Tranh luận học sinh sử dụng điện thoại trong lớp: Cơ hội hay nguy cơ?

Hoài Nam (ghi)

(Dân trí) - Việc học sinh có thể sử dụng điện thoại trong lớp phục vụ cho việc học kéo theo nhiều tranh cãi. Mở thêm không gian dạy học trong lớp cho thầy trò nhưng không phải là không có nguy cơ.

Thông tư 32/2002 của Bộ GD&ĐT ở phần “các hành vi học sinh (HS) không được làm” ghi rõ: Sử dụng điện thoại di động, các thiết bị khác khi đang học tập trên lớp không phục vụ cho việc học tập và không được giáo viên (GV) cho phép.

Nội dung này được hiểu, HS có thể sử dụng điện thoại di động trên lớp để phục vụ cho việc học khi được GV cho phép. Đây có thể xem là bước tiến nhằm phát huy mặt tích cực của công nghệ, tạo cho thầy trò thêm không gian, hình thức trong dạy học.

Tranh luận học sinh sử dụng điện thoại trong lớp:  Cơ hội hay nguy cơ? - 1

Học sinh lớp 12, Trường THPT Trần Hữu Trang, TPHCM làm bài kiểm tra trên điện thoại 

Việc HS có thể sử dụng điện thoại trong lớp vừa là cơ hội nhưng không phải là không tiềm ẩn các nguy cơ. Không ít người phản đối, không đồng tình với việc cho HS sử dụng điện thoại trong lớp. 

ThS Nguyễn Hồ Thụy Anh, Giảng viên Trường Phát triển Tài năng và Tính cách John Robert Powers:  Để làm chủ công nghệ, trước hết trẻ phải có khả năng độc lập, tự điều chỉnh, kỷ luật 

Năm 2010, Steve Job tung Ipad ra thị trường với mô tả đây là một sản phẩm công nghệ tuyệt vời. 

Nhưng trong một bài phỏng vấn, khi được hỏi, chắc các con ông phải thích Ipad lắm? Steve Job đã trả lời: Bọn trẻ vẫn chưa sử dụng Ipad. Chúng tôi giới hạn việc bọn trẻ sử dụng công nghệ khi ở nhà!

Tranh luận học sinh sử dụng điện thoại trong lớp:  Cơ hội hay nguy cơ? - 2

ThS Nguyễn Hồ Thụy Anh 

Waldorf school of the Peninsula gần thung lũng Sillicon, trường liên cấp có học phí từ 22.000 - 44.000 USD/năm không cho phép học sinh sử dụng laptop, ipad, smartphone cho tới lớp 8. 75% HS của trường này có bố mẹ rất am hiểu và đang làm cho các tập đoàn công nghệ cao tại thung lũng Sillicon.

Nguy hiểm nhất cho trẻ trong độ tuổi vị thành niên khi sử dụng cellphone là gì? Hãy tưởng tượng, một đưa trẻ với một chiếc điện thoại di động, nó bắt đầu bằng lướt facebook, hết Facebook thì có ngay Instgram, Tiktok, Youtube, tin tức mời gọi. Tắm chìm vào thế giới đủ mọi tin tức thượng vàng hạ cám, tin tức hấp dẫn về Khá Bảnh, hôm nay Ngọc trinh mặc trang phục gì... Trẻ trượt dài trong rừng thông tin, lướt hết trang này đến trang kia, hết sử dụng app này đến app khác .  

Có đôi lúc trẻ bắt đầu bằng một nhiệm vụ rất cụ thể truy tìm thông tin để phục vụ mục đích học tập. Và trong quá trình tìm này, trẻ bắt gặp những thông tin gây tò mò, cuốn hút sự chú ý và trẻ lướt vào trong rừng thông tin đó, dần quên mất mục tiêu ban đầu.

Đó là chưa kể những thông tin kiểu như “không dành cho trẻ con dưới 18 tuổi”, những thông tin gây ức chế, tạo cảm giác bùng nổ, những thông tin tạo hiệu ứng đám đông tiêu cực.

Cellphone cuốn trẻ vào việc sử dụng công nghệ mà dần quên hết mọi thứ xung quanh.

Cellphone không như laptop, gấp máy tính lại là dứt, là ngưng sử dụng; càng không giống như đọc sách, gấp trang sách lại là thôi. 

Cellphone không có dấu hiệu ngừng. Cellphone có thể biến trẻ từ người chủ sử dụng công nghệ thành người nô lệ cho công nghệ. Để luôn là người làm chủ công nghệ thông tin, trẻ phải chủ động tạo ra dấu hiệu ngưng . 

Để làm được điều này, người sử dụng cellphone phải rất độc lập, phải có khả năng tự điều chỉnh, tự kỷ luật bản thân.

Trong một nền giáo dục một chiều, ít phản biện, ít có những bài học về việc phát triển bản thân, hy vọng trẻ phải độc lập, phải có khả năng tự điều chỉnh, phải tự kỷ luật bản thân để tạo ra dấu hiệu ngừng, để dứt

"Khi giáo dục còn mang tính một chiều, trao cellphone cho những học sinh dưới 18 tuổi sử dụng ngay trong nhà trường chỉ là tạo thêm nhiều cơ hội để chúng thành nô lệ cho công nghệ", ThS Nguyễn Hồ Thụy Anh

chúng ra khỏi việc sử dụng cellphone là điều không khả thi.

Ta trao trách nhiệm cho thầy cô, thầy cô sẽ là những cá nhân giúp trẻ tạo dấu hiệu ngừng. 

Lại một lần nữa, ta làm gánh nặng dạy dỗ nặng nề hơn với thầy cô; bởi chưa kịp hiểu, chưa kịp ngấm, vẫn còn loay hoay với việc chuyển đổi dạy học theo kiểu truyền thống sang “ dạy học theo kiểu phát triển năng lực “ trong một lớp gần 50 học sinh, lại gánh thêm nhiệm vụ canh chừng xem trẻ có xài cellphone đúng chỗ, đúng thời điểm không. Mà khi HS cấp 3 mê cellphone, chúng có hàng trăm hàng ngàn cách để qua mặt thầy cô.

Khi một nền giáo dục còn mang tính một chiều, trao cellphone cho những học sinh dưới 18 tuổi sử dụng ngay trong nhà trường chỉ là tạo thêm nhiều cơ hội để chúng thành nô lệ cho công nghệ.

Tôi phản đối việc cho học sinh sử dụng điện thoại di động trong nhà trường!

Thầy Nguyễn Viết Đăng Du, Giáo viên Trường THPT Lê Quý Đôn, TPHCM: Chẳng lẽ sắm smartphone con chỉ để gọi điện cho ba má?

 Tôi đã cho học sinh sử dụng điện thoại với mục đích học tập từ hai năm trước. Các em sử dụng để thảo luận khi học theo dự án, dùng làm bài tập và kiểm tra khi dùng Google biểu mẫu...

Rõ ràng, Bộ chỉ cho sử dụng điện thoại cho mục đích học tập chứ không phải cho học sinh xài điện thoại để chát chít, chơi game... nên theo tôi, không có gì phải "xoắn".

Tranh luận học sinh sử dụng điện thoại trong lớp:  Cơ hội hay nguy cơ? - 3

Thầy Nguyễn Viết Đăng Du (bên trái)

Cũng như mọi thứ khác, sử dụng điện thoại sẽ có này có kia, có cái được và chưa được. Bộ cho sử dụng điện thoại cho mục đích học tập có nghĩa là muốn hướng HS đến khía cạnh tốt của công nghệ.

Sử dụng IT trong học tập là xu thế tất yếu của giáo dục trong tương lai, bạn không muốn thì con bạn cũng phải dùng. Còn sắm điện thoại cho con xong rồi nói chỉ để con gọi điện cho ba má thôi thì nực cười lắm!

Hơn nữa, chúng ta quên một điều, muốn dùng điện thoại để online thì phải có mạng hoặc 3G. Mạng nhà trường thì GV còn vào không được nói gì đến học sinh. Còn dùng 3G để chơi game online thì chắc phải con nhà đại gia. 

ThS Phạm Phúc Thịnh, Tổng hiệu trưởng trường Tuệ Đức, TPHCM: Cần đọc kỹ trước khi tranh luận 

Thầy nhiều ý kiến rần rần, xôn xao về việc "Bộ cho phép HS sử dụng điện thoại di động trong lớp học", tôi đã đọc đi đọc lại thông tư 32/2020 của Bộ. 

Điều 37.4 nói rõ, HS không được sử dụng điện thoại di động, các thiết bị khác khi đang học tập trên lớp không phục vụ cho việc học tập và không được GV cho phép. 

Tranh luận học sinh sử dụng điện thoại trong lớp:  Cơ hội hay nguy cơ? - 4

ThS Phạm Phúc Thịnh 

Hãy đọc kỹ văn bản trước khi tranh luận, nếu không cả những ý tưởng hay cũng bị "uýnh" tơi tả thì rất khó phát triển. 

Đây là một quy định rất hay của Bộ GD&ĐT khi ghi rõ "khi không được GV cho phép". Điều này giúp GV có quyền cho HS sử dụng các thiết bị công nghệ để thực hiện công việc theo yêu cầu của GV. Sau khi thực hiện xong thì phải nộp lại trên bàn GV mà không hề sai với quy chế.

Về lo lắng tăng độ nghiện game, GV không kiểm soát được, HS sẽ làm việc khác... là lo lắng theo hướng tiêu cực. 

Tranh luận học sinh sử dụng điện thoại trong lớp:  Cơ hội hay nguy cơ? - 5

Học trò tại trường thầy Thịnh học trên điện thoại, Ipad

Khi sử dụng công nghệ cho việc học, thách thức đủ lớn và hấp dẫn với các nhóm, HS chia nhau sử dụng công nghệ để giải quyết vấn đề thì em nào có thể lên mạng làm việc riêng? Việc thực hiện các thiết bị thông minh thường được thực hiện theo nhóm nên không nhất thiết mỗi em một thiết bị. 

Tư tưởng không quản được thì cấm ăn sâu, nên phải chăng, khi được "cởi trói" nhiều người lại lo ngại việc thiếu an toàn. 

Kinh nghiệm về việc cho HS sử dụng điện thoại phục vụ cho việc học:
1. HS được phép mang điện thoại đến trường
2. Đầu giờ học, HS sẽ đặt điện thoại của mình vào chiếc hộp trên bàn GV.
3. Khi cần sử dụng, mỗi nhóm HS sẽ được lấy 1 chiếc điện thoại của nhóm trong hộp đó ra sử dụng (trả lời câu hỏi, tra cứu thông tin, bình chọn gì đó ...),  sẽ có tầm 10 cái điện thoại sử dụng trong lớp (lớp 50HS). Việc sử dụng phải được công khai, và điện thoại được đặt trên bàn, trong tâm quan sát của GV và các bạn khác.
4. Sau khi hoàn thành công việc, các nhóm mang điện thoại trả lại hộp trên bàn GV.

ThS Phạm Phúc Thịnh