Thầy giáo làng say mê “truyền lửa” văn hóa đọc cho học sinh

Âm thầm gây dựng những “tủ sách lớp học”

Thầy giáo Bùi Văn Đông (SN 1962), quê ở làng Nộn Khê, xã Yên Từ, huyện Yên Mô (Ninh Bình). Trước khi về công tác tại Phòng GD&ĐT huyện Yên Mô năm 2008, thầy Đông là giáo viên dạy môn Toán, công tác từ năm 1984 và kinh qua nhiều công việc từ giảng dạy đến quản lý tại các trường THCS trên địa bàn.

Ngày nhỏ, cậu học trò Bùi Văn Đông rất thích đọc sách, nhưng vì gia đình không có điều kiện nên phải sang đọc nhờ nhà bác họ. Nhờ việc đọc mà Đông học hỏi và đạt được nhiều giải thưởng. Niềm vui nhất của cậu học trò Đông lúc bấy giờ là cứ mỗi lần đạt giải học sinh giỏi thì lại được tặng một cuốn sách. Từ đó lại càng kích thích và làm Đông ham học, say mê đọc sách hơn.

Khi lên học cấp 3, đại học, rồi sau này ra trường làm giáo viên, lúc nào chàng trai trẻ Bùi Văn Đông cũng luôn dành tiền để mua những cuốn sách yêu thích về đọc. Có niềm yêu sách đặc biệt, thầy Đông luôn ấp ủ làm sao để truyền được văn hóa đọc cho những người xung quanh mình, nhất là thế hệ học sinh đang mất dần văn hóa đọc sách bởi các trò chơi trên mạng. Vì thế, cứ mỗi lần có sách hay, thầy lại mang đi tặng.

Thầy Đông luôn ấp ủ sẽ lập ra những tủ sách lớp học và tủ sách gia đình để truyền cảm hứng đọc cho nhiều người. “Cách đây hơn một năm, trong lần đi công tác đến trường THCS xã Yên Đồng, thấy các em học sinh ở đây rất ham đọc sách. Tôi hứa, đầu năm học sẽ tặng sách cho các em. Đúng năm học mới 2018 - 2019, tôi bỏ tiền túi mua hơn 1 triệu đồng tiền sách và mang tặng các em học sinh nhà trường” - thầy Đông nhớ lại.

Từ trường THCS Yên Đồng, thầy Đông cứ âm thầm, lặng lẽ truyền văn hóa đọc đến các thầy cô giáo, rồi các em học sinh toàn huyện. Tủ sách lớp học của thầy Đông nhem nhóm từ trường THCS Yên Đồng bắt đầu được lan rộng ra nhiều trường trên địa bàn. Đến nay, sau hơn một năm thực hiện, với 3 đợt triển khai, thầy cùng các nhà trường đã thực hiện được 302 “tủ sách lớp học” ở 13 trường THCS, 10 trường Tiểu học và 18 trường Mầm non trên địa bàn. Ngoài ra, thầy còn thực hiện tủ sách nhỏ lẻ ở nhiều trường, tùy theo nhu cầu của các trường khác nhau.

Về kinh phí thực hiện “tủ sách lớp học”, thầy Đông cho hay, ban đầu việc làm này thầy hoàn toàn chủ động. Sau đó, thầy nhận được sự ủng hộ nhiệt tình từ các nhà trường, giáo viên, học sinh, các bậc phụ huynh vì mọi người đều hiểu được giá trị to lớn của việc đọc sách. Việc nâng cao văn hóa đọc là cốt lõi của giáo dục, không chỉ nâng cao trí thức mà còn giúp xã hội ngày càng tiến bộ và phát triển hơn. Vì thế các tủ sách lớp học sau này được thực hiện xã hội hóa, thầy Đông chỉ là người “truyền lửa” và góp phần ít đầu sách cho các tủ sách này.

“Mỗi tủ sách ở các lớp học sẽ có từ 30 đến 40 đầu sách khác nhau. Một tủ sách ít đầu sách nhưng học sinh vẫn được đọc nhiều sách khác nhau do các cuốn sách ở các lớp không giống nhau. Vì thế, theo thời gian, những cuốn sách ở các lớp học lại có sự quay vòng để học sinh không nhàm chán” - thầy Đông tâm sự.

Về cách quản lý sách ở từng lớp, thầy Đông cho hay, mỗi lớp sẽ có một cuốn sổ nhập sách, sổ mượn sách và cuốn ghi cảm nhận về từng cuốn sách sau khi đọc. Những cuốn sổ này do lớp trưởng phụ trách. Để kích thích văn hóa đọc, thầy Đông cùng các nhà trường thường xuyên thực hiện hướng dẫn đọc sách. Tổ chức hoạt động “khuyến đọc” gắn với các cuộc thi như: thi giới thiệu sách, thi viết cảm nhận về sách, diễn tiểu phẩm theo sách…

Ngoài ra, thầy Đông cũng luôn phối hợp với các tác giả, dịch giả, nhà xuất bản nổi tiếng tổ chức các sự kiện tặng sách, giao lưu để hoạt động khuyến đọc được nhân rộng tại các nhà trường có “tủ sách lớp học” như: các sự kiện tặng sách “Đi tìm triết lý giáo dục Việt Nam”, “Người mẹ tốt”, “Môn Sử không chán như em tưởng”; tổ chức cho những học sinh ham đọc sách trong huyện đi trải nghiệm không gian văn hóa sách ở Hà Nội…

Tủ sách gia đình 2.000 cuốn phục vụ miễn phí

Sau nhiều năm ấp ủ, đúng Ngày sách Việt Nam năm nay (21/4/2018), thầy giáo Bùi Văn Đông chính thức khai trương “Tủ sách gia đình”, phục vụ miễn phí cho các em học sinh và người dân địa phương. Hiện nay, tủ sách của gia đình thầy Đông có hơn 2.000 đầu sách với nhiều loại sách khác nhau như: sách học sinh, sách tri thức khoa học giáo dục, sách lịch sử, văn học, tiếng anh, sách cho các bà mẹ và trẻ em… Nhiều nhất là sách học sinh, chiếm 50%.

Thầy Đông chia sẻ, sở dĩ sách học sinh nhiều là vì lượng độc giả đến với tủ sách gia đình đông nhất là các em học sinh ở các cấp học. Sách học sinh có nhiều loại để các em bổ sung kiến thức, nâng cao kỹ năng sống, yêu thiên nhiên và khoa học… Đối với sách chuyên các môn học rất ít, vì ở trường các em đã có các loại sách này.

Tủ sách gia đình thầy Đông cũng có đa dạng các loại sách cho bà mẹ, trẻ em, sách tri thức khoa học giáo dục… Những cuốn sách này được thầy gom góp, chắt lọc từ nhiều năm, nhiều nguồn khác nhau. Trước khi được đánh mã số, đưa lên giá sách phục vụ bạn đọc, thầy đều đọc hết từng cuốn và nghiên cứu kỹ xem sách có ý nghĩa hay không rồi mới cho người khác đọc.

Sau nhiều tháng hoạt động, đến nay “tủ sách gia đình” đã có 10.000 lượt mượn sách và có hàng trăm độc giả thường xuyên. Độc giả nhỏ tuổi nhất là các em học sinh mới biết đọc, đến những người phụ nữ, người già cao tuổi… Những tháng hè, thầy Đông mở cửa tủ sách cả ngày để tiếp đón độc giả. Vào năm học, tủ sách chỉ mở cửa ngày vào thứ 7 và chủ nhật. Các em học sinh, người dân khi đến đọc và mượn sách được thầy Đông tận tình hướng dẫn cách chọn sách đọc sao cho phù hợp với lứa tuổi, cách thưởng sách sao cho hiệu quả.

Em Nguyễn Thị Thùy, học sinh lớp 12A, trường THPT Yên Mô A chia sẻ: “Mỗi khi có thời gian em lại đến tủ sách nhà thầy Đông, dù nhà cách xa 4km. Đến đây, em không chỉ được tự do đọc và mượn sách mà còn được thầy hướng dẫn đọc sách đúng cách, đọc cuốn sách có ý nghĩa phù hợp. Từ ngày có tủ sách nhà thầy Đông em ngày càng ham đọc sách và hiểu biết thêm nhiều kiến thức hơn”.

“Tôi có dự định, ít năm nữa khi về hưu sẽ mở rộng tủ sách gia đình lớn hơn để được phục vụ mọi người nhiều hơn. Khi đó, tôi cũng có thời gian để được chia sẻ với các độc giả đến với tủ sách gia đình mình nhiều hơn” - thầy Đông tâm sự.

Thái Bá