Ô nhiễm không khí gây tổn hại cho động mạch kể cả ở thanh niên khỏe mạnh

Ô nhiễm không khí được cho là nguyên nhân gây ra cái chết sớm của khoảng 40.000 người mỗi năm ở Anh, với các bệnh ở trẻ em và người già được cho là nguy cơ cao nhất. Tuy nhiên, nghiên cứu mới cho thấy những người khỏe mạnh ở độ tuổi hai mươi cũng bị tổn hại bởi các hạt này.

Tổ chức Y tế Thế giới đã cảnh báo rằng ô nhiễm không khí đang "tàn phá sức khỏe con người" với các bằng chứng khoa học ngày càng nhiều về sự nguy hiểm này.

Chính phủ Anh đã bị kiện ra tòa vì thất bại trong việc duy trì các mức trong giới hạn của Liên minh châu Âu, mà các nhà khoa học đã cảnh báo là Chính phủ không thực sự đủ cứng rắn để bảo vệ người dân.

Nghiên cứu về ảnh hưởng của ô nhiễm không khí đối với sức khỏe con người thường được thực hiện bằng cách so sánh chất lượng không khí với sức khỏe của người dân địa phương.

Trong nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí Circulation Research , một nhóm 72 người có độ tuổi trung bình là 23, từ thành phố Provo ở Utah, đã cung cấp các mẫu máu vào các mùa đông năm 2013, 2014 và 2015.

Khi ô nhiễm không khí tăng lên, các nhà khoa học nhận thấy số lượng các mảnh vỡ tế bào chết trong máu của họ tăng lên.

Các nhà khoa học không chắc chắn liệu các hạt rất nhỏ có đường kính dưới 2,5 micromet (PM2.5), mà đã được biết đến, có thể đi vào máu hoặc chúng có làm tổn hại phổi, mà sau đó gây ra hiệu ứng dây chuyền không.

Nhưng một trong những nhà nghiên cứu, giáo sư Aruni Bhatnagar, chuyên gia trong lĩnh vực tim mạch tại Đại học Louisville, cho biết dường như có một ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe của người trẻ.

"Những phát hiện này cho thấy sống trong môi trường bị ô nhiễm có thể thúc đẩy sự phát triển của bệnh cao huyết áp, bệnh tim, đột quỵ lan tỏa mạnh hơn và ở giai đoạn sớm hơn so với suy nghĩ trước đây," ông nói.

"Mặc dù chúng ta đã biết rằng tình trạng ô nhiễm không khí có thể gây ra các cơn đau tim hoặc đột quỵ ở những người mẫn cảm, có nguy cơ cao, phát hiện này cũng có thể ảnh hưởng thậm chí đến những người dường như khỏe mạnh, cho thấy mức ô nhiễm không khí gia tăng là mối quan tâm của tất cả chúng ta, không chỉ của người bệnh hoặc người già".

Ngoài việc gây tổn hại cho niêm mạc của các mạch máu, các hạt này cũng "liên quan đáng kể" đến sự gia tăng các tế bào miễn dịch, chẳng hạn như các tế bào T sát thủ, trong cơ thể.

Nồng độ của protein hạn chế sự phát triển của các mạch máu cũng tăng lên.

Bình luận về nghiên cứu, Giáo sư Robert Maynard, cựu lãnh đạo ban phụ trách về ô nhiễm không khí và tiếng ồn của Cơ quan bảo vệ sức khỏe của Anh, nói với The Independent trong một email rằng nghiên cứu đã cho thấy cơ chế mà ô nhiễm không khí có thể gây bệnh cho con người.

"Nghiên cứu này cho thấy việc tiếp xúc với các hạt mịn làm thay đổi hoạt động của các tế bào, các tế bào nội mô lót các mạch máu", ông nói.

"Sự thay đổi hoạt động này bao gồm việc phát tán các yếu tố hóa học có thể ảnh hưởng đến sự đông máu và hoạt động của các tế bào nội mô khác.

"Nghiên cứu này gia tăng thêm sức nặng vốn đã đáng kể của bằng chứng cho rằng việc tiếp xúc với ô nhiễm không khí dạng hạt có thể ảnh hưởng đến hệ tim mạch."

Giáo sư Jeremy Pearson, phó giám đốc y khoa tại British Heart Foundation (BHF), cho biết: "Ô nhiễm không khí làm tăng cơn đau tim và nguy cơ đột quỵ cả ngắn hạn và dài hạn. Các hạt mịn được gọi là PM2.5 là đặc biệt nguy hiểm nhưng chúng ta vẫn chưa hiểu đầy đủ cơ chế mà chúng làm tăng nguy cơ.”

"Nghiên cứu này cung cấp bằng chứng xác đáng cho thấy các hạt gây tổn hại trực tiếp cho các tế bào lót các mạch máu và thúc đẩy quá trình bị bệnh.

"Một điều rất quan trọng là tổn hại này được nhận thấy ở thanh niên khỏe mạnh sau khi tiếp xúc ngắn hạn, cho thấy ô nhiễm không khí là một yếu tố góp phần trực tiếp vào sự phát triển của bệnh tim và bệnh của hệ tuần hoàn."

BHF bổ sung thêm "việc cộng tác với chính quyền trên khắp nước Anh là rất hữu ích để làm tất cả mọi thứ có thể nhằm đáp ứng các mục tiêu của Ủy ban châu Âu cải thiện chất lượng không khí".

Linh Trang (Theo Independent)