Bị đề nghị truy thu thuế 920 tỷ đồng, Habeco “cầu cứu” Bộ Công Thương

Nguồn tin của Dân Trí cho hay, hồi cuối tháng 6, Tổng công ty cổ phần Bia – Rượu – Nước giải khát Hà Nội (Habeco) đã có công văn gửi Bộ Công Thương đề nghị xem xét các kiến nghị của báo cáo Kiểm toán Nhà nước (KTNN) Khu vực I liên quan đến việc xác định nghĩa vụ thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) đề nghị thu bổ sung của Habeco và các công ty thành viên.

Cụ thể, sau đợt kiểm toán từ 28/9-26/11/2015, phía kiểm toán đưa ra đề nghị truy thu thêm đối với Habeco 920,2 tỷ đồng tiền thuế TTĐB, trong đó tại Habeco là 838,2 tỷ đồng và tại các đơn vị liên kết là 82 tỷ đồng.

Tuy nhiên, trong một văn bản kiến nghị lên Thủ tướng mới đây của Bộ Công Thương (bộ chủ quản của Habeco), cơ quan này cho rằng, các kiến nghị truy thu thuế TTĐB cho giai đoạn 2012-2015 mà KTNN đưa ra đối với Habeco (cũng như với Sabeco và Vinataba) đang dựa trên cách giải thích khác với quy định và khác với hướng dẫn của Tổng cục Thuế (Bộ Tài chính) ban hành trước đó.

Vướng mắc về khái niệm cơ sở kinh doanh thương mại

Bộ Công Thương cho biết, trước thời điểm 1/1/2016, thuế TTĐB được thực hiện theo quy định của Luật thuế TTĐB và các văn bản quy định chi tiết bao gồm Nghị định 26 năm 2009 và Nghị định 113 năm 2011 (sửa đổi bổ sung một số điều của nghị định 26) và Thông tư 05 năm 2012.

Theo đó, trường hợp cơ sở sản xuất hàng hóa chịu thuế TTĐB bán hàng qua các cơ sở kinh doanh thương mại thì giá làm căn cứ tính thuế TTĐB là giá bán chưa có thuế GTGT nhưng không thấp hơn 10% so với giá bán bình quân của cơ sở kinh doanh thương mại bán ra.

Đoàn kiểm toán lại cho rằng, cơ sở thương mại phải được hiểu là các cơ sở không có quan hệ về sở hữu với cơ sở sản xuất (tức là không có quan hệ công ty mẹ - công ty con hay công ty cổ phần với công ty mẹ).

Song trước ngày 1/1/2016, trong hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật không có quy định cụ thể về “cơ sở kinh doanh thương mại”, không có quy định loại trừ cơ sở kinh doanh thương mại không bao gồm các công ty có quan hệ về sở hữu (công ty 100% vốn, liên kết).

Ngoài ra, dẫn quy định tại Nghị định số 100 của Chính phủ ban hành ngày 1/7/2016 hướng dẫn thi hành một số điều của Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật thuế giá trị gia tăng, Luật thuế tiêu thụ đặc biệt và Luật quản lý thuế, Bộ Công Thương cho biết, khoản 1, Điều 4 của nghị định này đã công nhận cơ sở kinh doanh thương mại bao gồm cả các cơ sở có quan hệ sở hữu.

Chưa thống nhất về xác định giá bán ra

Bên cạnh đó, theo kết luận của KTNN thì giá tính thuế TTĐB đối với sản phẩm bia Hà Nội của Habeco là giá bán ra tại các công ty thương mại, tuy nhiên, theo Bộ Công Thương, căn cứ vào khoản 5, Điều 5 của Thông tư số 05 năm 2012 của Bộ Tài chính thì do các công ty thương mại không phải là chủ sở hữu của nhãn hiệu bia Hà Nội nên giá tính thuế không thể là giá bán ra của các công ty thương mại. Chủ sở hữu và có quyền sử dụng duy nhất của nhãn hiệu bia Hà Nội là Habeco, do đó, giá tính thuế phải là giá bán ra của Habeco.

Tại văn bản trình Thủ tướng, Bộ Công Thương cho rằng “Habeco đã thực hiện đúng quy định của pháp luật và hướng dẫn của cơ quan chuyên ngành quản lý Nhà nước về thuế”.

Bộ Công Thương cũng “kêu hộ” cho Habeco rằng, doanh nghiệp “hoang mang do không có sự nhất quán trong việc giải thích và hướng dẫn việc thực thi pháp luật và các quy định của Nhà nước”.

Hơn nữa, trong giai đoạn trước, các doanh nghiệp đã thực hiện việc quyết toán với cơ quan thuế, phân phối lợi nhuận và chia cổ tức cho các cổ đông. Vì vậy, Bộ Công Thương cho rằng, việc điều chỉnh nghĩa vụ thuế theo báo cáo của Kiểm toán Nhà nước sẽ ảnh hưởng đến quyền lợi hợp pháp của cổ đông và gây khó khăn về tài chính cho doanh nghiệp do không xác định được nguồn để nộp thuế.

Bộ này cũng cho biết, trước đó, doanh nghiệp cùng ngành khác là Sabeco và các công ty con trong khi chờ ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng đã huy động nguồn để tạm nộp và gặp rất nhiều khó khăn về tài chính

Cho rằng cần phải có sự thống nhất giữ các cơ quan quản lý Nhà nước để đảm bảo việc áp dụng pháp luật công bằng và minh bạch, với tư cách là bộ chủ quản, Bộ Công Thương đã kiến nghị Thủ tướng giao Bộ Tài chính xem xét ý kiến của Bộ Công Thương, trao đổi với các cơ quan liên quan giải quyết kiến nghị của doanh nghiệp, đảm bảo áp dụng pháp luật thống nhất, công bằng, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của doanh nghiệp. Đồng thời rà soát quy định hiện hành để đảm bảo tính khả thi trong thực hiện Luật Thuế TTĐB.

Đối với trường hợp của Habeco, Bộ Công Thương đề nghị, trong thời gian chờ Thủ tướng xem xét và chỉ đạo giải quyết, doanh nghiệp chưa phải nộp bổ thuế TTĐB.

Theo báo cáo tài chính hợp nhất 6 tháng đầu năm của Habeco, tại ngày 30/6, thuế TTĐB mà Habeco phải nộp Nhà nước là 1.375 tỷ đồng (con số tại ngày 1/1 là 1.252 tỷ đồng).

Bích Diệp