Sinh viên đánh giá thầy: Không cẩn trọng sẽ dẫn tới hậu quả…

Thứ ba, 22/12/2009 - 11:18

(Dân trí)- "Khó khăn lớn nhất vẫn là tập quán, nếp suy nghĩ đã ăn sâu vào tiềm thức người dân - người thầy là bậc bề trên không ai được “đụng đến”, được mọi người trong xã hội tôn kính, ai "chạm" đến thầy giáo sẽ bị cả xã hội lên án…".

GS Trần Hữu Nghị, Hiệu trưởng trường ĐH DL Hải Phòng cho biết như vậy về vấn đề "Sinh viên đánh giá Giảng viên" mà Bộ GD-ĐT đang thực hiện thí điểm và sẽ triển khai ở các trường ĐH, CĐ trong năm học tới.

Bắt đầu từ năm học tới, Bộ GD-ĐT sẽ áp dụng chính thức quy định sinh viên đánh giá giảng viên nhằm nâng cao chất lượng giáo dục đại học. Theo giáo sư, việc đánh giá này có thuận lợi và khó khăn gì?

Tôi tin rằng việc Bộ GD-ĐT dùng giải pháp sinh viên đánh giá giảng viên nhằm nâng cao chất lượng giáo dục Đại học sẽ được xã hội ủng hộ, các cán bộ quản lí, phụ huynh sinh viên, các doanh nghiệp sử dụng lao động cũng như sinh viên đồng tình.

Nhưng để cho mọi người, kể cả giảng viên cũng như mọi lực lượng của xã hội không thấy mất đi nếp sống văn hóa lâu đời của cha ông ta để lại là “tôn sư trọng đạo” thì không nên dùng những từ: "trò đánh giá thầy" hay "trò cho điểm thầy", "trò nhận xét thầy" mà nên dùng những từ ngữ mềm mại hơn mà vẫn thể hiện được bản chất, mục đích của việc làm này, đồng thời không gây nên sự phản cảm trong cách nghĩ của mọi người như: "đóng góp của sinh viên về công tác giảng dạy cuả giảng viên’", hoặc "lấy ý kiến phản hồi của sinh viên về công tác giảng dạy của giảng viên". Điều đó tạo nên sự đồng thuận của xã hội lớn hơn.

Khó khăn lớn nhất vẫn là tập quán, nếp suy nghĩ đã ăn sâu vào tiềm thức người dân - người thầy là bậc bề trên không ai được “đụng đến”, được mọi người trong xã hội tôn kính, ai “chạm” đến thầy giáo sẽ bị cả xã hội lên án. Chính vì lẽ đó, việc quy định của Bộ GD-ĐT lấy sinh viên đánh giá giảng viên gặp không ít khó khăn vì chính giảng viên, người được đánh giá cũng không phải đã đồng tình với những lí do khác nhau: Sinh viên chưa đủ trình độ, không đủ tư cách, không khách quan khi đánh giá nhận xét giảng viên, thậm chí còn e rằng: sinh viên còn nhân cơ hội này để nói xấu thầy, cảm tính, không trung thực, không phản ánh đúng với bản chất làm suy giảm lòng tin và làm mất uy tín của thầy giáo.

Sinh viên đánh giá thầy: Không cẩn trọng sẽ dẫn tới hậu quả… - 1

Sẽ khó khăn khi thực hiện Sinh viên đánh giá Giảng viên

Được biết Trường ĐH Dân lập Hải Phòng đã lấy ý kiến đóng góp của sinh viên về công tác giảng dạy của giảng viên hơn 10 năm nay. Vậy kết quả thực hiện đó như thế nào thưa giáo sư?

Trường ĐH DL Hải Phòng đã tổ chức lấy ý kiến phản hồi của sinh viên về giảng viên từ năm 1999. Với phương châm “Chất lượng đào tạo là sự sống còn của nhà trường ”, nhà trường đã làm mọi việc để đảm bảo chất lượng đào tạo. Mà chất lượng đào tạo phụ thuộc chủ yếu vào ba yếu tố: Cơ sở vật chất, tổ chức quản lí và chất lượng đội ngũ giảng viên. Người thầy là yếu tố quan trọng quyết định chất lượng đào tạo.

Muốn chất lượng đào tạo được đảm bảo phải kiểm soát được việc làm của thầy thể hiện trong quá trình truyền đạt kiến thức, giảng dạy cho sinh viên. Có nhiều kênh để kiểm soát nội dung, phương pháp giảng dạy của thầy như thông qua đề cương, đề thi, dự giờ, thanh kiểm tra đột xuất, nhưng chưa đủ. Sinh viên là người gần giảng viên nhất, họ thụ hưởng dịch vụ của thầy giáo và họ hoàn toàn có thể giúp nhà trường nhìn người thầy từ nhiều góc độ khác nhau, toàn diện hơn, xác thực hơn về nội dung, phương pháp truyền đạt, tác phong, thái độ ứng xử, thái độ chính trị, tinh thần trách nhiệm cũng như đạo đức của giảng viên, vậy vì sao ta lại phải né tránh những ý kiến, những nhận xét của họ?.

Vậy việc lấy ý kiến của sinh viên có ‘’vẽ đường cho hươu chạy’’, có tạo tiền đề để sinh viên xúc phạm thầy hay không?

Chúng tôi cũng thảo luận rất nhiều về việc này và thống nhất rằng: nếu chúng ta cho sinh viên biết rõ mục đích việc lấy ý kiến này là để phục vụ các em tốt hơn, để chất lượng đào tạo ngày càng cao hơn, để môi trường sư phạm ngày càng lành mạnh hơn cùng biện pháp triển khai hợp lý thì sẽ không có những hiện tượng xấu xảy ra.

Mười năm thực hiện lấy ý kiến phản hồi của sinh viên về thầy giáo, chúng tôi thấy hầu hết ý kiến của sinh viên đều đúng mực, khách quan, tôn trọng thày, không có thái độ đả kích, hạ uy tín thày cô. Chính việc làm này đã tạo nên một môi trường giáo dục lành mạnh, công bằng, sinh viên thấy mình được tôn trọng.

Thực ra lúc ban đầu chúng tôi cũng gặp rất nhiều khó khăn và không phải mọi giảng viên đều đồng tình. Thậm chí có báo đã viết về việc về việc này ở trường tôi như một hiện tượng xúc phạm thầy và không đúng với phong tục tập quán của người phương đông. Nhưng rồi dần dần, chính các thầy cũng thấy đây là việc làm cần thiết thúc đẩy mọi người tự điều chỉnh mình, để cố gắng hơn, để vị thế của người thầy được tôn trọng hơn và cũng chính là để các thầy vững vàng hơn ở vị trí của mình.

Sinh viên đánh giá thầy: Không cẩn trọng sẽ dẫn tới hậu quả… - 2

Sinh viên đánh giá giảng viên giúp nhà trường

nhìn người thầy từ nhiều góc độ khác nhau

Theo giáo sư, có cần công khai kết quả đánh giá này trước toàn trường hay không?

Việc này ta cần cân nhắc. Muốn một người thầy sửa những thiếu sót của mình để tiến bộ, để phục vụ sinh viên tốt hơn, có nên đem thầy ra cho công luận phê phán rồi yêu cầu thầy sửa chữa hay không?, dù đấy là lỗi lớn hay nhỏ? Chúng tôi cho rằng cũng chính từ suy nghĩ, những góp ý của sinh viên sẽ được công khai - làm mất uy tín của thầy trước sinh viên, do đó hầu hết các giảng viên phản đối việc lấy ý kiến của sinh viên.

Ở trường tôi, các ý kiến của sinh viên dược tập họp lại và gửi trực tiếp cho Hiệu trưởng. Tùy từng mức độ, Hiệu trưởng sẽ trực tiếp nhắc nhở. Hiện nay các thông tin này đã được gửi vào từng hòm thư (mail) của giảng viên cùng những ý kiến nhắc nhở hoặc khen ngợi.

Ai cũng mong muốn được tôn trọng, kể cả khi có lỗi. Với việc làm này các giảng viên sẽ nghĩ nhiều hơn, tự rút kinh nghiệm để làm tốt hơn công việc được giao.

Việc lấy ý kiến của sinh viên đã được làm rất thận trọng, nên hơn 10 năm qua đã không gây nên những sự cố không đáng có, đóng góp vào việc nâng cao chất lượng bài giảng, nâng cao trách nhiệm của thầy, đồng thời giữ được mối quan hệ lành mạnh, trong sáng giữa thầy và trò.

Nhiều chuyên gia giáo dục cho rằng, chủ trương này rất tốt. Tuy nhiên, họ lưu ý các trường khi thực hiện chủ trương này phải hết sức cẩn trọng. Giáo sư có ý kiến gì?

Tôi hoàn toàn đồng ý với các chuyên gia giáo dục khuyến cáo các trường khi thực hiện chủ trương này phải hết sức cẩn trọng. Bởi lẽ, nếu không cẩn trọng sẽ dẫn đến những hậu quả khó lường. Mối quan hệ thầy trò, mối quan hệ giữa thày với thày, giữa lãnh đạo với thày giáo có thể sẽ vì thế nảy sinh hiểu nhầm, mất đoàn kết và cần đề phòng có người xấu sẽ lợi dụng phục vụ cho lợi ích cá nhân.

Theo tôi phiếu trả lời không cần ghi tên họ của sinh viên, nội dung cần cụ thể, tránh những từ ngữ dễ gây hiểu lầm. Kết quả phiếu phản hồi cần được xử lý đúng mức, thận trọng, bí mật để đảm bảo uy tín của thầy.

Xin cảm ơn Giáo sư!

Hồng Hạnh