Áp thuế chống phá giá inox: Ai hưởng lợi, ai chịu thiệt?

Trước lo ngại áp đặt thuế chống bán phá giá thép không gỉ (inox) đối với một số doanh nghiệp nước ngoài vừa được Bộ Công Thương chính thức ban hành sau 1 năm điều tra, sẽ làm ảnh hưởng đến doanh nghiệp (DN) thép trong nước phụ thuộc vào nhập khẩu thép để làm nguyên liệu sản xuất, nguyên Chủ tịch Hiệp hội Thép Việt Nam Phạm Chí Cường khẳng định: "Không có doanh nghiệp Việt Nam nào chịu thiệt cả".

Hoàn toàn không có cú sốc hay khó khăn nào cả bởi chúng ta đã tiến hành điều tra 1 năm và đã cảnh báo các DN trong nước về điều này. Họ phải chuyển hợp đồng nhập khẩu sang các DN khác, thị trường khác. Chính sách này áp dụng chỉ tác động đến việc thay đổi kế hoạch nhập khẩu của các DN mà thôi. Theo quan sát của tôi, các DN Thép đều có hợp đồng nhập khẩu trong vài tháng một, không có hợp đồng 1 năm hoặc trên 1 năm nên không có ảnh hưởng nào cả.

Các DN hoàn toàn có thể thay  đối tác nhập khẩu ở Ấn Độ, Nga nếu không thích nhập các nguyên liệu từ các DN trong nước. Chúng ta đâu có áp đặt các DN nhập khẩu phải quay về với sản phẩm trong nước đâu. Đây là biện pháp tự vệ thông thường, phản ứng có lợi cho thị trường, cho ngành, cho nền kinh tế và phù hợp chuẩn mực quốc tế.

Khi bạn chơi xấu, hạ giá bán thấp kỉ lục nhằm “giết” DN sản xuất trong nước, các DN Việt Nam có quyền yêu cầu, kiến nghị bởi mức giá đó thì không thể đảm bảo hòa vốn, kể cả trong trường hợp DN đó có lợi thế kinh tế do sản xuất quy mô lớn. Đây là biện pháp hoàn toàn bình thường để DN Việt tự bảo vệ mình trước thói xấu của DN ngoại.

Một năm về trước, có nhiều ý kiến về “lợi ích nhóm” trong việc kêu gọi áp đặt lệnh chống bán phá giá từ 1 số nhà sản xuất thép nội địa, quan điểm của ông về vấn đề này?

Không hề có! Tôi là người chứng kiến từ đầu vấn đề nên tôi hiểu rất rõ việc này. Khi tôi còn làm ở Hiệp hội Thép, việc điều tra chống bán phá giá đã được Bộ Công Thương, cụ thể là cục Quản lý Cạnh Tranh đưa lên sau khi có kiến nghị của 1 số DN sản xuất thép trong nước về mức bán quá rẻ, thậm chí, mức “giá không tưởng” để có thể sản xuất được thép Inox.

Một năm về trước, khi các cơ quan khởi xướng điều tra chống bán phá giá thép không gỉ nhập khẩu, nhiều DN “nhảy cẫng” lên vì sẽ ảnh hưởng làm tăng chi phí đầu vào của họ. Tuy nhiên, với mức giá bán quá rẻ, phá hoại thị trường thì không thể chiều lòng các DN nhập khẩu để làm hại các DN sản xuất khác, đồng thời tạo điều kiện cho DN nước ngoài thống lĩnh “nhào nặn” thị trường được.

Đây là lần đầu tiên một ngành, lĩnh vực của Việt Nam áp đặt lệnh chống bán phá giá đối với DN nước ngoài trong khi nhiều ngành chúng ta hiện đã bị rất nhiều vụ kiện khác, theo ông, chúng ta cần chuẩn bị gì?

Để có thể điều tra và áp đặt chống bán phá giá, nước điều tra phải xây dựng rất nhiều chính sách về hàng rào kỹ thuật (TBT) và hàng rào về vệ sinh an toàn thực phẩm (SBS), nước thứ 3 so sánh giá… Trong bối cảnh nhiều ngành nghề của Việt Nam đang thiếu các quy định về tiêu chuẩn kỹ thuật, hoặc thấp hơn so với các nước khác, thì sẽ rất khó để chúng ta áp đặt lệnh chống bán phá giá và cấm nhập nếu phát hiện các tồn dư chất bảo quản quá mức cho phép từ các nước đã xây dựng luật hoàn chỉnh hơn.

Hiện nay ngành may mặc, thủy hải sản và thực phẩm đang rất cần thiết lập thật chặt chẽ hàng rào kỹ thuật và tiêu chuẩn vệ sinh thực phẩm bởi chúng ta vào WTO và tham gia nhiều hiệp định song phương, thuế suất bằng 0 thì các hàng xấu, hàng kém chất lượng phải được quản lý nghiêm ngặt theo chuẩn mực chung của thế giới.