Bí quyết sinh tồn nếu bỗng dưng trúng số độc đắc

Con số 1,8 tỷ USD có sức mạnh biến một người bình thường thành một đế chế tài chính chỉ sau một đêm. Giấc mơ đổi đời thật đẹp, nhưng lịch sử đã chứng minh, con đường từ "trúng số" đến "sống trong nhung lụa" lại đầy rẫy cạm bẫy có thể biến giấc mơ thành bi kịch tài chính.

Robert Pagliarini, tác giả cuốn “The Sudden Wealth Solution” với hơn 20 năm kinh nghiệm tư vấn cho những “triệu phú bất đắc dĩ”, thẳng thắn chia sẻ: “Nỗi lo lớn nhất của những người bỗng dưng có nhiều tiền, đặc biệt là trúng số, là sợ chính mình sẽ phá hỏng tất cả”.

Vậy, nếu bạn là người may mắn đó, bạn cần làm gì để biến khoản tiền trời cho thành một di sản bền vững thay vì một lời nguyền tài chính? Đây không chỉ là những lời khuyên, đây là một chiến lược sinh tồn.

Giai đoạn 1: 72 giờ vàng – im lặng và bảo mật tuyệt đối

Khoảnh khắc bạn nhận ra mình đã trúng giải, adrenaline sẽ dâng trào. Nhưng đây chính là lúc cần một cái đầu lạnh hơn bao giờ hết. Những hành động đầu tiên của bạn sẽ quyết định 90% thành công trong việc bảo vệ khối tài sản này.

Biến tấm vé thành pháo đài bất khả xâm phạm

Tờ vé số lúc này còn quý hơn vàng, nhưng về bản chất, nó chỉ là một mảnh giấy. Cho đến khi được ký, nó là một "chứng từ vô danh" - ai cầm, người đó hưởng.

Hành động ngay: Hãy ký tên vào mặt sau của tấm vé. Đây là bước đầu tiên để xác lập quyền sở hữu.

Tạo bằng chứng số: "Tôi sẽ chụp ảnh selfie và quay video với tờ vé số", chuyên gia Pagliarini khuyên. Hãy sao lưu những hình ảnh này lên đám mây và gửi vào email của chính bạn. Chụp hoặc photocopy thêm vài bản.

Cất giữ an toàn: Cất ngay tấm vé vào két sắt an toàn ở ngân hàng hoặc một nơi được bảo mật tuyệt đối.

Quy tắc im lặng là vàng

Đây là lời khuyên quan trọng nhất được tất cả các chuyên gia đồng thanh nhắc lại: "Giữ mồm giữ miệng".

Không khoe khoang: "Điều quan trọng nhất bạn không được làm là đi khoe khoang khắp nơi", chuyên gia tài chính Rob Wilson nhấn mạnh. Đừng đăng lên mạng xã hội, đừng báo cho cả họ hàng, đừng ăn mừng ở nơi công cộng.

Vòng tròn tin tưởng tối thiểu: "Tôi sẽ chỉ nói cho vợ/chồng bạn, kế toán và luật sư của bạn", Wilson nói. Càng ít người biết, bạn càng an toàn trước những lời cầu xin, những kế hoạch lừa đảo, và cả những mối nguy hiểm tiềm tàng.

Hãy nhớ câu chuyện của Timothy Schultz, người trúng 29 triệu USD năm 21 tuổi. Sau buổi họp báo công khai danh tính, cuộc đời anh thay đổi mãi mãi. "Tôi không còn là tôi nữa mà là Tim - người trúng xổ số". Anh liên tục bị người lạ tiếp cận. Sự riêng tư hoàn toàn biến mất.

Giai đoạn 2: Xây dựng "nội các" quyền lực

Trước khi đến cơ quan xổ số để nhận giải, bạn cần xây dựng một đội ngũ chuyên gia để bảo vệ bạn và tài sản của bạn. Đừng hành động một mình. Bạn không còn là một cá nhân, bạn giờ là CEO của một tập đoàn tài chính mang tên chính mình.

"Bộ ba" cố vấn tối cao

Mark J. White, đối tác quản lý tại Karpf, White & Associates, nhấn mạnh rằng việc có một đội ngũ mạnh là "then chốt".

Luật sư chuyên về kế hoạch tài sản: Đây là người quan trọng nhất. Họ sẽ giúp bạn quyết định cấu trúc pháp lý để nhận giải, bảo vệ danh tính và lập di chúc. Andrew Mims, nhà sáng lập Oak Grove Estate Planning, khuyên nên tìm đến một luật sư chuyên về quỹ tín thác (trust).

Kế toán công (CPA): Người này sẽ là "bộ não" thuế của bạn. Họ sẽ giúp bạn hiểu rõ các nghĩa vụ thuế khổng lồ ở cấp liên bang và tiểu bang, từ đó đưa ra quyết định nhận tiền nào có lợi nhất. "Đừng lên kế hoạch như thể bạn có toàn bộ số tiền, vì một phần lớn sẽ phải nộp thuế," Mims cảnh báo.

Cố vấn/Nhà quản lý tài chính: Bạn cần ít nhất một, thậm chí hai cố vấn tài chính uy tín. Họ sẽ giúp bạn xây dựng một danh mục đầu tư đa dạng, phù hợp với mục tiêu dài hạn, thay vì lao vào những thương vụ đầu tư liều lĩnh.

Lưu ý cực kỳ quan trọng: "Không bao giờ, tuyệt đối không bao giờ ký giấy ủy quyền (power of attorney) cho bất kỳ cố vấn nào", chuyên gia Rob Wilson cảnh báo đanh thép, "vì điều đó trao cho họ quá nhiều quyền kiểm soát tiền của bạn".

Lá chắn pháp lý: Sống dưới tấm màn bí mật

Cách tốt nhất để bảo vệ sự riêng tư là nhận tiền thưởng thông qua một thực thể pháp lý thay vì với tư cách cá nhân.

Lập Quỹ Tín Thác (Trust): Đây là công cụ được các chuyên gia đánh giá cao nhất. Ngay cả ở những bang yêu cầu công khai danh tính, việc nhận giải thông qua một quỹ tín thác có thể giúp bạn ẩn mình. Hơn nữa, quỹ tín thác cho phép bạn đặt ra các quy tắc chi tiêu rõ ràng, bảo vệ tài sản khỏi những quyết định bốc đồng và đảm bảo nó được truyền lại cho nhiều thế hệ.

Công ty Trách nhiệm hữu hạn (LLC): Đây cũng là một lựa chọn để ẩn danh.

Sau khi thiết lập lá chắn này, bạn có thể thuê một công ty chuyên nghiệp để "dọn dẹp" dấu vết kỹ thuật số của bạn, xóa bỏ thông tin cá nhân khỏi internet và theo dõi các tài khoản mạo danh.

Giai đoạn 3: Nhận "một cục" hay "nhỏ giọt"?

Đây là quyết định tài chính lớn nhất cuộc đời bạn: nhận toàn bộ tiền mặt một lần (lump sum) hay nhận trả góp hàng năm trong 30 năm (annuity)? Không có câu trả lời nào đúng cho tất cả mọi người. Mỗi lựa chọn đều có ưu và nhược điểm rõ ràng.

Kịch bản 1: Nhận tiền “một cục” (lump sum)

Với lựa chọn này, từ giải độc đắc 1,8 tỷ USD, người trúng sẽ nhận về khoảng 820,6 triệu USD tiền mặt trước thuế. Nghĩa là bạn có toàn quyền nắm giữ số tiền khổng lồ ngay lập tức, có thể dùng để đầu tư, kinh doanh, làm từ thiện hoặc đơn giản là tiêu xài theo ý muốn. Nếu biết xây dựng chiến lược tài chính khôn ngoan, số tiền này hoàn toàn có thể sinh lời nhanh hơn nhiều so với phương án nhận dần theo năm.

Một lợi thế quan trọng nữa là tài sản sẽ được để lại toàn bộ cho người thừa kế nếu bạn qua đời, thay vì bị “dừng lại” như hình thức trả góp hằng năm.

Tuy vậy, kịch bản này cũng đi kèm thách thức rất lớn. Người trúng thưởng sẽ phải đối mặt với khoản thuế khổng lồ, bị đánh ngay trong năm đầu tiên ở mức cao nhất. Đồng thời, việc cầm trên tay cả núi tiền dễ khiến bạn sa vào cám dỗ tiêu xài hoang phí hoặc đưa ra những quyết định đầu tư sai lầm. Để giữ được tài sản, kỷ luật tài chính gần như là điều bắt buộc.

Kịch bản 2: Nhận “nhỏ giọt” (annuity)

Với phương án này, người trúng số sẽ nhận đủ 1,8 tỷ USD, nhưng được chia thành 30 lần thanh toán trong vòng 29 năm (trước thuế). Mỗi khoản tiền được trả sẽ tăng dần theo thời gian, giúp tạo ra một dòng thu nhập đều đặn và dài hạn.

Điểm mạnh nhất của lựa chọn này là sự an toàn tài chính. Bạn sẽ có nguồn thu nhập ổn định trong suốt ba thập kỷ, hạn chế nguy cơ phá sản do những sai lầm quản lý quá lớn.

Nhà hoạch định tài chính Nicholas Bunio thậm chí cho rằng ông sẽ chọn hình thức niên kim, bởi nó cho phép người trúng “mắc vài sai lầm nhỏ cũng không ảnh hưởng nhiều”. Ngoài ra, gánh nặng thuế cũng nhẹ hơn vì bạn chỉ phải đóng thuế trên số tiền nhận được mỗi năm.

Tuy nhiên, nhược điểm của hình thức này là thiếu sự linh hoạt. Người trúng không có ngay một khoản vốn lớn để đầu tư hoặc thực hiện những kế hoạch lớn. Một rủi ro khác, như chuyên gia Rob Wilson cảnh báo, là trong một số trường hợp, nếu người trúng qua đời, các khoản thanh toán có thể chấm dứt, khiến người thừa kế không nhận được toàn bộ số tiền thưởng.

"Lựa chọn này rất cá nhân", cố vấn Mark J. White kết luận. Nó phụ thuộc vào kỷ luật tài chính, mục tiêu cuộc đời và khả năng chấp nhận rủi ro của bạn. Hãy thảo luận kỹ lưỡng với "bộ ba" cố vấn của mình trước khi đưa ra quyết định cuối cùng.

Vượt qua "lời nguyền xổ số"

Chiến thắng giải độc đắc không phải là đích đến mà là điểm khởi đầu của một hành trình hoàn toàn mới.

Giành được tiền là may mắn, nhưng giữ được tiền lại là một nghệ thuật. Nhiều người trúng số nhanh chóng trắng tay vì vẫn mang tư duy của một người đi làm công ăn lương, thay vì học cách suy nghĩ như một nhà quản lý tài sản.

Mark J. White cho rằng, những sai lầm kinh điển thường lặp lại ở hầu hết người thắng giải. Họ tiêu xài vô tội vạ, mua sắm không cần ngân sách và thay đổi lối sống quá đột ngột. Họ quên mất nghĩa vụ thuế, thoải mái chi tiêu trước rồi choáng váng khi hóa đơn thuế khổng lồ ập đến vào cuối năm. Không ít người lại mạo hiểm đổ tiền vào những phi vụ “làm giàu nhanh” hoặc nghe theo lời khuyên thiếu chuyên môn. Và cuối cùng, họ dễ trở thành “cây ATM” cho bạn bè, người thân hay thậm chí bị các “chuyên gia” rởm lợi dụng.

Để không đi vào vết xe đổ của những người trúng số thất bại, hãy nhớ:

Lập ngân sách: Hãy sống dựa trên lợi nhuận từ các khoản đầu tư, chứ không phải tiêu vào tiền gốc.

Học cách nói "Không": Bạn sẽ nhận được vô số lời đề nghị, từ đầu tư, xin xỏ đến vay mượn. Hãy học cách từ chối một cách lịch sự nhưng dứt khoát.

Đầu tư khôn ngoan: Bắt đầu với những lựa chọn an toàn như "quỹ tương hỗ chi phí thấp hay quỹ chỉ số", theo lời khuyên của Steven Evensen từ Gerber Kawasaki.

Tận hưởng cuộc sống, nhưng đừng hoang phí: Hãy cho phép bản thân tận hưởng thành quả, nhưng đừng thay đổi lối sống một cách đột ngột và phô trương.

Trúng số không tự động biến bạn thành một chuyên gia tài chính mà biến bạn thành mục tiêu của cả thế giới. Bằng cách im lặng, xây dựng một đội ngũ vững chắc, và đưa ra những quyết định có tính toán, bạn có thể biến vận may nhất thời thành một di sản thịnh vượng cho nhiều thế hệ mai sau.