Tài năng văn học trẻ người Việt giành giải Dylan Thomas

Người có nhiều giấc mơ

Nhà văn Lê Nam sinh năm 1978 tại Rạch Giá, Kiên Giang. Khi vừa được ba tháng tuổi, cậu bé Nam đã cùng gia đình rời quê hương sang định cư tại thành phố Melbourne, Australia.

Cậu bé Lê Nam đã lớn lên và được đi học như những đứa trẻ bản xứ khác. "Tôi luôn băn khoăn về nguồn gốc của mình và gặp rất nhiều khó khăn trong việc hòa nhập với bạn bè", anh kể. Dù vậy, Lê Nam đã nỗ lực không ngừng và luôn là một trong những học sinh giỏi của trường. Lê Nam đã tốt nghiệp trung học với phần thưởng là một học bổng để anh học tiếp lên đại học tại trường Đại học Melbourne.

Tại trường Đại học nổi tiếng của xứ sở kangaroo này, chàng sinh viên Lê Nam đã chọn theo học ngành Nghệ thuật và Luật. Tuy vậy, vốn là người ham mê thể thao, Lê Nam lại dành rất nhiều thời gian đầu trong trường để tham gia đá bóng. "Tôi còn một giấc mơ nữa, là trở thành cầu thủ bóng đá", anh cho biết.

Bước ngoặt khiến cho niềm đam mê văn chương thực sự trỗi dậy trong Lê Nam khi anh được tiếp xúc với những tác phẩm của các thi sĩ nổi tiếng như W.H. Auden, Alfred Tennyson, Rainer Maria Rilke... Với niềm đam mê văn học, sau khi kết thúc khóa học tại Đại học Melbourne, Lê Nam quyết định sang Mỹ để theo học Thạc sĩ ngành nghệ thuật và nghiên cứu về viết văn tai Iowa Writers' Workshop, Fine Arts Work Center ơ Provincetown, Phillips Exeter Academy, và Đại học Đông Anglia. Những ngày theo học viết văn tại Iowa Writers' Workshop đã giúp Lê Nam đi sâu vào loại hình truyện ngắn và trau dồi văn phong. "Tôi không định đọc hoặc viết truyện ngắn một cách "tử tế" cho tới khi tôi đến Mỹ. Ở đây, tôi học Thạc sĩ ngành nghệ thuật và loay hoay với một cuốn tiểu thuyết dở dang", Lê Nam nói.

Không còn thờ ơ với truyện ngắn như trước, Lê Nam dần dà hình thành nên thế mạnh của mình trong hình thức sáng tạo nghệ thuật này. Nhà văn trẻ Lê Nam đã cho ra đời hàng loạt truyện ngắn viết bằng tiếng Anh. Trong đó, có Tuyển tập truyện ngắn mang tên The Boat (Con Thuyền). Tuyển tập gồm bảy truyện ngắn với các nhân vật rất đa dạng trong thời gian và không gian khác nhau từ Iowa đến New York, Cartegena đến Hiroshima, Medellin, Columbia qua Tehran, Iran, từ Australia đến Việt Nam...

Ngoài ra, Tuyển tập còn có những tác phẩm mạnh bạo đề cập đến những đề tài như tình dục, giới đồng tính, bạo lực với cách nhìn trẻ nhưng được viết bằng một ngòi bút chắc tay, điêu luyện. "Với mỗi truyện tôi có một phương pháp viết khác nhau. Có những truyện tôi lên đề cương chặt chẽ từ đầu đến cuối. Nhưng cũng có truyện tôi thả lỏng", Lê Nam nói.

Giải thưởng cho giấc mơ văn học

Ngay khi vừa ra mắt, tuyển tập truyện ngắn này đã nhanh chóng giành được thiện cảm của giới phê bình văn học Mỹ. 8 nhà xuất bản nước ngoài đã mua bản quyền cuốn sách của Lê Nam, và danh tiếng của nhà văn trẻ người Việt này bắt đầu bay xa. Độc giả hâm mộ Lê Nam có những tên tuổi lớn như Marilynne Robinson (giáo sư khả kính của anh tại Iowa Writers' Workshop), nhà văn đoạt giải Pulitzer 2008 Junot Diaz. Sách của anh, sau khi xuất bản, đã lập tức được Michiko Kakutani - nhà phê bình nổi tiếng để mắt tới trong một bài viết trên Tạp chí uy tín The New York Times. Và Lê Nam cùng Tuyển tập truyện ngắn The Boat đã lọt vào danh sách những cây bút được đề cử để trao giải văn học Dylan Thomas.

Đây là giải thưởng văn học quốc tế dành cho các nhà văn dưới 30 tuổi viết bằng tiếng Anh. Lấy theo tên nhà thơ người xứ Wales Dylan Thomas, giải ra mắt lần đầu tiên vào năm 2004 và được trao giải hai năm một lần. Gương mặt đầu tiên nhận giải Dylan Thomas là cây bút Rachel Tresize, người xứ Wales, vào năm 2006 với Tập truyện ngắn Fresh Apples (Những quả táo xanh tuơi). Tuy còn khá mới mẻ, nhưng Dylan Thomas đã được coi là giải thưởng văn học lớn bậc nhất trong ngành Xuất bản sách thế giới.

Sau khi Tuyển tập truyện ngắn The Boat của anh đã được chọn là một trong sáu tác phẩm lọt vào vòng chung kết, giới phê bình văn học đã đánh giá nhà văn trẻ Lê Nam là ứng cử viên sáng giá cho giải Dylan Thomas năm nay. Và cây bút 29 tuổi người Việt này đã vượt qua các nhà văn đến từ Anh, Nam Phi và Ethiopia để giành được giải thưởng danh giá trên.

Con người của nhiều nền văn hoá

Theo Ban Giám khảo giải Dylan Thomas, Tuyển tập truyện ngắn The Boat của Lê Nam là tác phẩm đầu tay "vô cùng cảm động và sáng tạo". Ông Peter Florence, Chủ tịch Ban Giám khảo, ca ngợi tác giả Nam Lê là "tài năng văn học phi thường".

Một điều khiến nhà văn Lê Nam được đánh giá cao là anh đã không đơn thuần khai thác nguồn gốc Việt Nam của mình, mà đã viết như một con người của nhiều nền văn hóa. Báo Washington Post đã đánh giá Lê Nam đã "kết hợp cả truy cứu tài liệu và lồng vào những giấc mơ trong những thế giới tưởng tượng rộng lớn". Michiko Kakutani, nhà phê bình đầy ảnh hưởng của báo New York Times, đã khen Nam Lê "không chỉ viết bằng sự lão luyện, tự tin hiếm thấy ngay cả ở các nhà văn kỳ cựu mà còn thể hiện khả năng trực giác nhạy bén khi miêu tả xung đột tâm lý của những con người bỗng nhiên cảm thấy niềm tin và hy vọng của mình sụp đổ tan tác trước kỳ vọng của người thân hoặc vì sự thực tàn bạo của lịch sử".

Hiện nay, Nhà sách Nhã Nam đã mua bản quyền và đang dịch Tuyển tập truyện ngắn The Boat để cho ra mắt độc giả tại Việt Nam trong thời gian tới.

Được biết, trước khi đoạt giải văn học Dylan Thomas, nhà văn trẻ Lê Nam cũng đã được trao một số giải thưởng văn học khác. Cùng với Giải thưởng Dylan Thomas đầy danh giá, trong năm 2009 Lê Nam sẽ sang trường Đại học Đông Angelia ở Norwich (Anh) để tiếp tục nghiên cứu văn học và thực hiện những kế hoạch sáng tác mới của anh. Chúng ta sẽ cùng chờ đợi những thành công tiếp theo của tài năng văn học trẻ người Việt này.

Vũ Anh Tuấn
Theo namleonline.com và báo chí nước ngoài