Phát hiện mới: Ngồi ít hơn 8,3 tiếng/ngày giúp hạn chế bệnh chuyển hóa

Ngồi ít là chìa khóa ngăn bệnh chuyển hóa

Một nghiên cứu mới tại châu Âu cho thấy việc giảm thời gian ngồi mỗi ngày có thể cải thiện đáng kể sức khỏe chuyển hóa ở người cao tuổi, ngay cả khi họ không tập thể dục thường xuyên hay theo chế độ ăn kiêng nghiêm ngặt.

Nghiên cứu được công bố trên The Journal of Nutrition, Health and Aging đã phân tích dữ liệu của 871 người cao tuổi (từ 65 đến 79 tuổi) tại 4 quốc gia châu Âu, thông qua thiết bị đo vận động đeo trên người trong vòng một tuần.

Kết quả cho thấy thời gian ngồi trung bình chiếm tới 60% thời gian thức trong ngày của người tham gia, trong khi thời gian vận động với cường độ trung bình và cao chỉ chiếm khoảng 3%.

Điều đáng chú ý, dù chế độ ăn không quá khác biệt và không phải ai cũng đạt chuẩn vận động theo khuyến nghị (tối thiểu 150 phút mỗi tuần), nhưng chỉ riêng việc giảm thời gian ngồi xuống dưới 8,3 giờ/ngày đã giúp giảm đáng kể nguy cơ mắc hội chứng chuyển hóa.

Đây là nhóm các rối loạn như: béo bụng, huyết áp cao, rối loạn mỡ máu và kháng insulin, vốn là tiền đề dẫn đến bệnh tim mạch và tiểu đường type 2.

Nghiên cứu sử dụng một chỉ số tổng hợp để đánh giá nguy cơ hội chứng chuyển hóa (gọi là cMSy), dựa trên 5 yếu tố: vòng eo, huyết áp, mức đường huyết, chỉ số mỡ máu và kháng insulin.

Kết quả cho thấy người ngồi ít nhất trong ngày (dưới 8,3 giờ) có chỉ số chuyển hóa tốt hơn rõ rệt, bất kể họ có hoạt động thể chất đều đặn hay không.

Điều này đặc biệt có ý nghĩa với nhóm người cao tuổi ít vận động - những người vì lý do sức khỏe, tuổi tác hay hoàn cảnh không thể tập thể dục thường xuyên.

Dù không đạt chuẩn tập luyện, chỉ cần họ ngồi ít hơn, dành thời gian cho các hoạt động nhẹ như đi bộ quanh nhà, làm vườn, nấu ăn, họ vẫn có nguy cơ thấp hơn đáng kể so với nhóm ngồi nhiều.

Kết hợp tập thể dục và hạn chế ngồi là công thức tối ưu

Nghiên cứu cũng xác nhận rằng người vừa tập thể dục đúng chuẩn, vừa ngồi ít là nhóm có chỉ số sức khỏe tốt nhất.

Tuy nhiên, việc giảm thời gian ngồi mang lại lợi ích rõ rệt ngay cả khi không tập thể dục đầy đủ, cho thấy đây là yếu tố độc lập cần được chú ý trong chăm sóc sức khỏe người lớn tuổi.

Theo nhóm nghiên cứu, điểm mấu chốt là ngưỡng 8,3 giờ ngồi mỗi ngày. Dưới mức này, cơ thể vẫn duy trì được hoạt động trao đổi chất tương đối hiệu quả. Nhưng khi vượt ngưỡng, đặc biệt nếu kết hợp với lối sống ít vận động, nguy cơ mắc bệnh tăng nhanh chóng.

Dù đây không phải là nghiên cứu đầu tiên nhấn mạnh tác hại của lối sống ít vận động, nhưng nó đặc biệt đáng chú ý vì chỉ ra rằng ngồi ít - dù không tập thể dục - vẫn giúp cải thiện sức khỏe.

Ngoài ra, nghiên cứu cũng cho thấy các hoạt động thể chất nhẹ nhàng, dưới mức "tập luyện" chính thống, như đi lại nhẹ nhàng, sinh hoạt thường ngày… cũng có thể đem lại lợi ích chuyển hóa nếu thay thế cho thời gian ngồi yên.

"Việc đứng lên di chuyển đơn giản cũng đã tạo ra khác biệt. Với người cao tuổi, điều quan trọng không chỉ là tập thể dục đúng chuẩn, mà còn là tránh ngồi lâu một chỗ, kể cả khi đang xem tivi hay đọc sách", một thành viên nhóm nghiên cứu nhấn mạnh.

Các nhà khoa học cho rằng ngồi lâu nên được xem là một yếu tố nguy cơ độc lập, tương tự như huyết áp cao hay tăng mỡ máu - cần được kiểm soát bằng hành vi thay đổi lối sống hàng ngày.

Tuy nhiên, nghiên cứu này cũng có một số hạn chế. Nó không bao gồm người cao tuổi đang sống trong tình trạng yếu, sa sút trí tuệ hoặc bệnh lý nặng như tim mạch giai đoạn cuối. Do đó, kết quả phù hợp hơn với nhóm người cao tuổi còn sinh hoạt độc lập trong cộng đồng.