Bộ Tài chính bác thông tin "cắt xén ưu đãi của doanh nghiệp"

Tranh cãi về Thông tư 83 của Bộ Tài chính

Sau khi Luật đầu tư năm 2014 được ban hành và có hiệu lực từ ngày 1/7/2015 thì Nghị định số 118/2015/NĐ-CP ngày 12/11/2015 của Chính phủ đã quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật đầu tư có hiệu lực thi hành kể từ ngày 27/12/2015 đã hoàn thiện và phân chia rất rõ đối tượng, lĩnh vực, ngành nghề, vùng miền được hưởng ưu đãi đầu tư.

Trong những quy định này có 2 điểm đáng chú ý về ưu đãi đầu tư: Thứ nhất, những trường hợp dự án đầu tư mới đồng thời đáp ứng nhiều điều kiện ưu đãi về thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) thì được chọn hưởng mức ưu đãi thuế TNDN có lợi nhất. Thứ hai, các dự án đầu tư được cấp phép trước ngày 1/7/2015 vẫn được hưởng ưu đãi theo quy định mới cho thời gian còn lại.

Bên cạnh đó, Bộ Tài chính cũng ban hành Thông tư 83/2016/TT-BTC hướng dẫn thực hiện ưu đãi đầu tư theo quy định tại 2 văn bản nói trên và có hiệu lực từ 1/8/2016. Tuy nhiên, sau khi Thông tư 83 ra đời, một số ý kiến cho rằng, các quy định mới tại thông tư này không phù hợp với Luật Đầu tư 2014 và cắt xén ưu đãi của doanh nghiệp.

Cụ thể 2 nội dung được cho là bất hợp lý tại Thông tư 83 là: Những trường hợp dự án đầu tư mới đồng thời đáp ứng nhiều điều kiện ưu đãi về thuế TNDN thì được chọn hưởng mức ưu đãi thuế TNDN có lợi nhất; các dự án đầu tư được cấp phép trước ngày 1/7/2015 vẫn được hưởng ưu đãi theo quy định mới cho thời gian còn lại.

Giải thích cho nội dung thứ nhất, Bộ Tài chính cho biết, ưu đãi thuế TNDN chỉ là một trong các hình thức áp dụng ưu đãi đầu tư được quy định tại Điều 15 Luật đầu tư.

Dẫn chiếu khoản 3 Điều 15 Luật Đầu tư, Bộ Tài chính cho hay, Điều 15 Luật Đầu tư 2014 đã quy định mức ưu đãi đầu tư cụ thể được áp dụng đối với từng loại dự án đầu tư mới và dự án đầu tư mở rộng được áp dụng theo quy định của pháp luật về thuế.

Và trong Điều 18 Luật thuế TNDN quy định rõ: "Trong cùng một thời gian, nếu doanh nghiệp được hưởng nhiều mức ưu đãi thuế khác nhau đối với cùng một khoản thu nhập thì doanh nghiệp được lựa chọn áp dụng mức ưu đãi thuế có lợi nhất".

Như vậy, Bộ Tài chính khẳng định, việc Thông tư 83/2016/TT-BTC quy định những trường hợp dự án đầu tư mới đồng thời đáp ứng nhiều điều kiện ưu đãi về thuế TNDN thì được chọn hưởng mức ưu đãi thuế TNDN có lợi nhất là đúng quy định của Luật đầu tư và luật thuế TNDN.

Bộ đã "thực hiện đúng quy trình xây dựng văn bản pháp luật"

Về nội dung các dự án đầu tư được cấp phép trước ngày 1/7/2015 vẫn được hưởng ưu đãi theo quy định mới cho thời gian còn lại, Bộ Tài chính cho hay, đây chính là nội dung về việc bảo đảm ưu đãi đầu tư kinh doanh trong trường hợp thay đổi pháp luật.

Điều này được quy định rõ trong Luật Đầu tư 2014 và Nghị định 118 trên tinh thần "ưu đãi mà nhà đầu tư được hưởng theo quy định của văn bản pháp luật có hiệu lực trước thời điểm văn bản pháp luật mới có hiệu lực".

Do đó, theo Bộ Tài chính, những ý kiến cho rằng "Bộ Tài chính hướng dẫn trái luật khá nghiêm trọng, cắt xén ưu đãi của doanh nghiệp về bảo đảm ưu đãi đầu tư" là không đúng với nội dung quy định tại Nghị định số 118 và chưa nghiên cứu đầy đủ các nội dung hướng dẫn tại Thông tư số 83.

Ngoài ra, Bộ Tài chính cũng khẳng định việc hướng dẫn "đối với các dự án đầu tư mới được hưởng ưu đãi thuế TNDN khi đáp ứng điều kiện về lĩnh vực ưu đãi thuế TNDN theo quy định của luật thuế TNDN" trong Thông tư 83 cũng là đúng, phù hợp với quy định của Luật Đầu tư, pháp luật thuế TNDN hiện hành, không cắt xén ưu đãi của doanh nghiệp.

Hơn nữa, việc xây dựng và ban hành Thông tư số 83 đã được Bộ Tài chính thực hiện theo đúng quy trình xây dựng văn bản quy phạm pháp luật của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Quá trình xây dựng Thông tư đã nhận được ý kiến tham gia của 16 Bộ, 15 Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố, 18 Sở Tài chính và Sở Kế hoạch và Đầu tư; 11 Cục Hải quan và 56 Cục Thuế.

Bộ Tài chính cũng đã tổ chức họp trao đổi với các bộ, ngành, cơ quan Hải quan, Thuế địa phương và đã tổng hợp vướng mắc để báo cáo xin ý kiến Thủ tướng Chính phủ. Do vậy, theo khẳng định của Bộ, nội dung Thông tư 83/2016/TT-BTC đã được rà soát kỹ bảo đảm phù hợp với quy định của Luật Đầu tư và pháp luật thuế hiện hành.

Bích Diệp