Tang Meijie và câu chuyện về đổi mới giáo dục

Ngôi sao của trường Harvard

Ngay từ khi còn là một học sinh trung học ở Thượng Hải, Meijie đã là một học sinh rất dũng cảm, dám chống lại các chương trình hoặc chính sách giáo dục không hợp lý và tự tìm ra hướng đi cho mình, cô nuôi hi vọng một ngày nào đó chính cô sẽ làm thay đổi nền giáo dục Trung Quốc.

Trong suốt những năm học phổ thông, Meijie phải học theo các phương pháp dạy học truyền thống, nghĩa là giáo viên luôn đóng vai trò chủ đạo còn học sinh đến lớp ngồi thành từng hàng và là những “con mọt sách thụ động”. Nhưng bố mẹ Meijie cho rằng phương pháp này không phải là phương pháp tối ưu nhất và ông bà đã tìm mọi cách giúp con mình tự trang bị một cách học khác hẳn các học sinh khác.

Lên 9 tuổi Meijjie trở thành một HS xuất sắc khi chỉ mất 3 năm để hoàn thành chương trình học cấp 2 và được đặc cách học chương trình phổ thông, trong khi những HS khác luôn phải bù đầu với những kì thi hóc búa. Cô cũng được phó thủ tướng Li trao tặng bằng khen cho HS xuất sắc nhất Trung Quốc thời bấy giờ.

Meijie học phổ thông ở những năm cuối thập kỉ 90 tại một trường điểm ở Thượng Hải. Đây là ngôi trường chỉ dành riêng cho những HS ưu tú nhất và vào thời điểm đó Thượng Hải chính là nơi hội tụ của những nhân tài.

Vào mùa năm 2005, khi mới đặt chân đến Harvard, Meijie đã đặt ra mục tiên học tập cho mình. Cô cố gắng thực hiện phương pháp tự học, tự nghiên cứu để trang bị kiến thức cho bản thân mình. Cô lao vào xây dựng một chương trình trao đổi kiến thức giữa các sinh viên trong mùa hè có tên Hội nghị những nhà lãnh đạo trẻ Trung Quốc, gọi tắt là Hsylc.

Trả lời cho câu hỏi: “Nếu bạn có thể làm một việc để thay đổi thế giới thì bạn sẽ làm việc gì?” Meijie nói: “Tôi muốn cải cách nền giáo dục Trung Quốc”. Câu trả lời này đã gây chấn động toàn Trung Quốc, tạo thêm động lực giúp người Trung Quốc cố gắng để khôi phục, cải tạo nền giáo dục phổ thông và đại học nhằm bắt kịp với sự phát triển của xã hội hiện đại.

Cho đến thời điểm này, những kinh nghiệm của Meijie đã thực sự giúp ích rất nhiều cho công cuộc cái cách nền giáo dục Trung Quốc. Năm 2001, chính phủ tiến hành cải cách chương trình sách giáo khoa, các trường tư thục dần thu hút được nhiều học sinh hơn với phương châm đặt ra là “ phải đặt HS ở vị trí trung tâm của việc dạy và học và dạy học phải tập trung chú ý bồi dưỡng óc sáng tạo cho các em”.

Một lớp học ở Trung Quốc.

Ngay từ khi còn là sinh viên năm thứ nhất trường ĐH Harvard, Meijie đã cố gắng rất nhiều để theo đuổi “niềm đam mê” học tập của mình ở một môi trường học mà Trung Quốc không có được.

Cô nhận thấy rằng nếu Trung Quốc muốn có một nền giáo dục tiến tiến hơn thì không còn cách nào khác là phải tiến hành cải cách. Hội nghị dành cho những nhà lãnh đạo trẻ Trung Quốc Hsylc tập trung thảo luận xoay quanh chủ đề nền giáo dục của Trung Quốc tất yếu phải được sửa đổi nhưng sửa đổi phải giữ được những điểm mạnh vốn có đồng thời phải tiếp thu các phương pháp giáo dục tiên tiến từ các nước phương Tây.

Sau khi hội nghị Hsylc kết thúc, nền giáo dục Trung Quốc đã bắt đầu đi vào cải cách. Chính phủ cũng đã bắt đầu chú ý hơn đến việc phát triển các tài năng tương lai cho đất nước.

Meijie đã cố gắng để làm cho mọi người hiểu rằng, không phải ai vào được cổng trường Harvard cũng thật sự tài giỏi, cái chính là bạn phải biết cách để tự trang bị kiến thức cho mình và quan trọng hơn là không nhụt chí trước những khó khăn. Cách học hiệu quả của những sinh viên Harvard là “hãy cứ lắng nghe và tham gia đóng góp ý kiến bất cứ khi nào có cơ hội”.

Hiện nay, rất nhiều trường ĐH ở Trung Quốc đang tiến hành đào tạo một số chuyên ngành chỉ có riêng ở ĐH Harvard với phương pháp học cũng… “rất Harvard”. Thế hệ trẻ Trung Quốc bây giờ đã biết sống độc lập hơn trước. Họ biết cách thay đổi để phù hợp với mọi hoàn cảnh, đối mặt với khó khăn, thử thách. Và thực tế thì nền giáo dục Trung Quốc cũng đang có rất nhiều đổi mới cả về chương trình và giá trị bằng cấp.

Tuy mới là sinh viên năm thứ 2 nhưng trong đầu Meijie luôn đầy ắp kế hoạch để chấm dứt hiện tượng tiêu cực trong ngành giáo dục Trung Quốc.

Meijie vẫn không ngừng nghĩ về những ưu, nhược điểm của nền giáo dục Trung Quốc. Cô mong muốn sau khi học xong sẽ trở về nước và thiết kế lại chương trình dạy tiếng Anh cho người Trung Quốc. Meijie xứng đáng được xem là một hình mẫu lý tưởng của một sinh viên kỉ nguyên mới, cô đang cố gắng hết sức để học hỏi, làm việc có ích và thực hiện những giấc mơ của mình. 

Lê Hà
(Lược dịch từ The New York Times)