Phát hiện 3 loài mới lần đầu xuất hiện ở Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Hoạt

“Với việc phát hiện Gà so (Bambusicola fytchii), chim Di xanh (Erythrura prasina) và Chích đầu nhọn phương đông (Acrocephalus orientalis) là 03 loài mới phát hiện tại Khu bảo tồn thiên nhiên (BTTN) Pù Hoạt mà chưa từng được ghi nhận ở vùng Bắc Trung Bộ, trước đây có phát hiện tại Nam Trung Bộ. Việc phát hiện mới đã bổ sung thêm 10 loài chim vào danh lục các loài chim của Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Hoạt thêm phong phú”, ông Sinh cho biết.

Theo ông Sinh, trong thời gian qua, một số công trình nghiên cứu của tổ chức Frontier-Việt Nam và Trung tâm nhiệt đới Việt - Nga mới chỉ có tính chất khảo sát, đánh giá sơ bộ bước đầu. Để đánh giá một cách đầy đủ và toàn diện về tính đa dạng khu hệ chim, năm 2019 - BQL Khu BTTN Pù Hoạt đã có đề tài khoa học nghiên cứu, đánh giá đặc điểm khu hệ chim (Aves). 

Kết nghiên cứu bước đầu đã ghi nhận bổ sung mới hết sức quan trọng cho dữ liệu khoa học về giá trị bảo tồn đa dạng sinh học nói chung và của khu hệ chim nói riêng tại Khu BTTN Pù Hoạt.

Từ kết quả điều tra, nghiên cứu cho thấy, trong số 16 bộ chim ghi nhận được ở Khu BTTN Pù Hoạt thì bộ Sẻ (Passeriformes) có số họ và số loài đa dạng nhất với 115 loài và 31 họ; tiếp đến các bộ như: bộ Sả (Coraciiformes), bộ Gõ Kiến (Piciformes), bộ Cu cu (Cuculiformes) có tính đa dạng tương đối cao. Các bộ còn lại chỉ có từ 1- 4 loài đại diện.

So với khu hệ chim của Việt Nam thì khu hệ chim ở Khu BTTN Pù Hoạt tương đối đa dạng và phong phú với 19,17 % tổng số loài; 57,95 % tổng số họ và 80 % tổng số bộ chim của khu hệ chim Việt Nam. 

“Qua đối chiếu với các danh lục các loài nguy cấp quý hiếm đã được đưa vào danh mục các sách đỏ và các Nghị định của Chính phủ ưu tiên bảo vệ thì hệ chim của Khu BTTN Pù Hoạt có 17 loài, với 170 loài, 51 họ thuộc 16 bộ. Hầu hết các loài đều được ghi nhận qua quan sát ngoài thực địa và phân tích mẫu chim thu được qua quá trình điều tra.

Từ đó có thể khẳng định được rằng cơ sở dữ liệu về tính đa dạng của các loài thuộc khu hệ chim ở Khu BTTN Pù Hoạt có cơ sở khoa học rất chắc chắn”, giám đốc Khu BTTN Pù Hoạt cho biết.

Cũng theo ông Sinh, hiện Khu BTTN Pù Hoạt có 6 loài trong danh lục đỏ IUCN (sách đỏ thế giới năm 2019), 4 loài có tên trong sách đỏ Việt Nam (2007), 14 loài trong Nghị định 06/2019/NĐ-CP và 02 loài trong Nghị định 160/2013/NĐ-CP.

Ông Sinh nhấn mạnh: “Với số loài có giá trị bảo tồn cao nêu trên cho thấy, Khu BTTN Pù Hoạt đang chứa đựng những nguồn gen chim hoang dã vô cùng quý hiếm không chỉ ở cấp quốc gia mà cả quốc tế nữa. Hầu hết các loài này đều được pháp luật Việt Nam và pháp luật quốc tế bảo vệ. Đến thời điểm này, qua điều tra, nghiên cứu đã ghi nhận và bổ sung thêm 10 loài chim vào danh lục các loài chim của Khu BTTN Pù Hoạt. Trong đó, đã ghi nhận và bổ sung 07 loài riêng cho Khu BTTN Pù Hoạt và 03 loài cho vùng Bắc Trung Bộ”. 

Với kết quả lần đầu tiên ghi nhận được 03 loài chim này trong khu vực Bắc Trung Bộ tại Khu BTTN Pù Hoạt đã khẳng định thêm giá trị đa dạng sinh học của Khu bảo tồn. Đồng thời, cũng ghi những nỗ lực cố gắng của đơn vị trong công tác bảo vệ rừng, bảo vệ đa dạng về sinh cảnh sống cho các loài động thực vật, đặc biệt các loài chim.

Ông Sinh cũng mong muốn các nhà chức trách rằng: “Với việc phát hiện 3 loài mới nói trên là dữ liệu khoa học quan trọng làm cơ sở cho việc hoạch định các chiến lược trong công tác bảo tồn đa dạng sinh học ở Khu BTTN Pù Hoạt. Mặt khác, cho thấy tiềm năng đa dạng sinh học nói chung và đa dạng của khu hệ Chim nói riêng của khu BTTN Pù Hoạt rất lớn, cần tiếp tục có những điều tra nghiên cứu thêm để bổ sung thêm những thông tin về đa dạng sinh học của Khu bảo tồn”.

Được biết, Khu BTTN Pù Hoạt một trong 3 vùng lõi của khu Dự trữ sinh quyển Miền tây Nghệ An với tổng diện tích quản lý là 85.761,43 ha rừng và đất lâm nghiệp.

Đây là khu vực còn sót lại một diện tích lớn rừng nguyên sinh ít chịu tác động của con người và được xem như là đại diện của kiểu rừng kín thường xanh mưa ẩm nhiệt đới của khu vực Bắc Trường Sơn. 

Khu BTTN Pù Hoạt được các nhà khoa học trong nước và quốc tế đánh giá là một trong những khu vực có giá trị dạng sinh học cao của vùng Bắc Trung Bộ cũng như của Việt Nam với thành phần động, thực vật phong phú, đa dạng.

Khu BTTN Pù Hoạt được thành lập tương đối muộn so với các Khu bảo tồn và Vườn quốc gia trong khu vực. Vì vậy, các thông tin và dữ liệu khoa học về đa dạng sinh học về động, thực vật đang rất thiếu và chưa có tính hệ thống.

Đặc biệt, các nghiên cứu về giá trị đa dạng của khu hệ chim tại Khu BTTN Pù Hoạt chưa được nghiên cứu nhiều. 

Nguyễn Phê