Ai phát minh ra bóng đèn? Khoa học: "Không phải Edison"

Không quá lời khi nói rằng bóng đèn sợi đốt đã thay đổi nền văn minh nhân loại. Với sự ra đời của phát minh này, con người lần đầu tiên đã có thể nhìn trong màn đêm mà không dùng tới lửa.

Theo lịch sử ghi chép, nhà phát minh người Mỹ, Thomas Edison, là người có bằng sáng chế sớm nhất cho bóng đèn sợi đốt, được công bố vào năm 1879.

Tuy nhiên cho đến nay, một số nhà sử học và nhà khoa học vẫn lập luận rằng việc dồn hết "công trạng" cho Edison là một nhận định quá đơn giản, hay nói cách khác là chưa hoàn toàn chính xác. Thay vào đó, họ cho rằng bóng đèn thật ra là một trong một những chuỗi dài các phát minh tương tự.

Tiền thân của bóng đèn điện

Vào đầu thế kỷ 19, nhà phát minh người Ý Alessandro Volta đã đi tiên phong trong các khái niệm điều khiển dòng điện, mà đỉnh cao là dụng cụ có tên Voltaic Pile (tạm dịch: "cọc điện áp") - hoạt động giống như một cục pin.

Phát minh đã truyền cảm hứng cho nhà hóa học người Anh Humphry Davy để ông thiết kế một loại pin của riêng mình, và sử dụng nó để cung cấp năng lượng cho đèn hồ quang.

Nói về đèn hồ quang, đây mới thực sự là thiết bị chiếu sáng đầu tiên trong lịch sử, khi nó được ra mắt vào năm 1806 - sớm hơn phát minh của Edison tới 7 thập kỷ.

Thế nhưng, vấn đề của đèn hồ quang là nó tồn tại quá nhiều nhược điểm, như độ sáng quá lớn, khó điều khiển, yêu cầu dòng điện cao và rất nhanh hết pin.

Phát minh này khi ấy được sử dụng để làm đèn đường, và lại hiếm khi hoạt động như một thiết bị chiếu sáng trong nhà.

Vào năm 1835, nhà sáng chế người Scotland James Bowman Lindsay đã giới thiệu bóng đèn dùng sợi dây tóc bằng đồng đầu tiên trên thế giới. Kế đến, Warren de la Rue - một nhà khoa học người Anh đã sử dụng bạch kim làm chất liệu của dây tóc.

Như vậy có thể thấy rằng trước Edison, rất nhiều các nhà sáng chế đã nhen nhóm ý tưởng với bóng đèn điện, dù họ không thực sự thành công với những phát minh của mình.

Bước đột phá của Edison

Không phải là người đầu tiên, song Edison lại là nhà phát minh được nhớ đến nhiều hơn cả. Đó là bởi ông đã thành công đưa được sáng chế của mình vào cuộc sống của mỗi người dân.

Vào tháng 1/1879, tại phòng thí nghiệm của mình tại Menlo Park, New Jersey, Thomas Edison đã lần đầu tiên chế tạo thành công bóng đèn sợi đốt, với việc sử dụng dòng điện đi qua sợi dây tóc mỏng bằng bạch kim, đặt trong một bóng thủy tinh hút chân không để chống oxy hóa.

Lúc bấy giờ, bóng đèn của Edison phát sáng được hơn 14 giờ, lập kỷ lục, và nhanh chóng được cấp bằng sáng chế.

Robert Friedel, giáo sư danh dự về lịch sử tại Đại học Maryland-College Park nhấn mạnh rằng chính sự chú tâm của Edison về tính thực tiễn đã giúp ông đạt được thành quả mà những nhà phát minh trước đó không có được.

"Edison có thể không phải là người đầu tiên đưa ra ý tưởng, nhưng ông chính là người đưa phát minh của mình vào đời sống sớm nhất. Đó chính là yếu tố mà nhà phát minh hướng đến", Friedel nhận xét.