhiều vấn đề liên quan đến cả vấn đề kinh tế. Chúng ta bỏ một lượng cây xanh rất lớn như thế không phải hoàn toàn là chặt bỏ mà còn có phương án di chuyển, di dời đi vị trí khác. Như vậy chi phí về mặt kinh tế lớn.

Tôi chắc chắn là các phương án này phải được trình ra Hội đồng nhân dân TP cho ý kiến, chứ không thể có chuyện một cơ quan nào đó đứng lên tuyên bố rằng chặt hàng cây này đi và trồng cây khác vào được.

Tôi cho rằng, khi đưa ra quyết định, với vấn đề lớn như thế này chắc chắn HĐND TP Hà Nội sẽ phải có ý kiến chính thức cuối cùng.

Việc phát triển Thủ đô ai cũng mong muốn, tuy nhiên giờ có những đề xuất như lấp một phần hồ Thành Công để xây chung cư hay buộc chặt bỏ một số lượng lớn cây xanh để làm được, rõ ràng, khi đưa ra đã gặp phải phản đối rất mạnh mẽ từ dư luận. Những vấn đề này, Hà Nội có nên “trưng cầu ý dân” một cách công khai, bài bản?

-Tôi nghĩ tất cả các phương án như trên bao giờ cũng phải lấy ý kiến. Tôi cũng đã nghe nói có một doanh nghiệp có ý tưởng lấp đi một phần hồ Thành Công để xây nhà tái định cư, sau khi cải tạo khu đô thị đó thì sẽ đào trả lại diện tích đã lấp.

Theo tôi, đó mới chỉ là ý tưởng của doanh nghiệp mà thôi, chưa nên vội phê phán mà cần phải khuyến khích doanh nghiệp góp ý tưởng vào phát triển kinh tế. Nếu ý tưởng của anh đề xuất mà có lợi cho xã hội thì sẽ được nhân dân đồng tình ủng hộ. Muốn biết ý tưởng đó có lợi cho xã hội, có được nhân dân ủng hộ hay không thì những ý tưởng đó phải được đưa ra lấy ý kiến của nhân dân, được công khai và khi đó sẽ có được câu trả lời có nên làm hay không nên làm.

Còn chỉ nghe xong ý tưởng mà đã phê phán ngay thì có thể là sẽ rơi vào tình trạng chụp mũ, làm mất tính sáng tạo, tư duy đề xuất táo bạo của doanh nghiệp, của cá nhân.

Phải công khai tất cả các phương án

Phản ứng của dư luận là có cơ sở bởi những ý tưởng này đưa ra trong bối cảnh biến đổi khí hậu hiện đang rất bất thường.

-Cái đó hoàn toàn đúng. Vấn đề là ý tưởng đó đưa ra được anh xử lý thế nào? Nếu anh làm việc đó để môi trường tốt hơn thì người ta sẽ đồng tình, còn chỉ nói một phương án là “lấp hồ chặt cây” thì không ai đồng ý cả!

Tôi nghĩ những ý tưởng này mới chỉ dừng ở đề xuất để xã hội, người dân biết đến thôi chứ chắc chắn việc này chưa được trình ra HĐND. Chứ nếu qua HĐND rồi thì theo tôi đây không còn chỉ là vấn đề dư luận mà là vấn đề của Nghị trường.

Việc thông tin cho người dân góp ý sớm về sự việc ngay từ đầu là cần thiết. Từ đó, chính quyền địa phương cũng thấy rằng cần phải cẩn trọng trong việc xem xét những ý tưởng như thế này. Phải công khai những phương án rất rõ ràng, minh bạch, thông tin rộng rãi đến nhân dân và phải thông qua các cơ quan có chức trách để có ý kiến chính thức. Chứ không phải cứ ý tưởng nào nghĩ ra là cứ cho một cơ quan nào đó được quyền quyết định thực hiện!

Nhiều vấn đề đưa ra, người dân có cảm giác như chỉ mang tính chất thông báo, sau đó vẫn sẽ thực hiện?

-Việc chặt cây, di dời cây nhằm xây dựng một tuyến đường nào đó hay như lấp đi một phần hồ để xây nhà chung cư đều phải đưa ra được phương án, chứ không đơn giản là thông báo mà thôi. Phương án làm như thế nào? Tại sao lại phải làm như vậy? Sau khi hoàn thành thì môi trường mới tạo ra có tốt hơn môi trường cũ hay không? Người dân phải đánh giá được.

Chẳng hạn, bây giờ nói lấp hồ xây nhà đương nhiên người dân phản đối, nhưng nếu như anh có phương án xây dựng phải lấp đi một cái hồ rất nhỏ nhưng sau khi hoàn thành có thể tạo ra một cái hồ lớn hơn, đẹp hơn thì tôi nghĩ người dân sẽ đồng tình, không ai phản đối cả.

Vấn đề nằm ở chỗ phải công khai minh bạch từng phương án chứ không phải người quản lý cứ toàn quyền quyết định. Nhân dân sẽ đồng tình khi nhìn thấy được những lợi ích mà xã hội có được từ dự án.

Vấn đề nằm ở chỗ là quỹ đất ở Hà Nội rất hạn hẹp, lấp hồ đi thì dễ chứ đào hồ thì khó, chặt cây thì dễ chứ trồng cây mới khó, thưa ông!

Tôi nghĩ không nên tranh luận vấn đề này ở đây, mà phải có một hội thảo. Tôi cũng đã từng có ý kiến với Chủ tịch TP Hà Nội rằng cần phải thay đổi quan điểm trong vấn đề cải tạo đô thị hiện nay. Nếu chúng ta cứ tư duy theo lối cũ kiểu phá cái nhà cũ đi rồi xây lại cái nhà mới, Hà Nội muôn đời vẫn là một Hà Nội lụp xụp.

Hiện nay, Hà Nội đang có chủ trương cải tạo cả một khu chung cư cũ thành một khu đô thị mới, tôi cho rằng rất đúng, bởi phải như thế thì mới tạo ra được một diện mạo mới cho đô thị. Khi thay thế một khu chung cư cũ thành một khu mới, thì lúc đó có thể chúng ta sẽ không chỉ có 1 cái hồ, 1 số cái cây mà sẽ có những khoảng không gian bao gồm có cả hồ, có cả cây xanh mà ta mong muốn.

Hà Nội cũng nên thay đổi tư duy rằng xây nhà cao tầng là sai, mà quan trọng nhất là mật độ xây dựng là bao nhiêu? Nếu xây dựng nhà cao tầng nhưng lại tạo được không gian xanh nhiều hơn thì diện mạo đô thị và sự phát triển đô thị sẽ bền vững hơn, thay vì chỉ xây dựng những khu nhà thấp tình san sát vào nhau.

Bích Diệp