Bảo hiểm tiền gửi 75 triệu đồng: Có khả năng bảo vệ được bao nhiêu người gửi tiền?

Kiến nghị nâng hạn mức bảo hiểm tiền gửi

Kiến nghị gửi lên Quốc hội, cử tri tỉnh Tiền Giang đề nghị Chính phủ xem xét, sửa đổi Quyết định số 21/2017/QĐ-TTg ngày 15/6/2017 của Thủ tướng Chính phủ về hạn mức trả tiền bảo hiểm theo hướng nâng hạn mức bảo hiểm tiền gửi từ 75 triệu đồng lên 100 triệu đồng. Nguyên nhân là mức bảo hiểm hiện tại quá thấp so với số tiền gửi tại tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi, thậm chí là vài trăm triệu đến vài tỷ.

Về phía Ngân hàng Nhà nước (NHNN), cơ quan này cho biết, ngày 15/6/2017, Chính phủ đã ban hành Quyết định số 21/2017/QĐ-TTg nâng hạn mức trả tiền bảo hiểm tiền gửi từ mức 50 triệu đồng lên 75 triệu đồng. Việc quy định hạn mức chi trả bảo hiểm tiền gửi tại Quyết định 21/2017/QĐ-TTg được xem xét trên cơ sở: năng lực tài chính của tổ chức bảo hiểm tiền gửi; thực trạng tình hình kinh tế vĩ mô ở Việt Nam; quy mô tiền gửi; và thông lệ, chuẩn mực quốc tế.

NHNN cho biết, theo thông lệ quốc tế và khuyến nghị của Hiệp hội Bảo hiểm tiền gửi Quốc tế, hạn mức chi trả bảo hiểm tiền gửi nên có giới hạn, đáng tin cậy và bảo hiểm cho phần lớn người gửi tiền (bảo vệ toàn bộ 90-95% người gửi tiền), nhưng phải đảm bảo có một tỷ lệ đáng kể giá trị tiền gửi tuân theo kỷ luật thị trường (nghĩa là chịu rủi ro theo biến động thị trường).

"Do đó, số tiền được bảo hiểm tiền gửi không tính theo tỷ lệ giá trị tiền gửi của người gửi tiền, mà tính theo số tiền cụ thể. Theo thống kê, với hạn mức 75 triệu đồng, Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam có khả năng bảo vệ toàn bộ được 87,32% số lượng người gửi tiền. Hạn mức này khá gần với khuyến nghị của Hiệp hội bảo hiểm tiền gửi quốc tế", NHNN khẳng định.

Theo NHNN, để nâng hạn mức trả tiền bảo hiểm lên trên mức 75 triệu đồng thì cần phải nâng cao năng lực tài chính của Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam thông qua tăng phí bảo hiểm tiền gửi. Tuy nhiên, việc điều chỉnh tăng phí bảo hiểm trong bối cảnh nền kinh tế vẫn còn không ít khó khăn như hiện nay sẽ tăng thêm gánh nặng cho TCTD, ảnh hưởng tiêu cực đến hiệu quả hoạt động của toàn hệ thống TCTD và hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp.

"NHNN sẽ xem xét trình Thủ tướng Chính phủ điều chỉnh tăng hạn mức trả tiền bảo hiểm tiền gửi khi điều kiện cho phép", cơ quan này cho biết.

Tuy nhiên, NHNN cũng cho hay, ngoài việc được nhận bảo hiểm tiền gửi chi trả theo hạn mức quy định, người gửi tiền còn có thể được nhận lại tiền gửi theo thứ tự phân chia tài sản quy định tại khoản 1 Điều 101 Luật phá sản.

"Quan điểm, mục tiêu xuyên suốt trong chỉ đạo của Đảng, nhà nước là phải đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của người gửi tiền. Do đó, trong bất cứ trường hợp nào, phương án xử lý các TCTD đều phải đặt mục tiêu ưu tiên hàng đầu là đảm bảo an toàn hệ thống, củng cố lòng tin của người dân vào hệ thống ngân hàng, đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của người gửi tiền, không gây đổ vỡ ngoài tầm kiểm soát", NHNN nhấn mạnh.

Cần có chế tài với TCTD "không minh bạch"

Cũng liên quan tới người gửi tiền, cử tri tỉnh Đồng Nai kiến nghị cần có các biện pháp chế tài và kiểm soát chặt chẽ đối với các tổ chức tín dụng hoạt động không minh bạch có dấu hiệu chiếm đoạt tiền gửi của người dân ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống sinh hoạt của người dân.

Trả lời về nội dung này, NHNN chỉ ra những nguyên nhân chủ yếu dẫn đến những vụ việc mất tiền trong tài khoản tiền gửi của khách hàng trong thời gian qua. Cụ thể, theo NHNN, kinh doanh tiền tệ, ngân hàng là lĩnh vực nhạy cảm, hấp dẫn đối với các loại tội phạm, dễ cám dỗ với một bộ phận cán bộ, nhân viên ngân hàng suy thoái về đạo đức nghề nghiệp, câu kết với các đối tượng bên ngoài để phạm tội.

Bên cạnh đó, hệ thống quản trị, kiểm soát, kiểm toán nội bộ của một số TCTD còn hạn chế; chính sách quy trình nội bộ còn bất cập; TCTD chưa chấp hành nghiêm túc các quy định của NHNN về bảo đảm an ninh, an toàn trong hoạt động, nhất là các quy định về bảo đảm an toàn kho, quỹ tiền mặt; phương tiện chống lại tội phạm công nghệ cao tấn công từ bên ngoài của các ngân hàng còn hạn chế...

Để xử lý nghiêm các hành vi vi phạm, NHNN đã trình Chính phủ ban hành Nghị định 96/2014/NĐ-CP ngày 17/10/2014 quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tiền tệ và ngân hàng.

Đồng thời, tiến hành thanh tra, kiểm tra, xử phạt và phối hợp với các cơ quan bảo vệ pháp luật xử lý nghiêm theo quy định pháp luật. Trong 6 tháng đầu năm 2018, NHNN đã thực hiện 405 cuộc thanh tra, 148 cuộc kiểm tra. Qua công tác thanh tra, kiểm tra, NHNN đã đưa ra 3.935 kiến nghị yêu cầu các TCTD khắc phục tồn tại, sai phạm; đồng thời ban hành 59 quyết định xử phạt vi phạm hành chính với tổng số tiền 5,4 tỷ đồng.

Đối với các vụ việc cụ thể phát sinh tại TCTD thời gian qua (các vụ cướp tiền; gian lận chiếm đoạt tiền gửi tiết kiệm của khách hàng tại Ngân hàng...), NHNN đã kịp thời tiến hành thanh tra/kiểm tra làm rõ, xác minh thông tin; phối hợp với cơ quan điều tra xử lý nghiêm các hành vi vi phạm theo quy định pháp luật; bảo đảm quyền lợi chính đáng, hợp pháp của người gửi tiền. Trên cơ sở đó, NHNN đã chỉ đạo toàn hệ thống TCTD:

Trong thời gian tới, NHNN tiếp tục tăng cường giám sát, yêu cầu các TCTD tích cực, chủ động triển khai Chỉ thị số 07/CT-NHNN ngày 11/10/2017 về tăng cường phòng, chống, ngăn ngừa vi phạm pháp luật trong lĩnh vực tiền tệ và ngân hàng, đảm bảo an ninh, an toàn trong hoạt động ngân hàng.

Đồng thời, NHNN tiếp tục tăng cường công tác thanh tra, giám sát đối với các TCTD, trong đó đẩy mạnh công tác giám sát, phòng ngừa từ xa để sớm phát hiện, cảnh báo rủi ro trong hoạt động ngân hàng; tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, đổi mới phương thức thanh tra, giám sát phù hợp với thực tiễn để góp phần ổn định hệ thống và đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của người gửi tiền.

Đối với các vụ việc xảy ra, NHNN sẽ phối hợp với các cơ quan liên quan và TCTD để xem xét, xử lý việc chi trả, bảo vệ quyền lợi và tài sản cho khách hàng theo quy định của pháp luật hiện hành.

Phương Dung