89% doanh nghiệp thực hiện cam kết ESG trong 2–4 năm tới

Trước áp lực ngày càng tăng từ các tiêu chuẩn toàn cầu, kỳ vọng của các bên liên quan và các cam kết khí hậu quốc gia của Việt Nam, ESG ngày càng được nhìn nhận như một ưu tiên chiến lược thay vì chỉ là một hoạt động tuân thủ.

Đối với một nền kinh tế định hướng xuất khẩu như Việt Nam, việc đáp ứng các tiêu chuẩn ESG quốc tế là điều kiện tiên quyết để duy trì khả năng cạnh tranh.

Doanh nghiệp Việt bước vào giai đoạn tiếp theo của hành trình ESG

Ghi nhận tại Báo cáo Khảo sát Tiến trình Thực hành ESG năm 2025 của PwC, cho thấy các doanh nghiệp Việt Nam đang bước vào một giai đoạn mới trong hành trình trưởng thành ESG.

Trong đó, 89% đại diện doanh nghiệp tham gia khảo sát đã hoặc đang có kế hoạch cam kết ESG trong vòng 2–4 năm tới, tăng đáng kể so với mức 80% vào năm 2022. Tỷ lệ doanh nghiệp chưa có kế hoạch ESG đã giảm gần một nửa, chỉ còn 11%. Quan trọng hơn, thị trường đang trưởng thành nhanh chóng khi hơn một nửa (54%) doanh nghiệp cho biết đã triển khai các cam kết ESG.

Tuy nhiên, các loại hình doanh nghiệp có tốc độ áp dụng ESG khác nhau. Cụ thể, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) tiếp tục dẫn đầu với 71% đã triển khai cam kết ESG, chủ yếu do tuân thủ các tiêu chuẩn toàn cầu.

Doanh nghiệp niêm yết thì đang bắt kịp nhanh chóng, với 57% đã triển khai kế hoạch ESG, được thúc đẩy bởi áp lực từ nhà đầu tư và quy định pháp lý.

Còn doanh nghiệp tư nhân/chưa niêm yết ghi nhận có tiến bộ nhưng đang chậm lại phía sau. Chỉ 27% đã triển khai cam kết ESG, trong khi 23% vẫn chưa có kế hoạch, phản ánh sự tồn tại của những rào cản lớn hơn hoặc mức độ ưu tiên thấp hơn đối với việc thực hành ESG.

Về phía doanh nghiệp, trong nhiều năm qua, vấn đề tăng trưởng xanh và phát triển bền vững đã trở thành chiến lược ưu tiên. Dưới quan điểm của mình, ông Võ Tân Thành, Phó Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), khẳng định tăng trưởng xanh không còn là lựa chọn, mà là con đường tất yếu cho nền kinh tế Việt Nam, cho cộng đồng doanh nghiệp của chúng ta.

Khảo sát thực tế một số doanh nghiệp hiện nay, ông Nguyễn Đình Tùng - Tổng Giám đốc Vina T&T Group - cho biết doanh nghiệp này chuyển đổi 100% sang năng lượng tái tạo, dù khách hàng trên thế giới chưa yêu cầu. Sắp tới, Vina T&T đầu tư thêm mảng năng lượng sạch để thay thế năng lượng đang dùng hiện nay.

Bà Lê Thị Thúy Anh - Phó Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Dược phẩm OPC - cũng cho biết định hướng xanh, bền vững, ứng dụng chuyển đổi số đang được doanh nghiệp rất quan tâm. Hiện, OPC đã xây dựng trung tâm nghiên cứu phát triển ứng dụng công nghệ AI.

Trong bối cảnh các đô thị Việt Nam đang đối mặt với nhiều thách thức, đại diện Hội Mỹ nghệ và Chế biến gỗ TP.HCM (HAWA) cùng Hiệp hội Xây dựng và Vật liệu xây dựng TP.HCM (SACA) cũng chia sẻ Triển lãm VIBE 2025 mục tiêu chính sẽ hướng đến kiến tạo các giải pháp thiết kế xanh, bền vững. Trong đó, dự kiến có 150 doanh nghiệp tham dự với 550 gian hàng, thể hiện xu hướng bền vững đã và đang lan rộng trong ngành gỗ.

Thách thức mới liên quan đến nguồn nhân lực

Quyết liệt là vậy, thách thức lớn trong giai đoạn mới theo các bên là thiết hụt đội ngũ nhân lực am hiểu, để có thể vận hành những nhà máy theo tiêu chuẩn xanh, hệ thống máy móc công nghệ tiên tiến trên thế giới để có thể thay thế công nghệ lỗi thời gây tác động xấu đến môi trường.

“Nguồn nhân lực hiện nay cần biết tiếp cận với xu hướng mới nhất, công nghệ mới nhất”, ông Nguyễn Đình Tùng nói. Theo ông, nguồn nhân lực xanh hiện nay chưa nhiều, dù doanh nghiệp có tìm kiếm tại các viện, trường. Vì vậy, ông cho rằng việc doanh nghiệp kết nối, "đặt hàng" với các viện, trường để đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho sản xuất xanh, vận hành máy móc thiết bị hiện đại là cần thiết.

Tương tự, bà Thúy Anh cũng cho biết doanh nghiệp rất cần nguồn nhân lực bền vững, có am hiểu và khả năng vận hành thiết bị công nghệ mới nhất. Bà đánh giá, nhiều trường cũng bắt đầu quan tâm vấn đề này. OPC thường xuyên nhận được những yêu cầu từ nhà trường khi họ muốn góp ý xây dựng nội dung giảng dạy cho sinh viên và lưu ý nội dung nào doanh nghiệp đang cần.

Để giải quyết bài toán trên, nhiều doanh nghiệp đã và đang liên kết với các trường đại học, cao đẳng để đào tạo nhân lực ESG ngay trên ghế nhà trường.

Tiến sĩ Ngô Minh Đức, Hiệu trưởng Trường Đại học Quốc tế Miền Đông, nhận định: “Nếu ngay từ ghế nhà trường mà sinh viên được giáo dục và nâng cao nhận thức về phát triển bền vững thì sẽ góp phần thúc đẩy nghiên cứu và đổi mới sáng tạo. Cùng với đó, khi nhà trường vận hành và quản lý xanh bằng thực hành bền vững, giảm tác động môi trường sẽ tạo ra môi trường kết nối cộng đồng, nhất là doanh nghiệp xanh và nền kinh tế xanh, cũng là xu hướng định hình “vườn ươm” chuyển đổi xanh trong tương lai”.

Tiến sĩ Ngô Minh Đức cũng cho biết, phát triển bền vững cần sự phối hợp liên ngành, nhiều ngành với nhau, nên sinh viên của EIU ở một số khối như kỹ thuật, quản trị kinh doanh, khoa học sức khỏe… đều được nhà trường tạo điều kiện nghiên cứu và phát triển để tìm ra những giải pháp cho cộng đồng. Trong thời gian qua, nhiều sinh viên của EIU được hàng loạt doanh nghiệp ưu tiên tuyển dụng do có kiến thức và kỹ năng về phát triển bền vững và có khả năng ngoại ngữ giỏi.