Vì sao phụ nữ tăng cân ở tuổi mãn kinh?

Một phụ nữ chuyển sang giai đoạn đã mãn kinh khi người đó không có kỳ kinh nào trong 12 tháng liên tục. Việc này xảy ra trong độ tuổi từ 46 đến 52. 

Các triệu chứng mãn kinh có thể bao gồm chu kỳ kinh không đều, bốc hỏa, mệt mỏi, đau ngực, đổ mồ hôi ban đêm, khô âm đạo, khó ngủ, thay đổi tâm trạng và giảm ham muốn tình dục.

Trong giai đoạn mãn kinh, biến đổi về hóc môn có thể ảnh hưởng đến cách phân bổ lượng mỡ trong cơ thể, nhưng tuổi già mới là nguyên nhân chính gây ra tăng cân đi kèm với giai đoạn mãn kinh. 

Mặc dù vậy, không phải phụ nữ nào mãn kinh cũng tăng cân. Có nhiều cách để bạn ngăn chặn việc tăng cân khi có tuổi. 

Biến đổi về hóc môn làm thay đổi phân bổ mỡ trong cơ thể. Một số vùng như bụng rất dễ bị tăng trọng lượng trong giai đoạn mãn kinh. Nguyên nhân là do những biến đổi về hóc môn, dẫn đến tỷ lệ testosterone/ estrogen tăng, làm thay đổi phân bổ mỡ cơ thể. Mông bị tiêu mỡ và dồn sang vùng bụng eo.

Nhưng biến đổi về hóc môn do mãn kinh không phải là lý do khiến bạn tăng cân, mà chính tuổi già mới là nguyên nhân thực sự. Tăng cân đi cùng với mãn kinh chỉ là “sản phẩm phụ” của tuổi già.

Khi chúng ta có tuổi, cơ thể không còn hoạt động hiệu quả như trước. Khối cơ bắt đầu giảm, đây quá trình được gọi là thiểu cơ, và mỡ bắt đầu tăng. Vì hoạt động của cơ là một trong những yếu tố quyết định cơ thể bạn trao đổi chất nhanh hay chậm, nên khi cơ yếu đi thì cơ thể bắt đầu đốt ít calo hơn trong lúc nghỉ. Điều này khiến bạn dễ bị tăng cân.

Ngoài ra, khi già đi, chúng ta có xu hướng giữ thói quen ăn uống cũ nhưng lại không tăng cường vận động. Trên thực tế, đau mỏi và tê nhức có thể làm một số người tự động giảm hoạt động.

Tất cả những yếu tố đó: giảm hoạt động, ăn uống như cũ và thay đổi thành phần cơ thể sẽ dẫn đến tăng cân. Việc này cũng xảy ra với cả nam giới, nhưng ở nam giới, nguyên nhân chỉ là do thiểu cơ. 

Mãn kinh và tăng cân đều không tốt. Do thay đổi phân bổ mỡ cơ thể và tăng số đo vòng bụng, mãn kinh cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe khác.

Cùng với mãn kinh, buồng trứng tiết ra rất ít nội tiết tố nữ estrogen và progesterone. Estrogen giúp cho mạch máu giãn ra, tức là mạch máu được nghỉ ngơi và thông thoáng, nhờ đó mà giữ được cholesterol ở mức thấp.

Không có hoặc có ít estrogen, cholesterol xấu (hay còn gọi là lipoprotein cholesterol tỷ trọng thấp hay LDL-cholesterol) bắt đầu tích tụ trong động mạch, làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch và đột quỵ.

Bạn có thể làm gì?

Tăng cân đi cùng với tuổi già không phải là điều tất yếu. Bạn có thể làm một số việc để không bị tăng cân khi có tuổi.

Tập thể dục: Kết hợp các bài tập đều đặn hàng ngày gồm các bài tập tăng cường xen lẫn các hoạt động đa dạng; cố gắng tập các bài tăng cường thể lực 2 lần/ tuần.

Tự kiểm tra cân nặng, nhưng không cần quá nhiều: cân mỗi tuần 1 lần vào cùng một thời điểm để theo dõi xu hướng trong một thời gian. Nếu ngày nào cũng cân thì kết quả lúc nặng lúc nhẹ hơn là chuyện bình thường.

Tạo những thói quen tốt: Tập cho mình có những thói quen tốt thay cho những hành vi không tốt. Ví dụ: vào buổi tối, thay vì cuộn qua màn hình các trang mạng xã hội hoặc bật TV một cách dễ dãi thờ ơ và ăn uống thỏa thích, bạn có thể làm một việc khác có ích hơn như là đọc một cuốn sách hay đi bộ.

Ăn chậm rãi: ăn uống chậm rãi, không ăn quá no, tránh vừa ăn vừa dùng thiết bị công nghệ hoặc xem TV; không bốc thức ăn vội vàng bằng tay mà dùng thìa hoặc đũa, nhai kỹ thức ăn sẽ giúp bạn giảm được lượng đồ ăn nạp vào cơ thể.

Tránh xa công nghệ: Tắt các thiết bị công nghệ để cải thiện giấc ngủ. Ánh sáng xanh từ điện thoại, máy tính bảng và các thiết bị khác báo cho não của bạn rằng đó là ban ngày chứ không phải ban đêm, vì thế cơ thể bạn sẽ có xu hướng thức chứ không ngủ hoàn toàn. 

Thiếu ngủ (dưới 6 tiếng mỗi ngày) có thể ảnh hưởng xấu đến khả năng ra quyết định đúng đắn của bạn dẫn đến việc bạn có thể có những lựa chọn không tốt cho sức khỏe, góp phần làm tăng cân.

Kiềm chế cơn thèm đồ ngọt: Nếu bạn là người ưa đồ ngọt thì tốt hơn bạn nên tránh động đến đồ ăn có nhiều đường và chất béo. Bạn có thể lựa chọn hoa quả, hạt, quả mơ khô và ăn 100% bơ chiết xuất từ các loại hạt. Những thực phẩm này giải phóng ra những hóa chất trong não mang lại cảm giác ngon miệng cũng giống như khi ăn đồ ăn nhanh và làm chúng ta có cảm giác no bụng. Bạn cũng có thể chiều chuộng thói quen ăn uống của bản thân, nhưng hãy giữ, chỉ ăn như vậy 1 lần mỗi tuần.

Phạm Hường

Theo The Conversation