Bán cổ phần: Chính phủ cũng cần học cách tiếp thị?
(Dân trí) - Trong năm nay, khoảng 280 DNNN - chủ yếu là các tập đoàn sẽ chào bán cổ phần ra công chúng. Tuy nhiên, triển vọng để thực hiện đúng mục tiêu đề ra còn khiến giới phân tích hoài nghi, mà một trong những nguyên nhân là Chính phủ vẫn chưa biết cách marketing.
Tiến độ cổ phần hóa DNNN mặc dù có cải thiện song vẫn chậm
Trao đổi với Bloomberg, ông Đặng Quyết Tiến - Phó Cục trưởng Cục Tài chính doanh nghiệp – Bộ Tài chính cho biết, chính phủ sẽ công bố danh sách “khoảng 280 DNNN mà chủ yếu là các tập đoàn lớn cổ phần hóa trong năm 2015. Đây sẽ là một năm kỷ lục về giá trị cổ phần nhà nước chào bán”. Theo ông Tiến, “việc công bố danh sách doanh nghiệp cũng như quy mô chào bán sẽ thu hút nhiều hơn sự quan tâm của các nhà đầu tư'”.
Việt Nam đang nỗ lực đẩy nhanh chương trình cổ phần hóa DNNN bắt đầu từ những năm 1990 và Chính phủ đang tìm cách thúc đẩy tăng trưởng kinh tế năm 2015 lên 6,2% - là mức cao nhất trong 4 năm. Tuy nhiên, sự phức tạp của quá trình cổ phần hóa đang cản trở kế hoạch tái cơ cấu các DNNN - vốn là những “con nợ khó đòi” của hệ thống ngân hàng.
Theo nhận định của ông Michel Tosto - Trưởng Bộ phận khách hàng tổ chức và môi giới của Công ty Chứng khoán Bản Việt, Chính phủ đã có những mong muốn và nỗ lực thực sự trong việc đẩy nhanh quá trình cổ phần hóa, tuy nhiên, sự chậm trễ là không thể tránh khỏi do các thủ tục pháp lý hiện tại khiến cho quá trình này bị kéo dài. Ông Tosto nhận định “Do vậy, việc Chính phủ đạt được mục tiêu cổ phần hóa doanh nghiệp đúng như mục tiêu ban đầu là không thể'”.
Cũng trong cuộc trao đổi với Bloomberg, ông Tiến cho biết thêm, danh sách 280 doanh nghiệp nhà nước được cổ phần hóa năm nay sẽ được hoàn thành trong tháng này và sẽ sớm được công bố.
Trong năm 2014, có 143 doanh nghiệp nhà nước đã thực hiện cổ phần hóa, dù có tăng gấp đôi so với 2013, nhưng số lượng này vẫn chưa đạt so với mục tiêu của Chính phủ là 200 doanh nghiệp.
Để đẩy nhanh quá trình này, theo ông Tosto, Chính phủ sẽ phải đơn giản hóa các thủ tục cổ phần hóa. “Hiện có quá nhiều người tham gia vào quá trình này. Chính phủ cần phải đổi mới về thủ tục IPO cũng như thủ tục niêm yết. Việc IPO và niêm yết không nên cách xa nhau đến hàng tháng thậm chí hàng năm như hiện nay. Thêm vào đó là sự định giá một cách hợp lý”.
Về phía Bộ Tài chính, ông Tiến cũng khẳng định, quá trình cổ phần hóa sẽ được thay đổi nhiều trong năm nay. Theo đó, các DNNN không nhất thiết phải IPO trước tiên, mà cần phải tìm và bán được cổ phần cho những đối tác chiến lược phù hợp – những nhà đầu tư có thể thực hiện cam kết hỗ trợ phát triển một cách lâu dài.
Theo chỉ đạo mà Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đưa ra thì 2015 chính là hạn chót để các DNNN hoàn thành việc thoái vốn ngoài ngành và các ngân hàng đưa tỉ lệ nợ xấu toàn hệ thống về dưới 3%.
Các cơ quan điều hành hồi năm ngoái cũng cho biết, sẽ thành lập nhóm làm việc bao gồm các đại diện đến từ Bộ Tài chính và hai sở Giao dịch Chứng khoán TPHCM (HoSE), Hà Nội (HNX) nhằm hỗ trợ các DNNN bán cổ phần ra công chúng thành công.
Trong năm 2014, Chính phủ Việt Nam đã ban hành quy định yêu cầu các DNNN sớm niêm yết cổ phiếu sau khi đã thực hiện chào bán cổ phần ra công chúng lần đầu. Chính phủ cũng có quy định yêu cầu SCIC đứng ra mua cổ phần của các DNNN nếu như IPO thất bại để giúp đẩy nhanh cổ phần hóa ở những doanh nghiệp này. Cùng với đó, các DNNN cũng sẽ được yêu cầu tích cực thực hiện roadshows (giới thiệu cổ phiếu) ở nước ngoài để tiếp cận tốt hơn các nhà đầu tư ngoại – ông Tiến cho hay, đồng thời đánh giá, việc minh bạch hóa các DNNN cũng sẽ giúp thu hút nhiều hơn các NĐT tham gia mua cổ phần.
Mới đây, theo thông tin báo chí trong nước, Chính phủ cũng sẽ thực hiện bán cổ phần tại CTCP Bia rượu NGK Sài Gòn (Sabeco) nhằm giảm tỉ lệ nắm giữ từ khoảng 90% xuống còn 36%. Sabeco là nhà sản xuất bia lớn nhất cả nước, tuy nhiên, dù đã IPO từ 2008 nhưng doanh nghiệp này vẫn chưa được niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam.
Một “ông lớn” khác là Tổng công ty Hàng Không Việt Nam (Vietnam Airlines) cũng đã phải đến tận tháng 11 năm 2014 mới tiến hành IPO, sau một quá trình dài chuẩn bị từ khoảng năm 2008.
Giám đốc môi giới và kinh doanh tại VPBank Securities nhận định, “vấn đề hiện nay là Chính phủ vẫn chưa biết cách marketing cho các đợt cổ phần của doanh nghiệp nhà nước. Cần phải tiếp thị tốt hơn, từ đó mới thu hút được sự quan tâm của giới đầu tư'”.
Bích Diệp
Theo Bloomberg